در حالی که شهریورماه امسال امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت از زمان ورود خودروهای خارجی در آذرماه امسال پرده برداشت و اعلام کرد که آذرماه باید منتظر دیدن خودروهای وارداتی باشیم، حالا با عقبگردی عجیب، آبی پاکی را روی دست منتظران ورود خودرو ریخت و اعلام کرد نمی‌توان زمان دقیقی را برای واردات اعلام کرد.
دیدارنیوز: سخنگوی وزارت صمت اعلام کرد: نمی‌توان زمان دقیقی را برای واردات اعلام کرد، اما می‌توان گفت که کار‌ها در حال انجام است.
امید قالیباف گفت: فرآیند واردات خودرو فقط در اختیار وزارت صمت نیست، بلکه دستگاه‌های زیادی از جمله بانک مرکزی، گمرک، استاندارد و… نیز در این فرایند نقش دارند بنابراین نمی‌توان زمان دقیقی را برای واردات اعلام کرد، اما می‌توان گفت که کار‌ها در حال انجام است.
او همچنین درباره ارز مورد نیاز واردات خودرو عنوان کرد که بانک مرکزی براساس آیین‌نامه اجرایی واردات خودرو باید یک میلیارد یورو ارز اختصاص دهد و در حال حاضر سیاست‌گذار پولی کشور در یک فضای مثبت مشغول برنامه. ریزی برای تخصیص ارز مورد نیاز واردات خودرو است.
قالیباف همچنین در مورد اینکه گفته می‌شود فقط قرار است از چین خودرو وارد کشور شود، متذکر شد: آزادسازی واردات خودرو بدون هیچ پیش فرضی و صرفا برای تعادل‌بخشی به بازار تصویب شد. تصویب این قانون و واردات خودرو ارتباطی با مذاکرات هسته‌ای نداشته و اینکه می‌گویند به دلیل به نتیجه نرسیدن برجام فقط قرار است از چین خودرو وارد کنیم، به هیچ وجه صحت ندارد.
این اظهارات در حالی است که سخنگوی وزارت صمت اواسط شهریورماه امسال در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که بانک مرکزی باید ارز مورد نیاز واردکننده را تامین کند و پس از آن نیز مراحل واردات خودرو انجام و در نهایت نیز خودروی وارداتی باید از گمرکات ترخیص و سپس به‌روش‌های مذکور در آئین‌نامه باید عرضه شود.
به گفته او، اگر تمام شرایط به‌خوبی پیش رود، در آذرماه خودروهای وارداتی وارد بازار می‌شود.
وزیر صمت: واردات خودرو قطعی است
در این میان، در نیمه مهرماه سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت ضمن اشاره به دریافت ۳۰۰ درخواست توسط شرکت‌ها یا اشخاص حقوقی برای واردات خودرو توسط وزارت صمت و حذف تعدادی در همان ابتدای امر (بنابر عدم مشمول بودن شرایط واردات)، اعلام کرد: درخواست‌ها اخذ شده و در حال پالایش و بررسی است.
وی افزود: تا ۱۰ روز ابتدایی مهر ماه، دو مورد از شرکت‌های درخواست کننده برای وزارت صمت مسجل شده که حائز شرایط برای واردات هستند، اما قاعدتا بر تعداد آن‌ها افزوده و اسامی آن‌ها اعلام خواهد شد.
به گفته او، واردات خودرو قطعی خواهد بود و در آینده نزدیک شاهد ورود نخستین خودروهای وارداتی به کشور خواهیم بود. همچنین مهلت ارسال و تکمیل مدارک برای واردکننده‌های خودرو که تا پیش از این، تا پایان شهریور ماه در نظر گرفته شده بود، تا پایان مهر ماه تمدید شد.
وی متذکر شد: گفته شده حداکثر تا پایان مهر ماه اسامی تمام شرکت‌های واجد شرایط اعلام خواهد شد.
روز شنبه نیز سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس ضمن اشاره به قول وزارت صمت، تاکید کرد: براساس آنچه که وزارت صنعت و معدن قول داده است، باید ظرف دو هفته آینده واردات خودرو صورت گیرد.
به گفته او، قطعا بر اساس قانون مصوب مجلس باید تا پایان سال جاری، تا سقف یک میلیارد دلار خودروی خارجی وارد شود. مجلس در بودجه سال ۱۴۰۱ دولت را مکلف به واردات خودرو کرده است.
فرمان آزادسازی واردات خودرو چرا مغفول ماند؟
از اسفند سال گذشته که رییس‌جمهور فرمان آزادسازی واردات خودرو را صادر کرد تا به امروز حدود هشت ماه می‌گذرد. قرار بود در این مدت چندین هزار دستگاه خودرو به کشور وارد شود، اما مسایلی مانند ناهماهنگی دستگاه‌های مختلف با یکدیگر بر سر این موضوع به‌خصوص وزارت صمت و بانک مرکزی بر سر مساله تامین ارز، تاخیر در تدوین و اعلام آیین‌نامه و همچنین عدم احیای برجام، اجازه نداده دستور آزادسازی واردات خودرو اجرایی شود.
حدود دو ماه از اعلام آیین‌نامه واردات خودرو می‌گذرد و گمان می‌رفت با مشخص شدن آن، ورود خودرو به کشور اجرایی شود، اما چالش و مانع بزرگی به نام تامین ارز همچنان اجازه شکسته شدن طلسم واردات را پس از حدود ۴ سال و نیم نمی‌دهد.
وزارت صمت برای آزادسازی واردات خودرو روی توافق ایران و آمریکا بر سر احیای برجام حساب باز کرده بود؛ چه آنکه در صورت حصول توافق، درآمد ارزی کشور افزایش می‌یافت و بانک مرکزی مشکل و مخالفتی بابت اختصاص ارز به واردات خودرو نداشت.
منتظر خودروهای وارادتی نباشید
در این فضا، کارشناسان پیش از این عنوان کرده بودند که شرایط به‌گونه‌ای نیست که بتوانیم منتظر خودروهای وارداتی باشیم.
امیرحسین کاکایی درباره واردات خودرو گفته بود: قرار بود واردات خودرو اتفاق بیفتد، اما من از روز اول گفتم که امکان ندارد چنین اتفاقی بیفتد. الان هم می‌گویم تا وقتی برجام درست نشود و تا وقتی روابط بین‌المللی درست نشود، وارداتی انجام نمی‌شود. اگر هم چنین اتفاقی بیفتد، یک واردات رانتی خواهد بود.
وی متذکر شده بود: تا این لحظه که وارداتی انجام نشده و من به شما قول می‌دهم اگر سلامت اداری وجود داشته باشد، تا آخر سال هم وارداتی صورت نخواهد گرفت و واردات خودرو یک برنامه غیر اجرایی بود.
برخی از کارشناسان معتقدند بحث از سرگیری ورود خودرو به کشور در شرایطی مطرح شده بود که به نظر می‌رسید مذاکرات احیای برجام میان ایران و گروه ۴+۱ مراحل پایانی خود را می‌گذراند و در زمانی نزدیک شاهد امضای توافق نامه جدید در این زمینه خواهیم بود.
این کارشناسان تاکید می‌کنند، اما حال که طرفین مذاکره بیش از پیش از توافق فاصله گرفته اند و طرف مقابل هم چندان به از سرگیری مذاکرات و نتیجه بخش بودن آن امیدی ندارد، بانک مرکزی بار دیگر تمرکز خود را روی مدیریت منابع ارزی گذاشته برای همین تخصیص ارز به واردات خودرو را با، اما و اگر‌هایی همراه کرده است.
