جراحی اقتصادی دولت؛ سبقت چیپس از گوشت!

دیدارنیوز: قیمت تنقلات این روز‌ها نجومی شده تا والدین با چالشی جدی در مورد خرید آن‌ها برای کودکانشان مواجه شوند. به زبان ساده، بسیاری از والدین که این روز‌ها زیر بار فشار تورم و افزایش قیمت‌ها کمر خم کرده اند و برای خرید گوشت، مرغ، برنج، روغن و... سردرگم مانده اند، دیگر توانی برای خرید چیپس و پفک و بستنی، آنهم با قیمت‌های نجومی کنونی آن ندارند. موضوعی که باعث شده تا بسیاری از پدرومادرها، شرمنده فرزندانشان باشند.

همین یک ماه قبل بود که تصویری از لیست جدید قیمت تنقلات در فضای مجازی منتشر شد. بر اساس این لیست، قیمت چوب شور و چیپس و پفک و... از ۴۰ درصد تا ۷۵ درصد افزایش داشته است. در این بین اما، افزایش قیمت برخی از این اقلام به حدی بوده که نرخ آن از قیمت گوشت نیز پیشی گرفته است. چیپس مصداقی از همین اقلام است که قیمت آن به کیلویی ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان رسیده است که بیشتر از گوشت کیلویی ۱۳۰ تا ۱۶۰ هزار تومان است! تو خود بخوان حدیث مفصل ...

در سطح شهر و جلوی سوپرمارکت‌ها هم این افزایش قیمت در چهره والدین با رنگ زرد مشخص است. دختر بچه کیک بزرگی را برداشته و آن را با خود، پیش مادرش که روبروی فروشنده ایستاده و مشغول حساب کردن خریدهایش است، می‌برد. مادرش قبل از هر چیزشروع می‌کند به وارسی کردن جلد کیک. معلوم است که دنبال قیمت آن می‌گردد، پس از چند لحظه نگاهش روی بخشی از نوشته‌های کیک قفل می‌شود و درنهایت رو به دخترش می‌کند و می‌گوید: نه عزیزم. کیک تو خانه داریم. این را بگذار سرجایش.

دختر که ۵-۶ سال بیشتر ندارد اما، دست بردار نیست و با اصرار می‌گوید: نه. من همین را می‌خواهم... زن که گویا از نگاه‌های کنجکاو مردم روی وی و دخترش معذب شده با عصبانیت دوباره تکرار می‌کند: گفتم برو آن را سرجایش بگذار...!

مرضیه ۳۸ ساله مادر دو فرزند ۶ و ۸ ساله است و همسرش کارمند، یکی از ادارات دولتی است. وی که به شدت از افزایش نجومی تنقلات شاکی است، درپاسخ به این سوال که هرهفته یا هر ماه چقدر برای خرید بستنی و چیپس و ... بچه هایش هزینه می‌کند، می‌گوید: آمارش از دستم در رفته است! بچه‌های امروزی، عاشق چیپس و پفک و بستنی هستند و طوری بار آمده‌اند که به هیچ وجه جواب «نه» را قبول نمی‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: الان من هر روز مجبورم چیزی برای بچه هایم بخرم وگرنه آنقدر شلوغ می‌کنند و ضجه می‌زنند که دیوانه می‌شوم. چه می‌شود کرد؟ بچه که نمی‌داند قیمت ۳۵ هزار تومانی یک بسته چیپس که نصف بیشتر آن هواست، یعنی چه!

این مادر اضافه می‌کند: من هر روز بین ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان برای خرید تنقلات هزینه می‌کنم. یعنی حدود ۲ میلیون تومان در ماه. این برای من که حقوق ماهیانه همسرم حدود ۹ میلیون تومان است و مستاجر هم هستم واقعا رقم زیادی است.

خارج از توان خانواده‌ها
روایت حسام هم که یک فرزند پسر ۵-۶ ساله دارد، مشابه بسیاری دیگر از والدینی است که از افزایش تنقلات گلایه دارند. وی که طراح و گرافیست پوستر یک شرکت است، با انتقاد از افزایش تصاعدی قیمت تنقلات می‌گوید: من قبلا تلاش می‌کردم تا هرچه بچه ام می‌خواهد را برایش بخرم. اما الان واقعا نمی‌توانم این رویه را ادامه دهم. اگر بخواهم مثل سابق برایش هر روز بستنی و چیپس و... بخرم باید حداقل روزی ۱۰۰ هزار تومان هزینه کنم. مگر من چکاره ام که بخواهم ماهی سه میلیون فقط برای این چیز‌ها هزینه کنم.

وی در پاسخ به این سئوال که چطور با درخواست‌های فرزندش برای خرید تنقلات کنار می‌آید نیز می‌گوید: مهمترین ترفندی که به ذهنم می‌رسید این بود که دیگر فرزندم را با خودم به مغازه فروشگاه نبرم. اینطوری بچه دیگر چشمش به چیپس، پفک، کیک و بستنی نمی‌افتاد و بهانه نمی‌خواهد. خودم سعی می‌کنم هر چند روز یکبار یک کیک یا چیپس و یا بستنی و... برایش بگیرم. یعنی چاره دیگری ندارم! محسن، دوست حسام هم که مثل وی دل‌پری از قیمت‌های کهکشانی تنقلات دارد هم به نکته جدیدی در این مورد اشاره می‌کند. محسن که پدر یک دختر و پسر ۶-۷ ساله است، می‌گوید: من تا قبل از این گرانی ها، برای بچه‌ها اکثرا شکلات و چیپس خارجی می‌گرفتم، اما الان آنقدر قیمت آن‌ها گران شده که واقعا دیگر توان خرید آن‌ها را ندارم.

از داخل کیفش یک بسته شکلات خارجی بیرون می‌آورد و می‌گوید: این شکلات تا قبل از گرانی‌ها ۲۳۰ هزار تومان بود. اما الان شده حدود ۸۰۰ هزار تومان!. واقعا چند درصد از خانواده‌ها و حتی آن‌هایی که مثلا پولدارهستند قادرند و حاضرند ۸۰۰ هزار تومان برای یک بسته شکلات بپردازند؟!

کاهش فروش تنقلات
بابک فروزنده، فروشنده یکی از فروشگاه‌ها زنجیره‌ای معروف است، وی، اما از زاویه دیگری به افزایش قیمت تنقلات نگاه می‌کند و می‌افزاید: به نظرم افزایش نجومی قیمت‌های چیپس و پفک و بستنی واقعا منطقی نیست. آخرچرا باید مشتری برای یک پاکت هوا ۳۰-۴۰ هزار تومان پول‌ بدهد؟

وی با اشاره به میزان فروش این محصولات در فروشگاه خودشان می‌گوید: قبلا چیپس، پفک و بستنی جزء اقلام پرسود و پرفروش ما بود. اما از زمانی‌که قیمت آن‌ها افزایش پیدا کرده، به جرات می‌توانم بگویم آمار فروش آن‌ها حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده‌است.

بابک به برخی از مشاهداتش در شعبه فروشگاه خودشان اشاره می‌کند و می‌گوید: از وقتی‌که قیمت این اقلام افزایش پیدا کرده، بار‌ها شاهد بودم مشتریانی که تعدادی پفک یا چیپس برداشته‌اند، زمانیکه پای صندوق متوجه قیمت آن‌ها شده اند، یا همه را پس داده اند و یا تعدادی از آن‌ها را برگردانده‌اند و فقط یکی را برداشته اند.

قیمت گذاری برچه مبنایی؟
قیمت چیپس، پفک، بستنی و. درحالی به بهانه افزایش قیمت مواد اولیه، بالا رفته که هر چقدر حساب و کتاب می‌کنیم باز هم توجیهی برای آن پیدا نمی‌کنیم. به عنوان مثال در مورد چیپس که مواد اصلی آن را سیب‌زمینی، روغن و نمک تشکیل می‌دهد حتی با قیمت فعلی سیب‌زمینی کیلویی بین ۸ تا ۱۰ هزار تومان و روغن ۶۰ هزار تومانی و سایر هزینه ها، باز هم قیمت هر کیلو نباید ۲۰۰ هزار تومان باشد!

هوافروشی به جای پفک و چیپس
این افزایش قیمت‌ها در حالی رخ داده است که بنا بر مشاهدات میدانی و گفته‌های شهروندان، مردم از کم‌فروشی و هوافروشی اقلام خوراکی مانند چیپس و پفک گلایه‌مند‌هستند.

این موضوع تا حدی بالاگرفته که حتی فریاد مهدی اسلام‌پناه، رئیس سازمان ملی استاندارد ایران را نیز بلند کرده است. وی با اشاره به بررسی‌های میدانی بازرسان این سازمان می‌گوید: بررسی‌های تصادفی مرکز اندازه‌شناسی و اوزان این سازمان حاکی از کم‌فروشی در ۴۱.۳۵ درصد برند‌ها و واحد‌های بزرگ موجود در بازار است.

اعـتـراف متـولیـان
دبیر اتحادیه بنکداران در این رابطه می‌گوید: چیپس ۷۰ تا ۸۰ درصد افزیش قیمت داشته است. بخشی از افزایش قیمت به دلیل روغن با ۳۰۰ درصد افزایش و سایر محصولات تولیدی است. از طرفی کارخانه‌ها سود بیشتری هم می‌برند و نمی‌توان دائما این رویه را توجیه کرد.

قاسمعلی حسنی ضمن انتقاد ضمنی از خالی بودنِ بخش اعظم پاکت‌های چیپس، از افزایش ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی نرخ این قلم خوراکی در بازار خبر داد.

قاسمعلی حسنی در ادامه گفت: این کالا‌ها دارای قیمت درج شده برای مصرف کننده هستند و قیمتِ مصرف کننده نیز تحت نظر سازمان حمایت از حقوق مصرف کننده و تولید کننده صادر می‌شود و هیچ شرکت تولیدی نمی‌تواند بدون نظر این سازمان قیمتی برای مصرف کننده درج کند. این شرکت‌ها نیز حتما از دیدِ خود توجیهاتی داشته و آنالیز قیمتی استخراج کرده اند.

حسنی از سویی، از افزایش ۹ باره قیمت توسط کارخانه‌ها و نیز سیری ناپذیر بودنِ واردکننده‌ها گلایه کرده و می‌گوید: برخی کسبه هم گران فروشی کرده اند و از طرفی ممنوعیت واردات تنقلات خارجی، فضایی باز برای تولید کننده بی رقیب داخلی ایجاد کرده‌است.

حمید رضا خالدی - آرمان امروز