عضو فرهنگستان علوم ایران گفت: زلزلههایی که تاکنون اتفاق افتادند، بین عمق ۱۰ تا ۱۸ کیلومتری ثبت شده اند و این عمق اصلا در دسترس انسان نیست. اعم از اینکه انسان بخواهد آنجا حفاری یا اقدام نظامی یا هر کاری دیگری بکند.
دیدارنیوز _ سرویس اجتماعی: در سالیان اخیر هرگاه در نطقهای از کشور زلزلهای اتفاق افتاده، بخشی از نگاهها به سمت فعالیتها و آزمایشها و اتفاقات نظامی رفته است. نه تنها گروهی از مردم و کارشناسان پیرامون منشا داخلی آن ایراد پرسش یا تردید کردهاند که شک و تردید به خرابکاری دشمنان نیز وجود داشته باشد.
زلزلهها از نظر تبارشناسی و عمق که کانون حرکتی آن است، میتواند مبدا و مبنای بررسیها باشند که در اکثر موارد طبیعی بودن آن کاملا قابل احصا و رجوع است. اما در مواردی هم کارشناسان و متخصصین به مرحله اقناع و به قطعیت از این حیث که یک زلزله خاص مشخصات و فاکتورهای یک حرکت طبیعی در اعماق زمین را ندارد، نمیرسند و نسبت به آن تحقیق و بررسی بیشتری میکنند.
حال اگر این تاملها و تردیدهای علمی به فضای عمومی جامعه کشیده شود، شایعه، شائبه و اتهام و نشانه رفتن این نهاد و آن سازمان یا این کشور و آن کشور، زیاد میشود، تا جایی که به طور کلی رد شایعات از طریق استدلال علمی هم کارگر نمیافتد و مردم بنا را بر آن تحلیل یا سخنی میگذارند که بیشتر ترند یا وایرال شده باشد. چرا که امروز بخشی از زمین بازی از دانشگاهها و پژوهشکدهها به عرصه فضای مجازی منتقل شده است.
مهندس مهدی زارع، استاد زلزله شناسی و مهندسی پژوهشگاه بین المللی زلزله، به این پرسش و شبهه پاسخ داده است. این عضو فرهنگستان علوم ایران با ارسال پیامی صوتی به خبرآنلاین گفت: دلیل زلزلههایی که در هرمزگان و کیش اتفاق میافتند، این است که اینجا تغییر شکل زیادی به دلیل توسعه زمین در تنگه هرمز اتفاق میافتند. بخشی از این تغییرات، به شکل زمین لزره باید آزاد شود. طبیعتا بخشی از اینها به شکل زلزلههای کوچک اتفاق میافتند و برخی نیز به صورت زلزلههای متوسط به بزرگای بیشتر از ۵ تا بزرگای ۶ و همچنین زلزلههای شدید رخ میدهند.
پرسش دیگر اینکه آیا این زلزلههای پیاپی در جنوب هرمزگان و کیش، ناشی از آزمایشهای نظامی هستند؟ پاسخ این است که خیر. زیرا این زلزلههایی که تاکنون اتفاق افتاده، بین عمق ۱۰ تا ۱۸ کیلومتری ثبت شدهاند و این عمق اصلا در دسترس انسان نیست. اعم از اینکه انسان بخواهد آنجا حفاری یا اقدام نظامی یا هر کاری دیگری بکند.
از سویی حتی اگر اقدامی نظامی یا حفاری توسط بشر در عمق یک کیلومتری زمین رخ داده باشد، این اقدام قابل انتقال یا تاثیرگذاری به عمق ۱۸ کیلومتری نیست.
همچنین زلزلهها توسط امواج لرزهای سنجیده میشوند؛ لذا در بین این زمین لرزهها هیچ نگاشتی که شاهدی بر غیرطبیعی بودن باشد، تاکنون ثبت نشده است. یعنی همه زمین لرزهها که تا کنون در جنوب هرمزگان اتفاق افتادند، طبیعی بودند؛ بنابراین این زلزلهها کاملا طبیعی هستند و اینکه این زلزلهها را به اتفاقی غیر طبیعی مرتط بکنیم، غیرمنطقی است.
این پرسش که آیا باید منتظر زلزلههای بزرگتر هم باشیم؟ جوابش این است که در این منطقه زلزلهها به بزرگای ۷ هم اتفاق افتاده، بنابراین اگر سوال این است که در منطقه کیش تا بندرعباس انتظار چه زلزلههایی به چه بزرگی میتوان داشت، باید پاسخ بدهم که تجربه زلزلههایی با ۶ ونیم تا ۷ ریشتر را هم داشتهایم.
اما اینکه آیا ما پیشبینیای در این خصوص داریم؟ پاسخ این است که نه الزاما. بنابراین باید گفت زلزلههایی به بزرگای بیش از ۶ ونیم ریشتر قابل انتظار است، ولی احتمال آن البته کمتر است. ولی اینکه آیا این لرزشها در منطقه هرمزگان ادامه دارند، میتوان گفت که همچنان ادامه خواهند داشت و در هفتههای پیش رو قابل انتظار است.
