«نبرد بزرگ» در دونباس

دیدارنیوز: اوکراینی‌ها معتقدند درگیری‌های جدید با روسیه در شرق می‌تواند سرنوشت نهایی جنگ را تعیین کند.

نیرو‌های نظامی روسیه پس از وقفه‌ای چند روزه، موج جدیدی از حملات علیه منطقه دونباس در شرق اوکراین را آغاز کرده‌اند. مقام‌های اوکراینی عملیات نظامیان روس به منظور در اختیار گرفتن کنترل شرق اوکراین و تلاش مدافعان اوکراینی برای ناکام گذاشتن روس‌ها را «نبرد بزرگ» توصیف می‌کنند.

درست از زمانی که نیرو‌های نظامی روس از تصرف پایتخت اوکراین ناامید شده و از مناطق اطراف کی‌یف عقب‌نشینی کردند، کارشناسان نظامی با استناد به تصاویر ماهواره‌ای و گزارش‌های اطلاعاتی هشدار می‌دادند که هدف روسیه در ادامه جنگ، تسلط یافتن بر مناطق شرقی اوکراین خواهد بود و مسکو قصد دارد به زودی عملیات بزرگی را در مناطق شرقی آغاز کند. پیش‌بینی‌های اولیه حاکی از این بود که روس‌ها قصد دارند پس از تصرف کامل شهر ماریوپول در جنوب شرقی و تجمیع نیروهای‌شان عملیات جدید را آغاز کنند، اما با ادامه مقاومت نزدیک به ۲ هزار سرباز اوکراینی که همچنان در کارخانه آزوفستال به مقابله با نیرو‌های روس می‌پردازند، تصمیم فرماندهان ارشد روسیه تغییر کرد و روز سه‌شنبه موج جدیدی از حملات روس‌ها به شرق اوکراین آغاز شد.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز گذشته با تایید این خبر گفت: «سرانجام فاز جدیدی از عملیات ویژه نظامی در شرق اوکراین آغاز شد و من اطمینان دارم این فاز جدید، مهم‌ترین بخش از تمام عملیات ویژه نظامی نیرو‌های روسیه است.» نظامیان روس، در آغاز موج جدید موفقیت‌هایی را نیز به دست آورده‌اند. یک مقام اوکراینی در ساعات اولیه روز سه‌شنبه گفت که شهر کرمینا در شرق منطقه لوهانسک طی نبرد‌های سنگینی بین نیرو‌های دو طرف وجود داشت از کنترل نظامیان اوکراینی خارج شد و اکنون روس‌ها همزمان با پیشروی سریع در شرق، بمباران شهر‌ها و روستا‌هایی را که در مسیرشان قرار دارد، در دستور کار قرار داده‌اند.

روز گذشته همچنین وزارت دفاع روسیه با انتشار بیانیه‌ای از ارتش اوکراین و «آخرین مدافعان ماریوپول» خواست تا سلاح خود را زمین بگذارند و به «مقاومت احمقانه» پایان دهند. در این بیانیه آمده است: «سرنوشت را محک نزنید. تنها تصمیم درست را بگیرید و به عملیات نظامی پایان داده و سلاح خود را زمین بگذارید.» مسکو همچنین از کی‌یف خواست تا به سربازان خود در ماریوپل دستور دهد تا «مقاومت احمقانه» را کنار بگذارند.

سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه هدف این کشور از آغاز آنچه از سوی روس‌ها «فاز جدید عملیات ویژه نظامی» خوانده می‌شود «آزادسازی شرق اوکراین» توصیف کرد و گفت غرب هر کاری می‌کند تا جنگ در اوکراین «طولانی شود.»

ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین دوشنبه شب در یک سخنرانی ویدیویی اعلام کرد که روسیه جنگ بر سر تسلط یافتن بر منطقه دونباس را آغاز کرده و افزود: نیرو‌های اوکراینی به مقابله با تهاجم نظامی روسیه ادامه خواهند داد. شبکه خبری سی‌ان‌ان با استناد به تصاویر ماهواره‌ای نوشته است کاروان‌های نظامی بزرگ روسیه در حال پیشروی در منطقه دونباس هستند و با توجه به حجم نیرو‌های شرکت‌کننده در این نبرد بزرگ پیش‌بینی کرده است که این موج جدید از حملات روسیه در شرق، سرنوشت جنگ را رقم خواهد زد.

سرهی هایدای، فرمانده نیرو‌های نظامی اوکراین در منطقه لوهانسک ضمن تایید خبر سقوط شهر کرمینا، از غیرنظامیان خواسته است که هرچه سریع‌تر منطقه لوهانسک را تخلیه کنند. این درخواست برای تخلیه منطقه لوهانسک از غیرنظامیان در شرایطی مطرح شده است که ایهور ژوکا، مشاور ارشد رییس‌جمهور اوکراین در امور دیپلماتیک می‌گوید عملا هیچ نقطه امنی در این کشور وجود ندارد. او صبح روز گذشته اعلام کرد: «حتی یک شهر، یک روستا یا یک منطقه کوچک را نیز نمی‌توان به عنوان منطقه امن نام برد.» بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای و ویدیو‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، روس‌ها در روز‌های گذشته چندین بار شهر لویو واقع در غرب اوکراین را بمباران کرده‌اند که به کشته شدن تعدادی از غیرنظامیان منجر شده است.

از خارکی‌یف، واقع در شمال شرق اوکراین نیز خبر می‌رسد بمباران مناطق غیرنظامی که از روز یکشنبه بار دیگر شدت گرفته همچنان بی‌وقفه ادامه دارد. به گفته شهردار این شهر، طی این سه روز دست‌کم ۱۵ غیرنظامی کشته و ۵۰ نفر زخمی شده‌اند.

والریا فاور مونتیان، سیاستمدار فرانسوی و از نمایندگان پارلمان فرانسه که متولد اوکراین است، درباره حمله سنگین روسیه به دونباس می‌گوید: «پیش از این جمهوری‌های خودخوانده دونتسک و لوهانسک که در منطقه دونباس واقع هستند، به روسیه پیوسته بودند و روسیه نیز سه روز قبل از آغاز حمله به اوکراین یعنی در ۲۱ فوریه، استقلال آن‌ها را به رسمیت شناخته بود. حتی نمایندگا‌ن روسیه به اتفاق آرا با امضای قرارداد‌های دوستی، همکاری و کمک متقابل با این دو جمهوری خودخوانده موافقت کرده بودند.» به نوشته یورونیوز، او می‌افزاید: «با این وجود می‌بینیم که روسیه نیروهایش را از بسیاری از مناطق اوکراین به دونباس برگردانده و به شدت بر جنگ در این منطقه متمرکز شده است، چراکه مسکو و شخص پوتین به یک پیروزی نیاز دارد و امیدوار است در دونباس که بخش‌هایی از آن در دست جدایی‌طلبان است، این پیروزی دست‌یافتنی باشد.»

همزمان با اوج گرفتن دوباره درگیری‌ها در اوکراین، مقام‌های امریکایی می‌گویند جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات متحده به اوکراین سفر نخواهد کرد. در شرایطی که طی روز‌های گذشته ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین چندین بار از بایدن خواسته بود به کی‌یف سفر کند، جن ساکی، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید روز سه‌شنبه اعلام کرد رییس‌جمهور ایالات متحده برنامه‌ای برای سفر به اوکراین ندارد.

سازمان ملل روز گذشته اعلام کرد که در جریان جنگ روسیه-اوکراین دست‌کم ۲۰۷۲ غیرنظامی جان باخته و ۴ میلیون و ۹۳۴ هزار و ۴۱۵ نفر به کشور‌های همسایه پناه برده‌اند. کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در جدیدترین گزارش‌اش با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که از ۲۴ فوریه تا ۱۷ آوریل در جریان جنگ روسیه-اوکراین دست‌کم ۲۰۷۲ غیرنظامی جان باخته و ۲۸۱۸ تن نیز مجروح شده‌اند. همچنین طی بازه زمانی مذکور، ۴ میلیون و ۹۳۴ هزار و ۴۱۵ پناهجو به کشور‌های همسایه از جمله لهستان پناه برده‌اند. براساس این بیانیه، ۲ میلیون و ۷۸۰ هزار و ۹۱۳ اوکراینی به لهستان، ۷۴۳ هزار و ۸۸۰ نفر به رومانی، ۵۲۲ هزار و ۴۰۴ نفر به روسیه، ۴۶۱ هزار و ۵۳۹ نفر به مجارستان، ۴۲۳ هزار و ۸۵۲ نفر به مولداوی، ۳۳۷ هزار و ۳۱۱ نفر به اسلوواکی و ۲۳ هزار و ۴۶۹ نفر به بلاروس انتقال یافته‌اند. همچنین از ۱۸ تا ۲۳ فوریه ۱۰۵ هزار نفر از مناطق دونتسک و لوهانسک به روسیه رفته‌اند. بیشترین تلفات غیرنظامیان ناشی از بمباران و حملات هوایی، توپخانه‌ای و موشکی بوده است. سازمان بین‌المللی مهاجرت هشدار داد که شمار قربانیان و مجروحان غیرنظامی ممکن است بسیار بالاتر از آنچه اعلام شده، باشد. صد‌ها هزار نفر از پناهجویان اوکراینی پس از عبور به کشور‌های همسایه به سمت کشور‌های اروپایی می‌روند. همچنین سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) وابسته به سازمان ملل نیز اعلام کرد که ۷.۱ میلیون غیرنظامی در داخل اوکراین آواره شده‌اند.

محمدحسین لطف‌الهی - اعتماد