مهدوی‌کیا: در فوتبال هر چیزی ممکن است؛ حریف دست و پا بسته‌ای نیستیم

دیدارنیوز: سرمربی تیم امید در مصاحبه‌ای مفصل با ورزش سه از شرایط تیمش و همچنین آینده فوتبال ملی در جام جهانی گفت.

تیم امید ایران پس از برگزاری یک اردو در تهران و پیروزی مقابل نساجی و پرسپولیس در بازی دوستانه، حالا به استقبال اردوی بعدی و سپس بازی‌های جام آسیا در خرداد ماه می‌رود.

مهدی مهدوی‌کیا سرمربی تیم امید ایران در گفتگویی که با خبرنگار ما داشت، راجع به وضعیت تیم المپیک، چالش‌ها و مشکلاتش صحبت کرده است. او اشاره کرد که از جمع بازیکنانش تنها دو سه نفر در ترکیب اصلی تیمشان در لیگ برتر بازی می‌کنند و سایر نفرات فقط مشغول تمرین هستند.

از ستاره و کاپیتان سابق تیم ملی، همچین در مورد قرعه ایران در جام جهانی نیز پرسیدیم که او به دشواری‌های تقابل با آمریکا، انگلیس و تیم سوم پرداخت و از نسلی صحبت کرد که می‌تواند کار‌های بزرگی را در قطر ۲۰۲۲ انجام دهد.

این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

بازی‌های خوبی را مقابل نساجی و پرسپولیس انجام دادید و برد‌های امیدبخشی داشتید. شرایط تیم امید مطلوب است؟
مهدوی‌کیا: مقداری از نظر برنامه ریزی و امکانات نسبت به کشور‌های دیگر عقب هستیم، اما من به کار این بچه‌ها اعتقاد دارم. خدا را شکر استعداد‌های خوبی داریم و نشان داده‌ایم تمریناتی که انجام می‌دهیم در زمین قابل اجرا است.

در گذشته بازیکنان زیادی در این رده سنی داشتیم، اما در تیم امید قبلی ستاره آنچنانی نداشتیم و تعداد کمتر شده؛ در تیم فعلی هم این چالش وجود دارد؟
مهدوی‌کیا: تیم‌های قبلی با تیم فعلی قابل مقایسه نیستند؛ در تیم‌های قبلی همه بازیکنان به صورت فیکس در باشگاه هایشان در لیگ برتر بازی می‌کردند، اما الان از تیمی که در اختیار داریم نهایت دو یا سه بازیکن به صورت ثابت بازی می‌کنند و بقیه در تیم هایشان ذخیره هستند. این یک چالش بزرگ است که بچه‌های ما از شرایط بازی به دور هستند و وقتی شما فقط تمرین می‌کنی و بازی نمی‌کنی، قطعا از نظر بدنی هم نسبت به بازیکنان دیگر عقب هستی.

چرا فقط از بازیکنان زیر ۲۱ سال دعوت کرده‌اید؟
من اگر فقط به فکر خودم بودم و فقط به دنبال نتیجه این مسابقات بودم بازیکنانی که فیکس بازی می‌کنند و شرایط سنی‌شان هم زیر ۲۳ سال است جمع می‌کردم و به مسابقات می‌رفتم و نتایج خوبی هم می‌گرفتم؛ اما بعد از آن چه اتفاقی می‌افتاد؟ ما دنبال این هستیم که یک تیم برای مسابقات مقدماتی المپیک بسازیم، چون هدف ما رسیدن به المپیک است. اگر هدف فقط نتیجه گرفتن بود، راحت‌ترین کار برای من این بود که تمام بازیکنان فیکس لیگ که زیر ۲۳ سال هستند را دعوت کنم که از نظر شرایط بدنی آماده هستند و شرایط بازی در مسابقات را دارند، ولی ما در حال مربیگری هستیم و بازیکنانی که زیر ۲۱ سال هستند را آماده می‌کنیم. برای همین کار ما مقداری نسبت به دوره‌های قبل سخت‌تر است، ولی من به این بچه‌ها ایمان دارم. ما بعد از یک هفته تمرین دو بازی سخت مقابل نساجی و پرسپولیس به فاصله دو روز انجام دادیم. ما اگر بازی‌های تدارکاتی بیشتری داشته باشیم قطعا تیم به شرایط ایده‌آل خودش می‌رسد، اما با این برنامه ریزی لیگ و این فشردگی بازی‌ها و اینکه ما اصلا زمانی نداریم، کارمان را خیلی سخت می‌کند.

در دو بازی دوستانه با مدل بازپس‌گیری توپ و حمله سریع بازی کردید، اما در هر دو بازی سریع ضربه زدید و از نظر روحی غالب شدید؛ شیوه شما در ادامه هم همین است؟

مهدوی‌کیا: قطعا روش بازی ما هجومی است. من اعتقادی به بازی دفاعی و اینکه فقط دفاع کنیم و دل به ضدحملات ببندیم ندارم. توانمندی فوتبال ما بالاست و ما سعی می‌کنیم که حریفان‌مان را تحت فشار قرار بدهیم و تفاوتی ندارد با چه حریفی بازی می‌کنیم. البته یک منطقی هم در آن هست که در فوتبال نباید هیچ کاری را بی محابا انجام داد؛ ما اعتقاد به فوتبال هجومی داریم و با زدن هشت گل در دو بازی هم این مسئله را نشان دادیم، اما در طرف مقابل باید به حریف موقعیت کمتری بدهیم و این مستلزم تمرین است و اینکه ما بازی‌های بیشتری انجام بدهیم و به هماهنگی برسیم. بچه‌ها برای اولین بار است که کنار هم بازی می‌کنند و کار سختی است، اما فلسفه ما فلسفه هجومی است و این را هم در بازی‌های تاجیکستان، هم در بازی‌های دوستانه و هم در تمریناتی که انجام می‌دهیم، نشان دادیم. فلسفه فوتبال هجومی، تحت فشار قرار دادن حریف و پرسینگ شدید چیزی است که خود من به آن اعتقاد دارم، اما این مستلزم ابزار است؛ اینکه بازیکنان شما باید از نظر بدنی در سطح خیلی بالایی باشند و بازی‌های بیشتری انجام بدهید و هماهنگی بیشتری داشته باشید. همه این‌ها دست به دست هم می‌دهد تا موفقیت به دست بیاید. تا اینجا که ما از نظر بازی‌های تدارکاتی و اردو‌های متعدد خیلی عقب هستیم، اما من آینده را روشن می‌بینم؛ اگر ما یک برنامه مشخصی داشته باشیم و کمک کنیم و بتوانیم بازی‌های بیشتر و اردو‌های بهتری برگزار کنیم قطعا آینده روشن خواهد بود.

چون بازی‌های تیم امید در اولویت نبوده، همیشه برای گرفتن بازیکن از باشگاه‌ها هم دردسر‌هایی وجود داشته است. با توجه به اینکه شما بازیکنانی انتخاب کرده‌اید که در باشگاه هایشان فیکس نیستند، باز هم سختگیری وجود داشت؟
مهدوی‌کیا: در حرف همه چیز خوب بود (با خنده) ... همه قشنگ صحبت می‌کنند و از حمایت و صعود صحبت می‌کنند، ولی در عمل قطعا مشکلاتی هست. در همان دوره مقدماتی هم ما با بعضی باشگاه‌ها برای دادن بازیکنان‌شان مشکل داشتیم. اگر این صحبت‌ها تبدیل به عمل شود، اتفاق خوبی است. اگر ما دوست داریم به المپیک برویم باید یک جا‌هایی هم فداکاری و همکاری کنیم؛ اینطور نیست که رفتن به المپیک مثل حرف زدن راحت باشد، اگر راحت بود پنجاه سال طول نمی‌کشید. اگر قرار است ما کار بزرگ انجام بدهیم، باید فداکاری هم کنیم و از بعضی چیز‌ها بگذریم تا به هدف بزرگ برسیم. اگر بخواهیم طبق روش سال‌های گذشته عمل کنیم، قطعا دچار مشکل می‌شویم. این بدیهی است.

باتوجه به اینکه بازیکنان لیگ یک را هم دیدید و شناخت خوبی از جوان‌های این رده دارید، به نظرتان در این رده در حال حاضر بازیکنانی که می‌توانند آینده فوتبال ایران را تغییر دهند وجود دارد؟
مهدوی‌کیا: به نکته خوبی اشاره کردید. وقتی ما با سایر لیگ‌ها مقایسه می‌کنیم، ما در بازی دادن به بازیکنان زیر ۲۱ سال جزو لیگ‌های ضعیف هستیم و این خودش بیانگر همه چیز هست. متاسفانه لیگ ما آنقدر نتیجه گرا شده و دست مربیان بسته است که این اتفاق رخ داده است. وقتی لیگ را می‌بینیم تعداد گل‌های رد و بدل شده، کمتر از سایر لیگ‌هاست. تیم‌ها محتاط شده‌اند و با یک باخت مربیان جایگاه خود را از دست می‌دهند. این‌ها دست به دست هم می‌دهند تا بازی دادن به بازیکنان جوان سخت شود. این یکی از مشکلات ماست که میبینیم وقتی بازیکن زیر ۲۱ سال دعوت می‌کنیم، نهایتا یکی دو نفر فیکس بازی می‌کنند. من خودم به بازیکنان جوان اعتقاد دارم. دو تا دفاع وسط ما ۱۸ ساله هستند؛ یعنی چهار سال کوچکتر از شرایط سنی که می‌توانیم به ازبکستان ببریم. آن‌ها می‌توانند در تیم ملی جوانان بازی کنند. وقتی به بازیکنی جوان بها بدهید، او به نحو احسن انجام خواهد داد. اما شرایط فوتبال ما طوری است که مربیان از بازی دادن به بازیکنان جوان ترس دارند. به نظرم بازی دادن به جوان‌ها آینده نگری است و ضرری در آن نیست و به فوتبال ما کمک می‌کند.

یک رده‌بندی هم منتشر شده بود درباره اینکه ایران جزو ده کشوری است که کمترین استفاده از بازیکنان جوان را در لیگش دارد.

مهدوی‌کیا: متاسفانه ... در ایران وقتی از بازیکن جوان صحبت می‌کنند، طرف ۲۳-۴ سالش است. اما این بازیکن که دیگر جوان نیست. بازیکن جوان در لیگ‌های معتبر ۱۷-۱۸ و نهایتا ۱۹ ساله است. وقتی این را می‌شنوم به گذشته می‌روم که مثلاً ما ۲۳-۴ ساله، صد بازی بوندسلیگا کرده بودیم. در لیگمان من، میناوند، مجیدی، بزیک و... بودیم که در رنج سنی ۱۸ ساله جوان بودیم. الان معنی و مفهوم بازیکن جوان هم عوض شده است.

البته یک پدیده هم داریم و آن هم ظهور بعضی از بازیکنان در سن ۳۰ سالگی است.
مهدوی‌کیا: این ایراد فوتبال ماست. اینکه او الان چنین کیفیتی را نشان می‌دهد یعنی این کیفیت را داشته، اما یا فرصت کافی به او ندادند یا درست تمرین نکرده یا شرایطی مهیا نبوده که استعدادش را نشان دهد. اما اینطور نیست که در ۲۹ سالگی فوتبالیست شود. در یک زمانی او در تاکتیک یک مربی جا می‌افتد و توانایی‌اش را ارائه می‌دهد.

شما در قطر بودید و به عنوان سفیر جام جهانی هم انتخاب شدید. به عنوان سفیر از شما چه انتظاراتی دارند؟
مهدوی‌کیا: برای اولین بار جام جهانی به خاورمیانه آمده و من به عنوان یک آسیایی از این بابت خوشحالم. خیلی هم خوشحالم که به عنوان سفیر فیفا در این زمینه فعالیت می‌کنم. ستاره‌های فوتبال جهان هستند و این یک پروسه چندین ماهه است که الان خیلی فعال شده است. جام جهانی بزرگترین رویداد ورزشی دنیا است و فیفا می‌خواهد به نحو احسن جام جهانی را برگزار کند و در این راه از کسانی که قبلا خودشان فوتبالیست بوده‌اند و در جام جهانی بازی کرده‌اند، کمک گرفته است. ما باید کمک کنیم که این جریان بیشتر شناخته شود؛ اینکه چه اتفاقاتی قرار است در قطر رخ بدهد، چون این جام جهانی مزیت‌هایی دارد که در جام جهانی‌های قبلی نبوده است. اینکه در یک کشور خیلی کوچک با هشت ورزشگاه که اگر شما بلیت داشته باشی، شاید بتوانی حداقل روزی ۲ یا ۳ بازی را ببینی. چنین چیزی در سال‌های گذشته غیر ممکن بوده است. یک مزیت بزرگش برای تیم هاست که از روز اول تا آخر در یک هتل مستقر هستند و یک جا تمرین می‌کنند و سفر‌های دو روز قبل از بازی و برگشت و خستگی‌ها وجود ندارد. این مسائل خیلی برای یک تیم مهم است تا به خوبی تمرکز کند. برای اولین بار جام جهانی در زمستان برگزار خواهد شد و ما به عنوان سفیران جام جهانی وظیفه‌مان این است که این رویداد‌ها را پوشش بدهیم و به اطلاع مردم برسانیم که قرار است چه اتفاقاتی بیفتد و اینکه در روز‌های مشخص برای مراسم‌هایی حضور پیدا کنیم؛ مثلا در مراسم قبلی که درست یک سال قبل از جام جهانی برگزار شد ما رفته بودیم، الان قرعه‌کشی بود، مراسم افتتاحیه که ۵-۶ روز همه باید حضور پیدا کنند و همینطور اختتامیه بازی ها.

آقای دایی هم در خود قرعه کشی روی استیج رفت.

مهدوی‌کیا: وقتی علی دایی جزو هشت نفری است که قرعه‌کشی جام جهانی را انجام می‌دهند، قطعا یک افتخار برای فوتبال ما و فوتبال آسیا است. جایگاه فوتبال ما در فوتبال آسیا جایگاه مشخصی است. ما همیشه یکی از تیم‌های مطرح آسیا بودیم. بازیکنانی که به این مراسم‌ها می‌آیند سال‌ها خارج از کشور در لیگ‌های معتبر بازی کرده‌اند و جایگاهی برای خودشان در فوتبال آسیا چه در فیفا و چه در AFC به دست آورده‌اند و برای همین هم در این مراسم‌ها هستند. ما به عنوان یک ایرانی باید به این مسئله افتخار کنیم. انشاالله که تداوم داشته باشد.

وقتی قرعه ایران درآمد، نظرات در آنجا درباره هم‌گروهی ایران با انگلیس چه بود؟
مهدوی‌کیا: اگر بخواهیم با کشور‌های دیگر آسیایی مقایسه کنیم قرعه ما به مراتب بهتر است. مثلا ژاپن در گروه آلمان و اسپانیا که دو حریف قدر هستند قرار گرفت یا کره جنوبی در گروه آرژانتین و مکزیک قرار گرفت. در گروه ما انگلیس تیم خیلی خوبی است و قطعا یکی از بخت‌های اصلی صعود از گروه است و شکی در آن نیست، ولی اگر خودمان هم می‌خواستیم از سید دو یک تیم را انتخاب کنیم، آمریکا مناسب بود. ما در گذشته هم با آمریکا روبرو شدیم، این تیم حالا فوتبالیست‌های جوانی دارد که در اروپا بازی می‌کنند و تاثیرگذار هستند، اما نسبت به قرعه‌های دیگر، آمریکا مناسب‌تر بود. یا برنده پلی آفی که به گروه ما اضافه می‌شود به نظر من ساده‌تر از تیم‌های دیگر اروپایی بود که در گروه‌های دیگر قرار گرفته‌اند. اما من از الان می‌گویم که کار خیلی سخت است؛ می‌بینم که خیلی‌ها می‌گویند ما می‌خواهیم به دور دوم صعود کنیم، رفتن به دور دوم مستلزم یک سری از مسائل است. ما باید رویاپردازی را کنار بگذاریم و با حقیقت روبرو شویم که ما بازی سختی در شروع با تیم پرستاره انگلیس داریم که تقریبا تمام بازیکنانش در لیگ جزیره بازی می‌کنند و فوتبال‌شان نسبت به قدیم فرق کرده و دیگر خبری از توپ‌های بلند نیست. آن‌ها خیلی خوب فوتبال بازی می‌کنند و خیلی هم تحت تاثیر بازیکنان‌شان در منچسترسیتی و تاتنهام هستند و خبری انگلیس قدیم نیست. آمریکا تیمی است که بازیکنان جوان خیلی خوبی در اروپا دارد. نماینده دیگری هم که می‌آید قطعا نماینده شایسته‌ای است که به گروه ما اضافه می‌شود. ما باید منطقی جلو برویم و بازی‌های دوستانه را طوری ترتیب بدهیم که به سبک و سیاق گروه‌مان بخورد و بعد ببنیم که چه اتفاقاتی رخ می‌دهد. امیدواریم که تیم ملی‌مان بتواند نتایج خیلی خوبی بگیرد.

شما در دو جام جهانی حضور داشته‌اید؛ با توجه به حضور اسکوچیچ در تیم ملی و همچنین انتظاراتی که از تیم وجود دارد، به نظر شما تیم فعلی چه شباهت‌هایی به تیم ۲۰۰۶ دارد؟
مهدوی‌کیا: من در دو جام جهانی بوده‌ام. در جام جهانی ۹۸ ما تیم بی تجربه‌ای از نظر بازی بین‌المللی بودیم و فقط ۲-۳ بازیکن‌مان تازه به آلمان رفته بودند و بقیه تیم کلا در ایران بازی می‌کردند و بنابراین ما تجربه بین‌المللی خیلی کمی داشتیم. اگر ما تجربه خوبی داشتیم و بار روانی یوگسلاوی روی ما نبود، باید بازی با یوگسلاوی را می‌بردیم. شما موقعیت‌های نیمه اول ما را با تیم یوگسلاوی مقایسه کنید؛ فقط فشار روانی که این‌ها همه در اروپا بازی می‌کنند و ما در ایران بازی می‌کنیم باعث شد که ما شکست بخوریم. ما آن دوره شایسته صعود از گروه هم بودیم و نباید آن بازی را مقابل یوگسلاوی می‌باختیم. از طرفی تغییر و تحولات قبل از تورنمنت و اینکه ما ماه‌ها با مربی و ایده‌های دیگری کار کرده بودیم و یکدفعه همه چیز به هم ریخت، در کار ما تاثیر گذاشت.

جام جهانی ۲۰۰۶ متاسفانه با مصدومیت بازیکنان اصلی ما شروع شد. شش یا هفت بازیکن اصلی ما قبل از جام جهانی مصدوم شدند و جریانات بازی با مکزیک هم رخ داد که ما بازی را ناگهان از دست دادیم. آنجا توقعات را خیلی بالا برده بودیم که حتما باید از گروه صعود کنیم، اما واقعا با مشکل مصدومیت بازیکنان قبل از جام جهانی مواجه شدیم و از شرایط آرمانی دور شدیم.

اگر بخواهم تیم فعلی را با آن دوره مقایسه کنم باید بگویم مثل ۲۰۰۶ در حال حاضر ما از نظر تجربه بین‌المللی تجربه خوبی داریم؛ خط جلوی ما در لیگ‌های معتبر بازی می‌کنند و بازی‌های خیلی خوبی هم در سال گذشته انجام دادند. بسیاری از بازیکنان‌مان تجربه بازی در اروپا را دارند و از این نظر غنی هستیم. با یک برنامه ریزی درست ممکن است اتفاقات خوبی بیفتد، چون در فوتبال همه چیز ممکن است؛ در جام جهانی قبلی ما مراکش را در بازی اول بردیم و اگر مقداری خوش شانس می‌بودیم به دور دوم هم می‌رفتیم. طبعا این تیم با این شرایط اعتماد به نفس مناسبی برای حضور در جام جهانی دارد.

درحال حاضر نظر همه روی صعود به دور دوم است. شما چطور فکر می‌کنید؟

مهدوی‌کیا: در فوتبال هر چیزی ممکن است اتفاق بیفتد، اما ما نباید این فشار را روی تیم‌مان بگذاریم که ما حتما باید این کار را انجام بدهیم. فوتبال روز‌های خوب و بد دارد و ممکن است ما تیم را خیلی خوب آماده کرده باشیم، اما روز بازی اتفاقات دیگری رخ بدهد؛ مثل یک گل زودهنگام یا اخراج بی مورد.

باید دید در روز بازی، تیم در چه شرایطی قرار می‌گیرد، اما با توجه به تجربه بین‌المللی خوب‌مان و اینکه ما برای سومین دوره پیاپی در جام جهانی حضور داریم و بعضی بازیکنان در تمام دوره‌ها بوده‌اند و تجربه جام جهانی قبلی را با خودشان دارد، الان قدر موقعیت‌ها را بهتر می‌دانیم. این مسائل شاید بتواند خیلی در جام جهانی به ما کمک کند.

با توجه به برگزاری بازی در قطر قطعا ما تماشاگران بیشتری از ایران خواهیم داشت، بازیکنان‌مان با این ورزشگاه‌ها بیشتر آشنا هستند و در تمام سال‌های گذشته در لیگ قهرمانان آسیا در قطر بازی کرده‌اند. مجموعه‌هایی کنار هم هست که می‌تواند جام جهانی را برای ما خوشایند کند، اما همه مسائل مستلزم این است که تیم ما چه تدارکی دیده باشد، بازیکنان همه سالم بمانند و روز خوب فوتبال ما باشد. بخصوص در بازی با انگلیس.

ولی در عین حال، در حال حاضر جو عمومی طوری است که انگار ما در شرایط فعلی یک تیم ضعیف و بازنده هستیم و آن کار خوب تیم در صعود دیده نشده است.
مهدوی‌کیا:این صعود کار بزرگی بود و این حرف‌ها اشتباه است. تیم ما تیم خوبی است و تجربه بین‌المللی خوبی مخصوصا در خط جلو دارد. ما تجربه خوبی داریم و حریف دست و پا بسته‌ای نیستیم، اما بستگی به شرایط تیم قبل از جام جهانی و اتفاقات روز بازی دارد. همه عوامل دست به دست هم می‌دهد، اما ما قطعا حریف دست و پا بسته و بی تجربه‌ای نیستیم و بازیکنان‌مان به اندازه کافی در دو جام جهانی قبلی تجربه کسب کرده‌اند. قطعا ما بازی‌های خوبی از تیم ملی خواهیم دید.

ما دو دوره جام جهانی ۲۰۰۲ و ۲۰۱۰ را از دست دادیم؛ به نظر شما چه نکاتی وجود دارد که اگر انجام می‌دادیم موفق می‌شدیم در آن دوره‌ها هم حضور پیدا کنیم؟
مهدوی‌کیا: برای من و سایر فوتبالیست‌هایی که در آن دو تیم بودیم حسرت خیلی بزرگی است که دو دوره جام جهانی را به سادگی از دست دادیم. عوامل زیادی وجود داشت؛ ما جام جهانی ۲۰۰۲ را با چند اشتباه خودمان از دست دادیم، در یک بازی خانگی مقابل بحرین به پیروزی نرسیدیم و کار به روز آخر کشید. زودتر رفتیم و آن مسئله که در بحرین اتفاق افتاد؛ به بازی با ایرلند رسیدیم. آن تیم واقعا تیم شایسته‌ای بود، اما متاسفانه نتوانستیم به جام جهانی ۲۰۰۲ برسیم. ۲۰۱۰ هم تغییراتی در کادرفنی تیم ایجاد شد و امتیازات مهمی مقابل عربستان و کره جنوبی در تهران از دست دادیم، چون بازی‌های خانگی در چنین تورنمنت‌هایی خیلی مهم است و وقتی بازی‌های خانگی را از دست می‌دهی شرایط سخت می‌شود. در هر دو دوره ما در چند بازی داخل ایران امتیازات مفتی از دست دادیم که روز آخر به ما ضربه زد. اینکه ما اول با کره جنوبی بازی کردیم و بعد از ما عربستان و کره جنوبی بازی کردند و با توجه به اینکه از نتیجه بازی ما اطلاع داشتند، با یک مساوی یکی مستقیم به جام جهانی رفت و یکی هم راهی پلی آف شد. این وضعیت از عجایب مسابقات مقدماتی جام جهانی در آن مرحله بود. حتما باید آن دو بازی همزمان می‌بود که متاسفانه ما نتوانستیم این را اجرایی کنیم. حسرت بزرگی برای نسل فوتبالی بود که این دو جام جهانی را از دست دادیم، ولی امیدواریم بعد از این، این اتفاق تکرار نشود و ما همیشه بتوانیم به جام جهانی راه پیدا کنیم. خیلی مهم است که همیشه در جام جهانی حضور داشته باشیم.