
بنت در محکومیت قاطعانه تهاجم روسیه به اوکراین ترجیح داد به صف رهبران غربی به ویژه متحد کلیدیاش ایالات متحده نپیوندد و در عوض بر روابط قوی اسراییل با روسیه و اوکراین تاکید کند.
دیدارنیوز: رژیم صهیونیستی در میانه بحران اوکراین سعی میکند با بازی نقش یک میانجی، موقعیت دیپلماتیک خود را تقویت کند.
نفتالیبنت نخستوزیر رژیم صهیونیستی، روز شنبه با تشدید تهاجم روسیه به اوکراین، نقش میانجی را برعهده گرفت و قبل از تماس با رییسجمهور اوکراین و پرواز به برلین، یک جلسه سهساعته در کرملین با ولادیمیر پوتین برگزار کرد. دیدار نخستوزیر نفتالیبنت با پوتین اولین نشست یک رهبر خارجی با رییسجمهوری روسیه از روزی بود که نیروهای این کشور به اوکراین حمله کردند. خبرها حاکی از آن است که این دیدار پس از درخواست اوکراین از تلآویو انجام شد.
بنت تاکنون خطمشی محتاطانهای را در مورد مناقشه اوکراین دنبال کرده است و به دنبال حفظ همکاری امنیتی با روسیه است چراکه این کشور حضور نظامی گستردهای در همسایه شمالی اسراییل، یعنی سوریه دارد. بنت در محکومیت قاطعانه تهاجم روسیه به اوکراین ترجیح داد به صف رهبران غربی به ویژه متحد کلیدیاش ایالات متحده نپیوندد و در عوض بر روابط قوی اسراییل با روسیه و اوکراین تاکید کند. بنت پیش از سفر به مسکو، بارها با پوتین و رییسجمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی تلفنی صحبت کرده بود.
مایکل اورن، سفیر سابق اسراییل در واشنگتن، به خبرگزاری فرانسه گفته است: «اقدام بنت جسورانه است، اما در عین حال خطرناک. نتایج این سفر خیلی به وضعیت ذهنی پوتین بستگی دارد.» اورن خاطرنشان کرد درحالیکه پوتین قبل از تهاجم، اقدامات دیپلماتیک گسترده را رد کرد، «روسیه امروز در موقعیت متفاوتی قرار دارد و پوتین ممکن است به دنبال راهی برای خروج از مخمصه خود باشد و ممکن است نفتالیبنت بتواند این راه خروج را برای پوتین فراهم کند.»
دفتر بنت گفت که او صبح روز شنبه اسراییل را به مقصد مسکو ترک کرد. سفر کاری در روز شنبه برای یک یهودی متعصب نوعی ساختارشکنی محسوب میشود. یهودیها در روز شنبه، به جز در شرایط فوقالعاده هیچ کار مرتبطی با کسبوکار انجام نمیدهند. یک مقام اسراییلی گفته که دیدار بنت و پوتین به مدت سه ساعت طول کشیده است و بنت قبل از این سفر هماهنگیهایی با امریکا، آلمان و فرانسه صورت داده است. زیو الکین، وزیر مسکن کابینه بنت که به زبان روسی کاملا مسلط است و زمانی که اوکراین بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود، در این منطقه به دنیا آمده، بنت را همراهی کرد.
کرملین اعلام کرد در این نشست «جنبههای مختلف وضعیت اوکراین» مورد بحث قرار گرفت. پس از مذاکره با پوتین، بنت با زلنسکی که یهودی است و اقوامی در اسراییل دارد و بارها به این کشور سفر کرده است، تماس گرفت. بنت سپس برای گفتگو با صدراعظم آلمان، اولاف شولز، عازم این کشور شد.
دفتر ریاستجمهوری فرانسه نیز اعلام کرد امانوئل ماکرون پیش از عزیمت بنت به مسکو در روز شنبه به عنوان بخشی از تلاشهای مشترک برای «دستیابی به آتشبس در اوکراین» با او صحبت کرده است.
دیوید هوروویتز، سردبیر ارشد روزنامه تایمز اسراییل، گفت که سفر بنت «مخاطرات فوقالعاده بالایی داشت. اصرار بنت بر تلاش برای انجام کاری تقریبا غیرممکن، یعنی حفظ رابطه نه چندان بیطرف، بلکه گرم با هر دو طرف جنگ - موضع امریکا را تهدید کرده و این پتانسیل را دارد که عمیقا به جایگاه اسراییل در جهان آزاد آسیب برساند.» باراک راوید، خبرنگار برجسته اسراییلی، نیز به نقل از یک منبع ناشناس، در توییتی نوشت که کاخ سفید به اسراییل گفته است که در «شانس بنت برای تاثیرگذاری بر موضع پوتین تردید دارد.»
ظاهرا در دیدار بنت با پوتین، موضوع ایران نیز مورد گفتگو قرار گرفته است. یک مقام اسراییلی گفته: مذاکرات بنت و پوتین همچنین «پیشرفت مذاکرات هستهای ایران در وین را مورد بررسی قرار داد. ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی اوایل روز شنبه پس از گفتگو در تهران گفتند که روی رویکردی برای حل مسائل حیاتی در تلاشها برای احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ این کشور توافق کردند.
بنت از مخالفان سرسخت تلاشهای جهانی برای احیای توافقی است که ایران را در ازای محدود کردن برنامه هستهایاش، از تحریمها رهایی میبخشد. در آن سو نیز روسیه که طی روزهای اخیر ضربات مهلکی از تحریمهای وضعشده از سوی اروپا و امریکا دریافت کرده است، همان روز سفر بنت به مسکو اعلام کرد که پیش از موافقت از احیای برجام از امریکا تضمینی کتبی میخواهد که مراودات تجاری و نظامی مسکو با تهران، برای روسیه مشکلی ایجاد نکند. این اقدام روسیه روند احیای سریع برجام را با پیچیدگیهایی همراه کرده است.
سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه اعلام کرد که روسیه از امریکا درخواست کرده که تضمین کتبی دهد که تحریمهایی که در ارتباط با اوکراین، علیه روسیه وضع شده است، به حق روسیه در تجارت آزادانه و سرمایهگذاری و همکاریهای نظامی و فنی با ایران، آسیب وارد نخواهد کرد.» البته هنوز مشخص نیست که آیا سفر بنت به مسکو با این اظهارنظر جدید لاوروف و تغییر موضع ناگهانی مسکو درباره برجام ارتباط دارد یا خیر. اما بسیاری از تحلیلگران این ارتباط میان این دو را محتمل میدانند.
اگرچه اسراییل در هفته گذشته به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل علیه روسیه رای مثبت داد، اما قبل از آن مقامات اسراییلی برای جلوگیری از محکومیت شدید تهاجم پوتین مانورهای دیپلماتیکی صورت دادند. در ۲۴ فوریه، درست پس از اینکه نیروهای روسی پا به خاک اوکراین گذاشتند، یاییر لاپید، وزیر امور خارجه، این حمله را «نقض جدی نظم بینالمللی» خواند -، اما نامی از پوتین نبرد. اخیرا در پاسخ به حمله روسیه به کییف که در مجاورت بنای یادبود هولوکاست در بابین یار رخ داد، لاپید «خسارات وارده را محکوم کرد»، اما باز اشاره نکرد که روسیه عامل این آسیب است.
در همین حال، نخستوزیر نفتالیبنت که گفته میشود به دنبال ایفای نقش میانجی در بحران است، تاکنون از استفاده از کلمات «پوتین»، «روسیه» و «محکوم» در یک جمله اجتناب کرده است. بنت تنها یک بار گفت: «ما برای رفاه شهروندان اوکراین دعا میکنیم و امیدواریم از خونریزی بیشتر جلوگیری شود.» تا به اینجای کار بنت تنها با ارسال کمکهای بشردوستانه - از جمله تجهیزات پزشکی، سیستمهای تصفیه آب، چادر، پتو و کیسه خواب- موافقت کرده است.
حتی ولودیمیر زلنسکی، نخستوزیر اوکراین، از دولت اسراییل نیز خواسته است که تسلیحات مورد نیاز اوکراین را تامین کند، اما اسراییلیها تاکنون از این کار خودداری کردهاند. روز پنجشنبه، رییسجمهور اوکراین که خود یهودی است، از اسراییل خواست موضع اخلاقی قویتری اتخاذ کند. شاید بنت بهطور جدی معتقد است که با خودداری از حمله مستقیم به پوتین، نقش فرضی خود را به عنوان یک واسطه و میانجی صادق حفظ خواهد کرد. مشکل، اما آنجا است که در حالی که بنت سعی میکند در این مانور دیپلماتیک منافع اسراییل را در اولویت قرار دهد، اما به عنوان یکی از نزدیکترین متحدان امریکا خود را در برابر فشاری که از سوی امریکا و غرب به روسیه وارد میشود، قرار داده است. از آنجایی که تهاجم پوتین جان افراد بیگناه بیشتری را میگیرد و بحران اوکراین بیشتر منافع امریکا، اروپا و جهان را تهدید میکند، بنت مطمئنا میداند که بایدن و بسیاری در جامعه بینالمللی از اسراییل انتظار دارند که مانند آنها عمل کند.
گزارش از آرمین منتظری