پدیده شوم مواد مخدر هر روز با شکل و نوع جدید در جامعه مطرح میشود. در سالهای اخیر نیز کارشناسان مسائل اجتماعی نسبت به زنانه شدن آسیبها هشدار میدهند. در حالی که طبق آخرین بررسیهای انجام شده هم اکنون سن اعتیاد به رده سنی ۱۵ تا ۱۸ سال رسیده است. در ضمن روند اعتیاد در بین دختران و زنان نیز بیش از گذشته است.
دیدارنیوز ـ با بررسی جامعه آماری مصرفکنندگان موادمخدر جهان از هر10 نفر مصرفکننده مواد سه نفر زن هستند، یعنی 33 درصد جامعه آماری معتادان را زنان تشکیل میدهند، اعتیاد زنان در جهان به خانواده اپیودها و قرصهای آرامبخش، مردان به کانابیسها و محرکهاست. با بررسی اعتیاد زنان باید گفت که آنها شش سال زودتر از مردان به ورطه وابستگی شدید که درمان آن سختتر و عوارض جسمی، روانی و اجتماعی آن نیز به مراتب بیشتر است، کشیده میشوند. برای مثال فاصله زمانی اولین تجربه مصرف مواد مخدر تا تزریق در زنان به طور متوسط دو سال طول میکشد. در حالی که این زمان در مردان حدود هشت سال است. همچنین مرگ در اثر مصرف مواد مخدر در زنان و دختران سریعتر رخ میدهد. مصرف بیش از حد، خودکشی و تصادفات ناشی از آثار مصرف برخی مواد مخدر علت اصلی مرگ و میر در زنان معتاد است.
دامنه اعتیاد نوجوانان به زیر ۱۵سال رسیده
مدیر عامل موسسه مطالعات و تحقیقات زنان گفت: سن اعتیاد به رده سنی 15 تا 18 سال و حتی زیر 15 سال کاهش یافته و دختران و زنان را نیز درگیر کرده که این مساله نگران کننده است. اکرم مصوری منش افزود: در حال حاضر سن مصرف موادمخدر و اعتیاد در میان نوجوانان و جوانان به شدت کاهش یافته است؛ از اینرو، ضروری است راهکارهای اساسی برای کاهش میزان مصرف موادمخدر در این افراد اندیشیده شود. او مهمترین آسیب حوزه زنان را نیز اعتیاد عنوان کرد و افزود: بزرگترین آسیب اجتماعی در کشور اعتیاد است که زنان و دختران را نیز شامل میشود؛ آمارها نشان میدهند که اعتیاد از سن 15 و 18 سالگی هم پایینتر آمده و حتی وارد مدارس شده است. مصوری منش با بیان اینکه باید به صورت ویژه به موضوع اعتیاد در سنین پایین رسیدگی شود، ادامه داد: چون موضوع آسیبهای اجتماعی ریشه در همه مسائل کشور دارد، مساله اقتصاد که اکنون با بحران مواجه است، به عنوان یک مقوله مهم و تاثیرگذار در گرایش افراد به اعتیاد باید بیشتر مدنظر باشد. او اظهار کرد: 30 تا 50 درصد جمعیت بسیاری از استانهای کشور، زندگی حاشیه نشینی دارند که به عنوان آسیب اجتماعی به شمار میرود؛ زیرا زمانی که امکانات و رفاه وجود ندارد و معیشت افراد کامل نیست، به طور مسلم دچار آسیب میشوند و آسیب دیگر زن و مرد نمیشناسد. مصوری منش خاطرنشان کرد: موضوع اصلی در راستای کاهش مشکلات ناشی از اعتیاد و مصرف موادمخدر، تامین رفاه، بهبود وضعیت اقتصادی و حل مسائل فرهنگی است، البته مسائل فرهنگی در انتهای نیازهاست و باید به اولویتها که تامین معیشت و رفاه است بیشتر توجه کرد. مدیر عامل موسسه مطالعات و تحقیقات زنان تاکید کرد: در زمینه مساله مهمی به نام اقتصاد و بهبود وضعیت اقتصادی مردم، دولت باید رسیدگی کامل داشته باشد تا مردم از نظر اقتصادی در مضیقه نباشند. او در خصوص وجود آسیبهای اجتماعی در میان بانوان اظهار کرد: زن به عنوان مادر، کانون و محور خانواده است و وقتی زن دچار آسیب میشود، خانواده و فرزندان نیز از دوران کودکی آسیب میبینند، از این نظر دولتها موظف هستند رسیدگی بیشتری در این زمینه داشته باشند. مصوری منش اضافه کرد: اکنون وزارت کشور به موضوع آسیبهای اجتماعی با تشکیل شورای اجتماعی ورود کرده است و همه دستگاههای اجرایی عضو و زیر مجموعه این شورا هستند تا موضوع را بررسی کنند، اما اینکه تا چه حدی موفق هستند که بتوانند آسیبها را بر اساس برنامه ششم توسعه تا 25 درصد کاهش دهند، مشخص نیست. پس نیاز است همه دستگاهها برای رفع این مشکلات تلاش کنند.
10درصد معتادان را زنان تشکیل میدهند
بر اساس آخرین آمار، دو میلیون و ٨٠٨ هزار نفر مصرف کننده مستمر مواد مخدر در ایران هستند. تریاک، گل، هروئین و شیشه به ترتیب بیشترین میزان مصرف را در میان افراد مصرف کننده دارد. رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز پیشتر گفته بود که بر اساس نتایج تحقیق سال 1390، پنج درصد معتادان در کشور زنان هستند و این میزان در سال 1395 به 10 درصد افزایش یافت؛ اما نکته قابل توجه این است که افزایش آمار زنان به معنای دو برابر شدن جمعیت زنان معتاد نبود بلکه دلایل دیگری داشت. سعید صفاتیان درباره تمایل زنان به مصرف «شیشه» گفت: بسیاری بانوان از سن 20 سال به بالا برای لاغری و تناسب اندام تحت تاثیر تبلیغات در شبکههای ماهوارهای، فضای مجازی، آرایشگاههای غیرمجاز و باشگاههای ورزشی به مصرف موادی مانند شیشه تمایل مییابند و بعد از مصرف دوره یک ماهه، اگرچه لاغر میشوند، اما معتاد هم میشوند و نمیتوانند مصرف شیشه را کنار بگذارند. به گزارش ایرنا، او خاطرنشان کرد: البته تریاک همچنان رتبه نخست مصرف مواد مخدر را در میان زنان دارد و اکنون حدود 10 درصد معتادان و مصرف کنندگان مواد مخدر در کشور را بانوان تشکیل میدهند.
نسل جوان خطر پذیرتر از گذشته است
یک کارشناس اعتیاد درباره افزایش اعتیاد در بین زنان و دختران به خبرنگار «آرمان» میگوید: نسل امروز خطرپذیرتر از گذشته شده است. این مساله نشان دهنده فقدان امنیت نسل جوان در جامعه است. در این شرایط خانواده ناآگاهتر از گذشته وارد عمل شده است. رویا نوری میافزاید: اغلب خانوادههایی که فرزندشان درگیر اعتیاد شده، نمیدانند چگونه با فرزندشان رفتار کنند. آنها نیازمند ساز و کارهای جدید برای مواجهه با فرزندشان هستند. این در حالی است که هیچ نهادی متولی آنها برای آموزش جدید نیست. به گفته او نهاد آموزش و پرورش با خانوادهها منفعل رفتار کرده و همین وضعیت باعث عدم انتقال مناسب اطلاعات در بین این دو نهاد شده است. در این شرایط خانوادهها و اولیای مدرسه هر یک به شیوه خود وارد عمل میشوند. این مساله باعث نبود و تشدید اعتماد اجتماعی میشود. این کارشناس اعتیاد میافزاید: وقتی اعتماد اجتماعی کاهش مییابد، طبیعتا احساس تعلق به محیط پیرامون نیز کاهش پیدا میکند. به گفته او بروز و تشدید اعتیاد در بین یک نسل به عوامل در هم تنیده بستگی دارد. نوری درباره روند درمان اعتیاد نوجوان و به ویژه زنان میافزاید: تاکنون برای درمان مردان اقدامات مناسب لحاظ نشده است. همچنین درباره زنان نیز ناموفقتر عمل شده است، چون زنان دسترسی و تواناییشان در مرحله درمان ضعیف است. به گفته او از سوی دیگر یک زن معتاد باید بار سنگین شرم و انگ را در جامعه تحمل کند. بنابراین مسائل فرهنگی جامعه باعث میشود تا زنان و دختران به درمان دست یابند. این قضیه درمان را پیچیده میکند. به گفته او اغلب زنان معتاد کشور در دو کمپ به درمان میپردازند. در حالی که ساختار درمانی مناسبی در کشور وجود ندارد. در این شرایط عود اعتیاد در بین زنان و دختران فراوان است، چون خانواده و جامعه توانایی تحمل آنها را ندارند. نوری میافزاید: بروز و تشدید اعتیاد قربانی خود محوری جامعه است. تاوان این نوع تفکر را دختران، زنان و کودکان جامعه میدهند.
منبع: آرمان/زهرا سلیمانی/۲۴ مهر ۹۷