بخش اول گفتگو با محمد توسلی دبیرکل نهضت آزادی ایران در برنامه تنگنا بر عملکرد او و نهضت آزادی ایران در دوران قبل از انقلاب اسلامی و روزهای پر التهاب انقلاب تمرکز دارد.
دیدارنیوز ـ حامد شجاعی: نتیجه اختلاف نظر و تفاوت در انتخاب روش مبارزه از سوی مهدی بازرگان، یدالله سحابی و سیدمحمود طالقانی با دیگر اعضای شورای مرکزی جبهه ملی ایران در اردیبهشت ماه سال یکهزار و سیصد و چهل، برآمدن تشکیلاتی جدید بود که در مرامنامه‌اش بر "مسلمان، ایرانی، تابع قانون اساسی و مصدقی" بودن خود تاکید داشت.
تاسیس نهضت آزادی ایران همزمان با استقبال جوانان سرخورده از فضای خفقان‌آور سال‌های پس از کودتای بیست و هشت مرداد و تایید رهبر محصور و معنوی جبهه ملی، محمد مصدق، همراه شد. اما کمتر از دو سال بعد و در پی بیانیه نهضت آزادی درباره انقلاب سفید شاه و ملت، بنیانگذاران و اعضای ارشد آن دستگیر و زندانی شدند تا جمله معروف مهدی بازرگان در محکمه، به عنوان نخستین و معروف‌ترین اخطار ناشنیده گرفته شده، درباره تزلزل پایه‌های حاکمیت تکیه‌زده بر سرمایه و سرنیزه در تاریخ ثبت شود.
پایان محاکمه اعضای نهضت آزادی ایران، به عنوان آخرین گروهی که به زبان قانون با نظام پهلوی صحبت می‌کردند، آغاز دوران فعالیت گروه‌های مذهبی و غیرمذهبی مخفی و زیرزمینی بود که گویا برای رساندن صدای اعتراض خود و رسیدن به آرزوی آزادی، ابزار دیگری جز سلاح نمی‌شناختند. مسیر زندگی جوانانی، چون محمد توسلی، مصطفی چمران، ابراهیم یزدی و ابوالحسن بنی‌صدر که در دانشگاه به دنبال ساختن جامعه‌ای بهتر بودند از این مقطع به بعد دیگرگونه می‌شود.
جوانانی عصیانگر و انقلابی که در همراهی و پیروی از رهبران دربند حزبشان حدود پانزده سال بعد قرار است در بخش‌های گوناگون، صاحب‌منصبان دولت موقت برآمده از انقلابی شوند که مانند سیلی خروشان در استجابت دعای باران ایشان، سرزمین تفتیده ایران از فشار‌های سیاسی و ناکارآمدی و فساد حاکمان را درنوردید و آخرین ناطقان به زبان قانون در رژیم پهلوی را به یکی از نخستین مصداق‌های بلعیدن فرزندان انقلاب توسط انقلاب بدل کند.
محمد توسلی، مبدع نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نخستین شهردار تهران پس از سقوط رژیم پهلوی را در حالی برخی از منتقدان سیاست‌های انقلابی به عنوان "شهردار رادیکال تهران" مورد اشاره قرار می‌دهند که در سوی دیگر مجادلات سیاسی، از سوی انقلابیون تکیه‌زده بر مناصب حکومتی متهم به سازشکاری و عدم توجه به حقوق و مطالبات مستضعفان می‌شد.
در تنگنای نهم، میزبان سومین دبیر کل نهضت آزادی ایران بودم. بخش نخست گفتگو بیشتر دربرگیرنده فعالیت‌ها و موضع‌گیری‌های توسلی و نهضت در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب و حضور اعضای بلندپایه نهضت در ارکان گوناگون حکومت بود. بخش اول گفتگو با محمد توسلی را در ادامه ببینید.
عوامل برنامه تنگنا:
تهیه کننده و مجری: حامد شجاعی
مشاورین طرح: زهرا توحیدی، حامد سیاسی‌راد، سجاد شجاعی
دکور و تصویر: اشکان اشعریون
دستیار تولید: محمد بدیعی
تدوین: سجاد پیروانی
