دیدارنیوز ـ علی دهقان‌کیا، رئیس کانون بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی تهران با افزایش سن بازنشستگی مخالفت کرد.
در بند «د» تبصره ۲۰ لایحه بودجه ۱۴۰۱ دولت به مسئله «منابع انسانی دولت» اشاره شده است و در این زمینه به منظور پایدارسازی منابع صندوق‌های بازنشستگی، از ابتدای سال ۱۴۰۱، به اصلاحات پارامتریک و افزایش سن و سابقه و تغییر مبنای محاسبات مستمری بازنشستگی پرداخته شده است که بر اساس آن: سنوات خدمت مورد قبول برای بازنشستگی تمام مستخدمین زن و مرد دارای حداقل مدرک کارشناسی معتبر در تمام صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری، لشگری و سازمان تأمین اجتماعی ۲ سال افزایش می‌یابد.
همچنین حداقل و حداکثر سن بازنشستگی تمامی مستخدمین مرد و زن به هرمیزان سابقه خدمت در صندوق تأمین اجتماعی، ۲ سال افزایش می‌یابد؛ احکام قطعی هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری برای بازنشستگی از این حکم مستثنی است.
در این لایحه آمده است که محاسبه حقوق بازنشستگی در تمام صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری، لشکری و سازمان تأمین اجتماعی بر اساس متوسط سه سال آخر زمان اشتغال خواهد بود همچنین آیین‌نامه‌های اجرایی مورد نیاز این قانون در مواردی که مدت خاصی پیش‌بینی نشده است حداکثر ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون تهیه می‌شود و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.
علی دهقان‌کیا، رئیس کانون بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی تهران با مخالفت با تبصره اشاره شده در ارتباط با افزایش سن بازنشستگی گفت: ما با اصل موضوع مخالفیم ضمن اینکه دولت بهتر است بدهی‌ها خود را ابتدا پرداخت کند و در ادامه این موضوعات را پیگیری و اجرا کند.
وی عنوان کرد: در این شرایط مالی، سازمان تأمین اجتماعی و بدهی‌های دولت به این سازمان به هیچ عنوان اصلاح پارامتر‌ها در قالب افزایش سن بازنشستگی درست نیست.
رئیس کانون کارگران بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی تهران افزود: دولت در هر ماه مبلغ ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به سازمان تأمین اجتماعی دارد که البته این رقم با شرایط تورمی سال جاری است همچنین مبلغ ۴۰۰ هزار میلیارد تومان هم بدهی کلی دولت به تأمین اجتماعی است.
دهقان کیا با تأکید مجدد بر اینکه باید منابع و مصارف سازمان پاسخگو چنین طرح‌های باشد، خاطرنشان کرد: قطعاً کانون شورا‌های کار سراسر کشور در این زمینه اظهارنظر خواهند کرد.
جزییات افزایش سن بازنشستگی و مشمولان این طرح
افزایش دو ساله سن بازنشستگی یکی از مواردی است که در لایحه بودجه ۱۴۰۱ دیده شده است.
مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه در این خصوص گفت: بیش از ۹۵ درصد از بودجه صندوق‌های بازنشستگی، توسط دولت پرداخت می‌شود. به گفته او، بسیاری از بازنشستگان، با احتساب سوابق سربازی و دانشگاه، فقط ۲۴ سال خدمت می‌کنند و با سن ۵۰ سالگی بازنشست می‌شوند.
بر اساس قانون تعیین تکلیف تامین اجتماعی، بیمه‌شدگان با داشتن حداقل ۱۰ سال سابقه و دارا بودن ۶۰ سال سن برای آقایان و ۵۵ سال سن برای بانوان، در صورت ارائه درخواست می‌توانند بازنشسته شوند.
براساس اعلام سازمان تامین اجتماعی، شرایط مربوط به اقساط بازنشستگی تعیین شد.
بر این اساس بازنشستگی عبارت است ازعدم اشتغال بیمه شده به کار به سبب رسیدن به سن بازنشستگی. در این چارچوب بر اساس مقررات ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی، پنج شرط برای بازنشستگی وجود دارد. بر اساس مقررات ماده ۷۶ سابقه لازم ۲۰ سال سن آقایان ۶۰ سال و سن خانم‌ها ۵۵ سال. بر اساس تبصره ۱ ماده ۷۶ سابقه لازم ۳۰ سال سن آقایان ۵۰ سال و سن خانم‌ها ۴۵ سال. بر اساس تبصره ۳ ماده ۷۶ سابقه لازم ۳۵ سال بدون شرط سنی. بر اساس تبصره ۴ ماده ۷۶ سابقه لازم ۲۰ سال سن ۴۲ سال فقط برای خانم‌ها و به شرط شمول قانون کار. بر اساس ماده ۷۸ سابقه لازم ۲۰ سال سن آقایان ۶۵ سال و سن خانم‌ها ۶۰ سال، در صورت درخواست توسط کارفرما. بر اساس قانون تعیین تکلیف تامین اجتماعی، بیمه‌شدگان با داشتن حداقل ۱۰ سال سابقه و دارا بودن ۶۰ سال سن برای آقایان و ۵۵ سال سن برای بانوان، در صورت ارائه درخواست می‌توانند بازنشسته شوند.
همچنین اگر سابقه آنان از ۱۰ سال کمتر باشد می‌توانند با پرداخت مابه‌التفاوت حق بیمه اعم از حق کارگر و کارفرما و تا رسیدن به سابقه ۱۰ سال، از مستمری بازنشستگی بهره‌مند شوند.
رئیس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به پیشنهاد دولت در لایحه ۱۴۰۱ برای افزایش سن بازنشستگی به ۲ سال و مبنا قرار گرفتن کسور بیمه‌ای ۳ سال آخر برای محاسبه مستمری بازنشستگی، گفت: «تنها پس از بررسی استدلال‌ها و آمار‌های دولت و اثبات قابل اتکا بودن آن‌ها، با این پیشنهاد موافقت می‌کنیم.»
«جعفری قادری» رئیس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، به خبرنگار ایلنا گفت: «باید توجه داشته باشیم که به علت افزایش «سن امید به زندگی» در ایران، پرداختی‌های صندوق‌های بازنشستگی افزایش یافته است. کشور‌های پیشرفته، در این زمان‌ها، سن بازنشستگی را افزایش می‌دهند تا تعادل و توزانی را بین ورودی و خروجی صندوق‌ها ایجاد کنند.»
وی افزود: «بنابراین اگر استدلال و آمار دولت محکم باشد، این پیشنهاد به صندوق‌های بازنشستگی کمک می‌کند، اما اگر قابل اتکا نباشد، تصمیمی متفاوت از دولت می‌گیریم.»
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در پاسخ به این پرسش که اگر افزایش سن بازنشستگی مورد پذیرش شاغلان واقع نشود و به آن انتقاد شود، مجلس بر چه اساس تصمیم می‌گیرد، گفت: «البته همه مخالف این تصمیم نیستند و امروز خیلی‌ها به ما مراجعه می‌کنند و درخواست افزایش سال‌های خدمت خود را مطرح می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند که محدودیت‌های زمان اشتغال را برداریم.»
قادری تصریح کرد: «در نهایت تنها پس از اینکه تمام ملاحظات را در نظر گرفتیم، برای افزایش سن بازنشستگی و افزایش سنوات مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی تصمیم‌گیری می‌کنیم.»
وی در پاسخ به این پرسش که «در شرایطی که بازار کار و کسب و کار‌ها شرایط ناگوار اقتصادی را از سر می‌گذارنند، کارگران زیادی در ۲ سال آخر بیمه‌پردازی بیکار و به صندوق بیمه بیکاری معرفی می‌شود که در این شرایط ۸۰ درصد آخرین دستمزد را به عنوان مقرری بیکاری دریافت می‌کنند، در این شرایط مجلس و دولت چگونه می‌خواهند از کارگرانی که دستمزد مبنای کسر حق بیمه‌هایشان کاهش می‌یابد، حمایت کنند؟» گفت: «البته ایراد‌های جدی در مورد نحوه وصول حق بیمه در صندوق‌های بازنشستگی وجود دارد.»
وی با بیان اینکه راهکار این است که دولت لایحه‌ی جداگانه‌ای را برای مدیریت ورودی و خروجی صندوق‌های بازنشستگی به مجلس ارائه کند تا جلوی این سوءاستفاده‌ها و تبانی‌ها گرفته شود، گفت: «نباید زمینه را برای زرنگ بازی برخی افراد فراهم کنیم تا از شرایط موجود سوءاستفاده کنند؛ البته باید به گونه‌ای عمل کنیم که افرادی در طول دوران خدمت و نه در ۲ سال آخر به واسطه تبانی و مسائل این چنینی، حق بیمه بیشتری را بپردازند.»
عرشه آنلاین نوشت: این نماینده مجلس افزود: «یعنی افرادی که می‌خواهند مستمری و حقوق بازنشستگی بیشتری را دریافت کنند، باید بتوانند به میل خود حق بیمه بیشتری را هم بپردازند، اما اینکه فقط ۲ سال آخر مبنای محاسبه مستمری قرار گیرد، به هیچ وجه قابل قبول نیست.»
شروط سن بازنشستگی
جعفری قادری رئیس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: «باید توجه داشته باشیم که به علت افزایش «سن امید به زندگی» در ایران، پرداختی‌های صندوق‌های بازنشستگی افزایش یافته است. کشور‌های پیشرفته، در این زمان‌ها، سن بازنشستگی را افزایش می‌دهند تا تعادل و توزانی را بین ورودی و خروجی صندوق‌ها ایجاد کنند.»
وی افزود: «بنابراین اگر استدلال و آمار دولت محکم باشد، این پیشنهاد به صندوق‌های بازنشستگی کمک می‌کند، اما اگر قابل اتکا نباشد، تصمیمی متفاوت از دولت می‌گیریم.»
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در پاسخ به این پرسش که اگر افزایش سن بازنشستگی مورد پذیرش شاغلان واقع نشود و به آن انتقاد شود، مجلس بر چه اساس تصمیم می‌گیرد، گفت: «البته همه مخالف این تصمیم نیستند و امروز خیلی‌ها به ما مراجعه می‌کنند و درخواست افزایش سال‌های خدمت خود را مطرح می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند که محدودیت‌های زمان اشتغال را برداریم.»
قادری تصریح کرد: «در نهایت تنها پس از اینکه تمام ملاحظات را در نظر گرفتیم، برای افزایش سن بازنشستگی و افزایش سنوات مبنای محاسبه حقوق بازنشستگی تصمیم‌گیری می‌کنیم.»
وی در پاسخ به این پرسش که «در شرایطی که بازار کار و کسب و کار‌ها شرایط ناگوار اقتصادی را از سر می‌گذارنند، کارگران زیادی در ۲ سال آخر بیمه‌پردازی بیکار و به صندوق بیمه بیکاری معرفی می‌شود که در این شرایط ۸۰ درصد آخرین دستمزد را به عنوان مقرری بیکاری دریافت می‌کنند، در این شرایط مجلس و دولت چگونه می‌خواهند از کارگرانی که دستمزد مبنای کسر حق بیمه‌هایشان کاهش می‌یابد، حمایت کنند؟» گفت: «البته ایراد‌های جدی در مورد نحوه وصول حق بیمه در صندوق‌های بازنشستگی وجود دارد.»
رئیس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات، افزود: «کارگرانی که به بیمه بیکاری معرفی می‌شوند، ضرر می‌کنند، اما در مقابل این‌ها عده‌ای هم وجود دارند که برای ۲ سال آخر مسئولیت، خود را به به جریان‌های سیاسی وصل می‌کنند، تا شغلی را پیدا کنند که حقوق مبنای محاسبه ۲ سال آخر سنواتشان بالا برود. یا در تامین اجتماعی تبانی‌هایی با کارفرمایان انجام می‌شود تا اطلاعات غیرواقعی و غیرمرتبط با حقوق قبل از ۲ سال آخر را به سازمان تامین اجتماعی ارسال کنند.»
وی با بیان اینکه راهکار این است که دولت لایحه‌ی جداگانه‌ای را برای مدیریت ورودی و خروجی صندوق‌های بازنشستگی به مجلس ارائه کند تا جلوی این سوءاستفاده‌ها و تبانی‌ها گرفته شود، گفت: «نباید زمینه را برای زرنگ بازی برخی افراد فراهم کنیم تا از شرایط موجود سوءاستفاده کنند؛ البته باید به گونه‌ای عمل کنیم که افرادی در طول دوران خدمت و نه در ۲ سال آخر به واسطه تبانی و مسائل این چنینی، حق بیمه بیشتری را بپردازند.»
این نماینده مجلس افزود: «یعنی افرادی که می‌خواهند مستمری و حقوق بازنشستگی بیشتری را دریافت کنند، باید بتوانند به میل خود حق بیمه بیشتری را هم بپردازند، اما اینکه فقط ۲ سال آخر مبنای محاسبه مستمری قرار گیرد، به هیچ وجه قابل قبول نیست.»
افزایش سن بازنشستگی در بودجه ۱۴۰۱
در بودجه سال ۱۴۰۱، وزارت آموزش و پرورش مجاز است با سازوکار‌های تشویقی و از طریق مدارس سراسر کشور کتب درسی مستعمل، دفترچه و مجلات مصرفی در پایان هر سال تحصیلی را جمع‌آوری و نسبت به فروش آن‌ها اقدام کند. وزارت آموزش و پرورش مجاز است بازنشستگی معلمان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر را تا سن ۶۵ سالگی و در صورت رضایت معلمان به تعویق بیندازد.
بر اساس بند «د» تبصره ۲۰ لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، به منظور پایدارسازی منابع صندوق‌های بازنشستگی، از ابتدای سال آینده سنوات خدمت مورد قبول برای بازنشستگی تمامی مستخدمین مرد و زن دارای حداقل مدرک کارشناسی معتبر در تمامی صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری، لشکری و سازمان تامین اجتماعی، دو سال افزایش می‌یابد.
همچنین حداقل و حداکثر سن بازنشستگی تمامی مستخدمین مرد و زن به هر میزان سابقه خدمت در صندوق سازمان تامین اجتماعی، دو سال افزایش می‌یابد، اما احکام قطعی هیات‌های رسیدگی به تخلفات اداری برای بازنشستگی از این حکم مسثنی است.
افزایش سن بازنشستگی کارمندان
گویا یکی از پیشنهادات مطرح شده در لایحه بودجه ۱۴۰۱ افزایش سن بازنشستگی کارکنان دولت است. بر این اساس قرار است سن بازنشستگی برخی از کارمندان حداقل دو سال افزایش پیدا کند. اما چه کسانی مشمول قانون جدید می‌شوند و چه کسانی نه؟
بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته در تبصره ۲۰ لایحه بودجه سال آینده به منظور پایدارسازی منابع صندوق‌های بازنشستگی چند تغییر مورد تاکید قرار گرفته است.
لایحه بودجه ۱۴۰۱ امروز یکشنبه ۲۱ آذر ماه به مجلس رفت. در یکی از بخش‌های بودجه سال ۱۴۰۱ به مساله افزایش سن بازنشستگی کارکنان دولت اشاره شده است.
در این بخش از بودجه آمده: به منظور پایدارسازی منابع صندوق‌های بازنشستگی، از ابتدای سال ۱۴۰۱، سنوات خدمت مورد قبول برای بازنشستگی تمامی مستخدمین مرد و زن دارای حداقل مدرک کارشناسی معتبر در تمامی صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری، لشکری، سازمان تامین اجتماعی دو سال افزایش می‌یابد.
البته در ادامه ذکر شده که حداقل و حداکثر سن بازنشستگی تمامی مستخدمین زن و مرد به هر میزان سابقه خدمت در صندوق تامین اجتماعی، دو سال افزایش پیدا می‌کند. احکام قطعی هیات‌های رسیدگی به تخلفات اداری برای بازنشستگی از این حکم مستثنی است.
بر این اساس می‌توان گفت افزایش سن بازنشستگی شامل کارکنانی می‌شود که حداقل مدرک آن‌ها کارشناسی باشد و این افراد حق بیمه بازنشستگی خود را به صندوق بازنشستگی کشوری، لشکری و یا تامین اجتماعی واریز کنند.
محاسبه حقوق بازنشستگی در تمامی صندوق‌های بازنشستگی اعم از کشوری، لشگری، سازمان تامین اجتماعی بر اساس متوسط حقوق سه سال آخر زمان اشتغال خواهد بود.
آیین‌نامه اجرایی مورد نیاز این قانون که در مواردی که مدت خاصی پیش‌بینی نشده است حداکثر سه ماه پس از ابلاغ قانون بودجه به تصویب هیات وزیران رسیده و برای سال آینده اجرایی می‌شود.
دلیل افزایش سن بازنشستگی چیست؟
در بسیاری از کشور‌ها سن بازنشستگی کارمندان بر اساس سن امید به زندگی تعریف می‌شود. اما در ایران سن بازنشستگی برای مردان ۶۰ سال و برای زنان ۵۵ سال است.
اما این در حالی است که سن امید به زندگی در ایران بین ۷۲ تا ۷۴ سال است. این یعنی افزاد خیلی زود از بازار کار خارج می‌شوند و خیلی زود وارد لیست مستمری‌بگیران صندوق‌های بازنشستگی می‌شوند.
این مساله سبب می‌شود که تعداد بیمه‌پردازان صندوق‌های بازنشستگی کاهش پیدا کند و تعداد مستمری‌بگیران آن افزایش پیدا کند. در چنین حالتی تعادل منابع و مصارف صندوق‌ها به هم می‌خورد و صندوق‌های بازنشستگی دچار بحران می‌شوند.
البته در ایران کار از بحران گذشته و جز صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی، بقیه صندوق‌ها ورشکسته هستند و به بودجه دولت وابسته‌اند. حالا به نظر می‌رسد در بودجه سال ۱۴۰۱، قرار است سن بازنشستگی افرادی که تحت پوشش صندوق بازنشستگی کشوری، لشکری و تامین اجتماعی هستند، دو سال افزایش می‌یابد.
هدف دولت از این کار، ایجاد تعادل در منابع و مصارف این صندوق‌هاست.
