غرب مدعی است ایران مواضع خود را در مذاکرات وین تعدیل کرده و طرف ایرانی این موضوع را رد میکند.. همزمان با نزدیک شدن تعطیلات سال نو چشم انداز تعویقی دیگر در مذاکرات به چشم میخورد!
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: روند اخبار مبهم و نامشخص در مذاکرات وین ادامه دارد. برای دومین بار هیات مذاکره کننده جدید ایران به هتل کوبورگ بازگشته است. دور هشتم مذاکرات نیز با خبرهایی ضد و نقیض درباره محتوای مذاکرات همراه بود. با این حال به نظر میرسد ایران کمی از مواضع سخت خود عقب نشینی کرده است.
دور هفتم مذاکرات وین که تیم دولت جدید ایران بعد از وقفه طولانی آغاز کرد، بیشتر به سنجش مواضع دو طرف گذشت. برخی کارشناسان این دور از مذاکرات را سرنوشت ساز خوانده بودند، اما هنوز اخبار رسمی از سمت طرفهای مذاکره کننده مبهم است. پرونده برجام هنوز سرگردان در راهروهای هتل کوبورگ به سر میبرد و معلوم نیست چه ایندهای در انتظار آن است.
در دو دور مذاکرات تیم جدید ایران با ریاست علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه اظهارات مقامات ایرانی و اروپایی تفاوتهای چشمگیری دارد. در دور هشتم نیز ایران میگوید در مذاکرات وین متن جدیدی بررسی میشود، اما طرف اروپایی اعلام میکند متن سند مربوط به پنج ماه پیش است. یعنی اروپاییها ادعا میکنند سندی که با عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد سابق ایران بسته اند را قبول دارند و تیم جدید نیز آن را پذیرفته است.
خبرگزاری رویترز به نقل از کسانی که منابع دیپلماتیک اروپایی معرفی شدهاند، گزارش داد که ایران پذیرفته بر اساس متن توافق شده در ماه ژوئن مذاکرات را از سر بگیرد. اما علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد ایران گفته است که موضع تهران هیچ تغییری نکرده است.
ایران در دور هفتم مذاکرات دو متن را که حاوی دیگاههایش در مورد برداشته شدن تحریمها و بازگشت به تعهدات هستهای ایران بود را به طرفهای اروپایی ارائه دادند. این دو سند با انتقاد بعضی از کشورهای غربی مواجه شد و رهبران بریتانیا، فرانسه و آلمان گفتهاند که ایران از از توافقهایی که پیشتر به آن رسیده بودند، عقبنشینی کرده است. حال به نظر میرسد که با فشار روسیه و چین ایران به همان توافق ۶ دور مذاکرات گذشته برگشته است.
با این حال هنوز تیم ایرانی سعی دارد این خبر را کذب اعلام کند. تا جایی که علی باقری کنی در توئیتر خود نوشته است: «فضاسازی دروغین خارج از اتاق مذاکره نمیتواند خللی در جدیت مذاکره کنندگان در رسیدن به توافقی که از حقوق و منافع ملت ایران صیانت کند، وارد کند.»، اما از تحرکات اروپاییها شرایط دیگری برداشت میشود. حتی رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تازگی گفته است: «به دنبال توافق با ایران برای نصب مجدد دوربینها در تاسیسات کرج هستیم.»
تعطیلات سال نو میلادی از ۲۰ دسامبر آغاز میشود و اگر تا شروع تعطیلات مذاکرات به سرانجا نرسد؛ وفقهای نسبتاً طولانی روی میدهد. یا در این مدت کوتاه اتفاقی برای پرونده احیای برجام میافتد یا همه چیز به سال جدید میلادی همانطور که روزنامه کیهان ادعا کرده انتقال مییابد.
علی باقری کنی، رئیس هیات مذاکرهکننده ایران از روزی که برای این جریان انتخاب شده است، به صورت عمد از کلمه برجام استفاده نمیکند. باقری کنی گفته است: «تهران چیزی کمتر از توافق هستهای که در سال ۱۳۹۴ با قدرتهای جهانی امضا کرد را نخواهد پذیرفت. این موضوع خط قرمز تهران در مذاکرات جاری در وین باقی خواهد ماند.» همچنین مذاکره کننده ارشد ایران بیان کرده که چندین نقطه اختلاف در پیش نویس متن که نتیجه شش دور مذاکرات برگزار شده در بهار ۱۴۰۰ بود، حل نشده باقی مانده است.
اصرار مقامات ایرانی بر اینکه از نام برجام استفاده نکنند، واکنش بسیاری را برانگیخته است. از سوی دیگر این موضوع که باقری کنی که از مخالفین برجام بوده امروز این توافق را خط قرمز نظام معرفی میکند نیز سر و صدای بسیاری در بین فضای مجازی ایجاد کرده است. تا جایی که هادی محمدی، خبرنگار نزدیک به دولت در توئیتر خود نوشته است: «برخیها نظرات گذشته و حال باقری را در مورد برجام مقایسه میکنند و نتیجه میگیرند تضاد دارد، درحالیکه باقری آن زمان نظر شخصی را اعلام میکرده است که شاید الان هم به آن معتقد باشد یا با دیدن پروندههای محرمانه مذاکرات معتقد نباشد، اما امروز در موقعیتی هست که باید نظرات نظام را بگوید، لذا تناقض نیست.»
رایزنیها در وین ادامه دارد. شب گذشته نشستی میان مذاکرهکنندگان ارشد سه کشور اروپایی با علی باقری، رئیس هیات مذاکرهکننده ایران در هتل کوبورگ برگزار شده است. قرار است امروز (یکشنبه) نیز نشستهایی بهصورت دوجانبه و چندجانبه میان هیاتها در سطح کارشناسی و سیاسی برگزار شود. در دور هشتم مذاکرات کار بر روی مباحث صرفاً به کارگروهها محدود نیست و طرفها در فرمتها و سطوح مختلف در حال کار در دو حوزه رفع تحریم و اقدامات هستهای هستند. علاوه بر جلسه کارگروه موضوعات هستهای، چندین جلسه فشرده نیز در فرمتهای مختلف با تمرکز بر رفع تحریمها تا کنون برگزار شده است.
با این حال به نظر میرسد اختلافاتی میان خود تیم ۴+۱ نیز وجود دارد. حتی میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین نیز در توئیتر خود به خوبی اشاره کرده است که برخی از حاضرین در ۴+۱ با برخی دیگر اختلافاتی دارند. وین روزهای سرد خود را با پرونده برجام گره زده است و باید دید برجام فصل گرمی را هم به خود میبیند یا خیر؟
اسرائیل مخالف جدی پرونده برجام بوده و هست. با اینکه برخی مسئولین اسرائیلی خروج آمریکا از برجام را نامناسب دانسته اند، اما هنوز سعی دارند در سایه میز مذاکرت وین حرکت کنند. روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی اختصاصی از افزایش اختلاف میان اسرائیل و آمریکا بر سر ادامه مذاکره با ایران خبر داده است.
نگرانی اسرائیل از مذاکرات وین و نتیجه آن تا جایی پیش رفته است که بنی گانتس، وزیر دفاع اسرائیل و دیوید بارنئا، رئیس موساد به واشنگتن سفر کرده اند. اسرائیل از اینکه مذاکرات وین به سرانجام برسد و آمریکا از منطقه خاورمیانه خارج شود، وحشت دارد. چون حامی قدرتمند خود را از دست میدهد. این روزها اسرائیل پا به پای مذاکرات وین حرکت میکند و سعی دارد به هر نحوی زیر میز مذاکرات وین بزند.
با تمام این احوال چیزی به تعطیلات سال نو میلادی نمانده و باید دید که شرایط این مذاکرات که از اول امسال شروع شده است به کدام سمت میرود.