در حالی که تیم قبلی مذاکره کننده در جریان مذاکرات برجام به خوبی از ابزارهای رسانهای برای پیشبرد خواستههای خود استفاده میکرد، به نظر تیم تحت هدایت باقری کنی در این حوزه ضعف جدی دارد.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: دور هشتم مذاکرات احتمالاً پنج شنبه این هفته در وین آغاز میشود. طبق گزارشها روز دوشنبه علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد ایران با انریکه مورا، هماهنگ کننده کمیسیون مشترک یک مکالمه تلفنی برای تایید تاریخ داشته اند. این در حالی است که ایران دو سند به ۴+۱ در خصوص حل بحران برجام ارائه داده است. اروپاییها این دو سند را خارج از پرونده برجام و پیشنویس ۶ دور مذاکرات قبل میدانند.
آلمان پیشنهادات اتمی ایران را غیرقابل قبول خوانده است. دیگر طرفهای مذاکراتی نیز نگران ادامه مذاکرات با رویکرد دولت جدید ایران هستند. با این همه هنوز هیچ کدام از طرفهای مذاکره کننده حتی اطلاعات دقیقی در مورد محتویات سندی که ایران ارائه کرده، نداده است. بسیاری این شرایط را جنگ تبلیغاتی دو طرف خوانده اند.
با این حال حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه گفته است آنچه که هیات ایرانی به عنوان متن مکتوب ارائه داده، کاملاً در چهارچوب برجام است و هیچ چیزی فراتر از برجام در آن نیست و مطالبات فرا برجامی در متن نیست.
طبق شنیدههای دیدار ایران دو سند پیشنهادی راجع به لغو تحریمها و اقدامات هستهای به طرفین مذاکرات وین ارائه کرده و منتظر دریافت پاسخ است. در این دو سند به سه موضوع لغو تحریمها (چه تحریمهایی مشخص نیست)، راستی آزمایی لغو تحریمها و تعهد آمریکاییها مطرح شده است. با این حال هیچ یک از مسئولینی که اطلاعی از متون این سند دارند حاضر به مصاحبه در خصوص این جریان نشده اند.
بعد پایان دور هفتم مذاکرات ایران و آمریکا به پایتختهای خود برای مشورت بازگشته اند. با این حال باقری کنی امروز بعد از سه روز حضور در تهران به مسکو رفته است.
باقری کنی با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امورخارجه فدراسیون روسیه در محل وزارت امورخارجه روسیه دیدار و گفتگو کرده است. طبق اخبار در این دیدار آخرین تحولات مذاکرات ایران و ۱+۴ در وین، مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفته است.
عصر دیروز پوتین و بایدن با یکدیگر گفتگو در خصوص مذاکرات هستهای ایران گفتگو کرده اند. یوری اوشاکوف، دستیار ریاست جمهوری روسیه درباره گفتگوهای این دو گفته است که روسای جمهور روسیه و آمریکا درباره ایران رایزنی کردند. ولادیمیر پوتین در اظهارات خود بر اهمیت و ضرورت اجرای پارامترهای اولیه مورد توافق در سال ٢٠١٥ تاکید و خاطر نشان کرده است که مواضع مسکو و واشنگتن (در این زمینه) چندان تفاوتی با یکدیگر ندارد. به گفته این مقام، جو بایدن نیز ابراز امیدواری کرده است که مذاکرات وین درباره این موضوع که در اواخر نوامبر از سر گرفته شد در فضایی سازندهتر پیش برود و سرانجام راهحلهای قابل قبول برای تمام شرکتکنندگان به دست آید. بایدن در عین حال در اظهارات خود به آنچه عدم آمادگی شرکای ایرانی برای پیمودن این مسیر خواند نیز اشاره کرده است.
از سوی دیگر کارشناسان ایرانیای که در وین باقی مانده اند، دیروز جلسه دوجانبهای با هیأت روسی داشته اند و در خصوص متون پیشنهادی ایران بحث شده است.
به نظر میرسد مسکو سعی دارد در مقام نجات دهنده مذاکرات ایفای نقش کند. از سوی دیگر از توئیتهای میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین در چند ماه اخیر به خوبی میتوان فهمید که روسها به دنبال حل مسئله برجام در وین هستند. در شرایط امروز خاورمیانه روسها سعی دارند شرایط ایران را به ثبات با غرب حرکت دهند تا شرایط پیچیدهتر نشود.
آن چنان که گفته شد هنوز هیچ متن یا اظهار نظر دقیقی در مورد پیش نویس ارایه شده توسط ایران از سوی هیچ یک از طرفهای مذاکره کننده ارایه نشده است. طرفهای غربی صرفا به ابراز تاسف و تعجب بسنده کردهاند. ابراز تاسفهایی که جو رسانهای و روانی سنگینی را علیه ایران در فضای بینالمللی ایجاد کرده است.
آن چه در این شرایط ضروری است، لزوم اتخاذ یک دیپلماسی عمومی هوشمندانه از طرف تیم ایرانی است. در جریان مذاکرات منجر به انعقاد قرارداد برجام تیم ایرانی و در راس آنها محمد جواد ظریف به خوبی از امکانات رسانهای، حضور در شبکههای اجتماعی و ... برای اطلاع رسانی استفاده میکردند. تیم ظریف علاوه بر اتاق دربسته مذاکره به خوبی از فضای رسانهای و در صورت لزوم جنگ روانی برای قبولاندن خواستههای خود به طرف مقابل استفاده میکرد.
به نظر علی باقری کنی و تیمش باید با تجدید نظر در سیاست رسانهای خود ابزارهای موثری برای خارج از اتاق مذاکره فراهم کنند در غیر این صورت یکی از ابزارهای مهم خود در مذاکرات را از دست خواهند داد.