در نهمین شماره ستون از چشم جهان حمیدرضا بابایی مقاله‌ای از نشریه نشنال اینترست را ترجمه کرده است که نگاه غرب به وزیر خارجه پیشنهادی رئیسی را نشان می‌دهد. نگاهی که به نظر امیدوارانه است!
دیدارنیوز: وزارت امور خارجه در میان سمت‌های مختلف کابینه اهمیتی بسیار ویژه دارد. نه تنها برای ایرانیان که مسئله سیاست خارجی مسئله روز آن‌هاست که برای طرف‌های غربی مذاکرات و البته رقبا و شرکای منطقه‌ای ایران. محمد جواد موسوی زاده در مقاله‌ای در نشنال اینترست به معرفی حسین امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه پیشنهادی رئیسی پرداخته است. ترجمه اختصاصی دیدار از این مقاله را در ادامه بخوانید.
منبع: نشنال اینترست
نویسنده: محمد جواد موسوی زاده، نویسنده و تحلیلگر مسایل بین الملل و سیاست خارجی.
مترجم: حمید رضا بابایی
رئیس جمهور جدید ایران، سید ابراهیم رئیسی که قویا طرفدار رهبر این کشور است، در سوم آگوست (۱۲ مرداد) رسما سوگند خورد. وی اکنون اعضای کابینه خود را برگزیده است؛ از جمله جانشین "محمد جواد ظریف" وزیر خارجه سابق ایران. ظریف پس از ناتوانی از احیاء توافق هسته‌ای ایران (برجام)، اعتماد حکومت را از دست داد.
رسانه‌های ایران چندین هفته درباره این که چه کسی وزیر امور خارجه جدید خواهد شد، گمانه زنی کرده‌اند. در این میان نام افرادی از جمله "علی باقری کنی" معاون امور بین الملل قوه قضاییه، "حسین امیر عبداللهیان" دستیار ویژه رئیس مجلس، "مهدی نصیری" نماینده ویژه سابق ایران در امور دریای خزر، و "سید علی حسینی تاش" معاون امور راهبردی شورای عالی امنیت ملی ایران به چشم می‌خورد.
رئیسی در ماه ژوئن، علی باقری کنی را که از خانواده‌ای بانفوذ بوده است، مامور کرد تا روند انتقال در داخل وزارت امور خارجه ایران را هماهنگ کند. پس از آن، باقری کنی که دیپلمات کهنه کار اصولگرا بود و در دولت "محمود احمدی نژاد" در مذاکرات میان ایران و غرب مشارکت داشت، همراه ظریف در جلسات دیپلماتیک حضور می‌یافت؛ از جمله در دیدار رئیسی با وزیر امور خارجه هند که در هفتم جولای (۱۶ تیر) در تهران برگزار شد.
رسانه‌های ایران از او به عنوان مطلوب‌ترین گزینه برای هدایت وزارت امور خارجه در دولت رئیسی یاد می‌کردند. از آنجایی که باقری از منتقدان سرسخت برجام است، انتخاب او می‌توانست پیامی آشکار به غرب باشد مبنی بر آن که دولت بعدی ایران، مذاکرات را با رویکردی متفاوت ازسر خواهد گرفت.
باقری در معرفی کتاب "مذاکره کار ترسو‌ها نیست" نوشته "وندی شرمن" معاون سابق وزیر امور خارجه آمریکا گفته بود، "نتیجه دیپلماسی با آمریکا خسارت کامل بود. "
با این حال، در نشست‌های دیپلماتیک از جمله دیدار میان رئیسی و وزیر امور خارجه بوسنی، امیرعبداللهیان بود که حاضر شد. در مراسم تحلیف ریاست جمهوری هم امیرعبداللهیان در ردیف جلوی مراسم نشسته بود؛ و اکنون رسانه‌های ایران گزارش داده اند که وی گزینه قطعی مورد نظر رئیسی برای وزارت امور خارجه ایران است.
امیرعبداللهیانِ ۵۷ ساله از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ معاون امور عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه ایران بود. او اکنون دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی ایران است. برخلاف باقری کنی که زبان خارجیِ خوبی ندارد، امیرعبداللهیان در زبان انگلیسی و عربی فصیح است. وی از حمایت محافظه کاران و همچنین سپاه پاسداران برخوردار است. علاوه بر آن، امیرعبداللهیان عضوی از تیم مذاکره کننده ایران بود که برای توافق ۲۵ ساله همکاری راهبردی با چین، به توافق رسیدند. در سال ۲۰۱۵ که ظریف، امیرعبداللهیان را از سمت خود در وزارت امور خارجه برکنار کرد، رسانه‌های نزدیک به سپاه از تصمیم ظریف به شدت انتقاد کردند و گفتند این دیپلمات انقلابی به درخواست برخی کشور‌های خارجی برکنار شده است، زیرا او از محور مقاومت در خاورمیانه حمایت می‌کند.
امیرعبداللهیان در پاسخ به سوالی درباره روابط ایران-آمریکا در دوران ریاست جمهوری رئیسی، در مصاحبه‌ای در ماه ژوئن به سی ان ان گفت: "آمریکا همواره فرصت‌ها را از دست داده است، و این مساله بیشتر به رفتار طرفِ آمریکایی بستگی دارد به ویژه در این خصوص که روابط با ایران باید چه باشد. " وی تاکنون آشکارا از توافق هسته‌ای ایران و همچنین روابط با آمریکا به عنوان مساله‌ای منفی یاد نکرده است.
امیرعبداللهیان سه سال پیش در توییتی نوشته بود، "مذاکره با آمریکا هرگز تابو نبوده است. دو طرف ده‌ها بار از طریق وزیران امور خارجه خود در خصوص برنامه هسته‌ای ایران گفتگو کرده اند و سه دور هم در بغداد مذاکره کرده اند که من نیز در آن حضور داشتم. مشکل قلدر بازی‌ها، جنایات بزرگ و اقدامات نادرست مکرر آمریکا است. اقتدار و زمان مناسب، دو ستونِ هرگونه مذاکرات دیپلماتیک هستند. "
مشخص است که انتخاب رئیسی، نقشی مهم در مذاکرات حساس آتی با غرب خواهد داشت تا تحریم‌های پیچیده‌ای که به اقتصاد ایران آسیب رسانده است لغو شود، مساله‌ای که رئیسی سر و سامان دادن به آن را در صدر دستورکار خود قرار داده است.
رئیسی در مراسم تحلیف خود گفته بود، "تحریم‌ها علیه ایران باید لغو شوند، و ما از هرگونه طرح دیپلماتیک برای تحقق آن حمایت می‌کنیم. "
امیرعبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی، احتمالا برای تایید صلاحیت با هیچ مشکلی در مجلس روبرور نخواهد شد. با این وجود، در هر صورت شکی نیست که در دولت رئیسی، وی فرمانبردار آیت الله خامنه‌ای رهبر ایران خواهد بود.
با این وجود هنوز مشخص نیست که آیا امیرعبداللهیان بتواند شکاف دیپلماتیکی را که در غیاب ظریف حس خواهد شد، پُرکند. آیا امیرعبداللهیان می‌تواند جانشین ظریف، دیپلمات توانمند و کارکشته‌ای شود که معمار اولیه توافق هسته‌ای ایران بود؟ تنها زمان مشخص خواهد کرد.
