درمان ناباروری، گرفتار هزارتوی هزینه‌ها

دیدارنیوز ـ اما از آنجاکه ناتوانی برخی والدین در بچه دار شدن به هر دلیل فیزیکی و جسمانی که باشد، یک بیماری معمول در جوامع محسوب نمی‌شود (به این معنا که تنها درصدی از جامعه به این مشکل مبتلا می‌شوند)، پس درمان این مشکل را نیز نمی‌توان در هر مرکز درمانی جستجو کرد، درمان این ناتوانی، مرکز درمانی ویژه خود را می‌خواهد و درمان‌ها و دارو‌های ویژه‌تر و اتفاقا هزینه‌های درمان این ناتوانی را نیز با هزینه‌های درمان بیماری‌هایی که به طور معمول در طول زندگی به آن‌ها دچار می‌شویم، نمی‌توان مقایسه کرد.

این هزینه‌ها گاه درد بزرگتری را به درد ناتوانی از فرزندآوری به زوج‌هایی تحمیل می‌کند که تا قبل از روبرو شدن با این حقیقت که باید از راه دارو و درمان به موهبت پدر و مادر شدن دست پیدا کنند، رویا‌های بسیاری را برای برخورداری از یک خانواده خوشحال در سر پرورانده بودند و فشار این درد وقتی آزاردهنده‌تر می‌شود که خانواده از لحاظ تمکن مالی در شرایط متوسط و زیر متوسط قرار داشته باشد.

این مسئله ناراحت کننده را مدیر مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی که روزانه با تعدادی از اینگونه خانواده‌ها سروکار دارد، تایید می‌کند.

محمد طالبی با اشاره به هزینه‌هایی که درمان ناباروری به بیماران و همچنین مراکز درمانی تحمیل می‌کند و با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین دغدغه‌های مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی نیز، مباحث مالی است، به ایسنا گفت: علیرغم تمایل بسیار زیاد بیماران به استفاده از خدمات درمانی برای رفع مشکل ناباروری، آنچه آنان را در این مسیر، بسیار آزار داده و گاه روند مراجعه آنان برای دریافت درمان را کُند یا حتی متوقف کرده و فرایند درمان را برای آنان و البته ارائه دهندگان خدمات درمانی فرسایشی می‌کند، توان پایین مالی خانواده در مقابل هزینه‌های بالای درمان است.

وی این معضل را بسیار جدی دانست و افزود: متاسفانه روزانه ۳۰ تا ۴۰ درصد از انرژی و توان این مرکز صرف رسیدگی به امور اینگونه خانواده‌ها می‌شود که چه از نظر مادی و چه روحی، امری بسیار آزاردهنده است.

وی با بیان اینکه گاهی ناتوانی مراجعه کنندگان در قبال این فشار‌های مالی و تاثر آنان از این تنگدستی به شکلی است که پرسنل و کادر درمان این مرکز را به شدت متاثر می‌کند گفت: برخی مراجعه‌کنندگان زحمات و سختی‌های بسیاری را برای تامین هزینه‌های درمان متحمل می‌شوند، بار‌ها شاهد بوده ایم که افراد برای تامین هزینه‌های درمان نسبت به فروش طلای خود اقدام کرده اند که قطعا مشاهده چنین صحنه‌هایی سخت و آزاردهنده است.

طالبی یکی از دلایل بالا بودن هزینه‌های درمان ناباروری را عدم پوشش بیمه‌ای این درمان‌ها دانست و بیان کرد: برخی بیمه‌های تکمیلی این هزینه‌ها را پوشش می‌دهند، اما به هر حال بسیاری از افراد فاقد بیمه تکمیلی هستند. قشر کارگر بیشترین مراجعه کنندگان به این مرکز را تشکیل می‌دهند که عموما بیمه تکمیلی ندارند و با توجه به درآمد‌های پایین کارگران، تامین چنین هزینه‌های سنگینی برای آن‌ها بسیار طاقت فرساست.

وی با بیان اینکه مسلما بیمه‌ها می‌توانند با تعریف یک سازوکار مناسب، این هزینه‌ها را تحت پوشش قرار دهند، خرید دارو را نیز یکی از الزامات فرآیند درمان و دربرگیرنده بخش مهمی از هزینه‌های درمان عنوان کرد و گفت: در شرایط موجود، اگر فرد بتواند داروی مورد نظر را پیدا کند، باید برای تامین آن، هزینه‌های بسیاری پرداخت کند، به عنوان مثال تهیه برخی آمپول‌ها تا دو میلیون تومان هزینه دارد و برای یک دوره درمان شاید نیاز به سه آمپول باشد که بر این اساس بیمار باید ۶ میلیون تومان تنها برای تهیه آمپول هزینه کند که مسلما تامین این ارقام برای اکثر خانواده‌ها کار آسانی نیست.

رییس مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی، هزینه‌های درمان ناباروری را شامل هزینه‌های ویزیت، سونوگرافی، آزمایشگاه، دارو و در نهایت عمل جراحی برشمرد و افزود: این مرکز در واقع یک مجموعه غیردولتی است که خدمات خود را براساس تعرفه دولتی ارائه می‌کند.

وی توضیح داد: ویزیت و سونوگرافی در این مرکز براساس تعرفه دولتی انجام می‌شود. در واقع افراد برای ویزیت در یک مطب باید ۱۰۸ هزار تومان پرداخت کنند، اما در این مرکز با رعایت همه الزامات و کیفیت، تنها ۲۵ هزار تومان جهت ویزیت دریافت می‌شود، هزینه‌های آزمایشات نیز یک سوم هزینه‌های دریافتی توسط آزمایشگاه‌های خصوصی است، در حالی که تجهیزات، نیروی انسانی و امکانات موجود، کاملا تخصصی، به روز و حرفه‌ای است، اما دریافت تعرفه دولتی در دستور کار قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه در بخش اعمال جراحی نیز خدمات بسیار مطلوبی توسط این مرکز به بیماران ارائه می‌شود، افزود: با توجه به مشکلات مالی که مراجعان به مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی با آن مواجه بودند، رایزنی‌هایی توسط این نهاد با یکی از بانک‌ها به انجام رسید و شرایطی فراهم شد که بیماران بتوانند برای تامین هزینه‌های اعمال جراحی مورد نیاز در روند درمان، ۸ میلیون تومان تسهیلات قرض الحسنه دریافت کنند که در واقع برای پرداخت این وام از نقدینگی جهاد دانشگاهی استفاده می‌شود و در این فرایند، مرکز درمان ناباروری هزینه‌های خدمات درمانی خود را به صورت اقساط از بیمار دریافت می‌کند. این اقدامات صرفا برای حمایت مالی از مراجعه کنندگان و جلوگیری از ابتر ماندن کار درمان صورت می‌گیرد.

طالبی اظهار کرد: متاسفانه برخی مراجعه کنندگان علیرغم وجود این خدمات و تسهیلات نیز نمی‌توانند هزینه‌های درمان را تامین کنند، این مسئله نشان می‌دهد که برخی افراد نیازمند به استفاده از خدمات درمان ناباروری، متاسفانه تمکن مالی پرداخت اقساط وام قرض الحسنه را هم ندارند که البته در این مرکز برای حمایت از آن‌ها از کمک‌های خیرین استفاده شده است.

وی با بیان اینکه کل فرآیند درمان به صورت میانگین بالغ بر ۱۵ میلیون تومان هزینه دارد که تقریبا حدود ۵۰ درصد آن در قالب اقساط دریافت می‌شود، افزود: ۵۰ درصد باقی هم در واقع در اختیار مرکز نیست و بخش عمده آن مربوط به هزینه‌های دارو است که مرکز امکان دخل و تصرف در آن ندارد.

وی با اشاره به اعلام آمادگی چندباره مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی برای راه اندازی یک داروخانه به منظور تسهیل و تسریع در تامین داروی بیماران، گفت متاسفانه تا امروز این امکان را پیدا نکرده ایم، ولی امیدواریم که دانشگاه علوم پزشکی اراک که تاکنون همکاری‌های بسیاری با مرکز داشته است، مجوز راه اندازی داروخانه را به این مرکز اعطا کند تا بتوانیم دارو‌های تخصصی مورد نیاز بیماران را در اختیار آن‌ها قرار داده و از بار درمان که بویژه در شرایط موجود اقتصادی، بر دوش آن‌ها سنگینی می‌کند، بکاهیم.

طالبی با تاکید بر اینکه در حوزه دارو، مشکل تنها به هزینه محدود نمی‌شود، بلکه دسترسی به آن نیز مشکل دیگری است که باید مورد توجه قرار بگیرد، اظهار کرد: اگر این مرکز به یک داروخانه تخصصی مجهز باشد می‌تواند فرایند خدمت رسانی را به میزان بیشتری تسهیل کند.

رئیس مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی بیان کرد: به عنوان مثال این مرکز یک سوزن پانکچر را به قیمت ۱۸۰ هزار تومان در اختیار بیمار قرار می‌دهد، در حالی که همین سوزن در داروخانه‌های سطح شهر به قیمت ۴۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود. این مرکز به جهت جلوگیری از تحمیل چنین زیان مالی به بیماران، خود اقدام به تهیه این سوزن‌ها کرده و آنرا با قیمتی بسیار پایین در اختیار بیماران قرار می‌دهد. مسلما اگر داروخانه در این مجموعه فعال شود این روند کاهش قیمت را می‌توان به تمامی دارو‌های درمان ناباروری تسری داد.

طالبی با تاکید بر اینکه مرکز در موضوع راه اندازی داروخانه به هیچ عنوان به دنبال انتفاع مالی نیست، گفت: یکی از مهمترین دلایل این کار، کمک به بیماران بویژه به بیمارانی است که از دیگر شهرستان‌ها به این مرکز مراجعه می‌کنند و اراک را به خوبی نمی‌شناسند و برای تهیه یک قلم دارو باید تمام شهر را زیرپا بگذارند تا بتوانند داروی مورد نظر را، آنهم با هزینه‌های بسیار زیاد پیدا کنند.

وی بیان کرد: یکی از مهمترین مسائل مبتلابه مرکز این است که اقلام اساسی، محیط‌های کشت، محلول‌ها و ... را با تعرفه و قیمت بخش خصوصی خریداری می‌کند، اما خدمات را بر اساس تعرفه عمومی ارائه می‌دهد، این مدل خدمات دهی در واقع از نظر اقتصادی توجیهی ندارد، اما برای کمک به بیماران اجرایی شده است.

طالبی با اشاره به چند برابر شدن هزینه‌های مواد اولیه آزمایشگاهی درمان ناباروری این مرکز افزود: برای تهیه محلول‌های آزمایشگاه جنین شناسی که قبلا با صرف هزینه سه میلیون تومانی تامین می‌شد، امروز باید ۱۲ میلیون تومان بپردازیم، اما تعرفه‌ها به هیچ عنوان تغییری نکرده و علیرغم اینکه با همه این تفاسیر تلاش می‌کنیم خدمات را براساس تعرفه دولتی پرداخت کنیم، اما هیچ حمایت مالی از این مرکز صورت نمی‌گیرد.

رییس مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی استان مرکزی با اشاره به برخی حمایت‌های مصوب شده در سطح کلان کشوری در راستای کمک به متقاضیان درمان ناباروری گفت: اگر حمایت‌ها متمرکز شوند، بیمار راحت‌تر می‌تواند امر درمان را پیگیری کند. برای مثال برخی مصوبات مجلس حاکی از آن بود که ۸۵ درصد هزینه‌های درمان ناباروری در حال تامین است، ولی پس از پیگیری‌های انجام شده اعلام شد که این مصوبه محدود به پرداخت تعرفه‌های دولتی است و دریافت چنین پاسخی نشان می‌دهد که متاسفانه مصوبات در مرحله اجرا تفسیر به رای می‌شوند و در نهایت این مصوبه ۸۵ درصدی هم به مرحله اجرایی شدن نمی‌رسد.

وی اضافه کرد: اخیرا اعلام شد که بنیاد ۱۵ خرداد، ۱۰ میلیون تومان وام قرض الحسنه و یک میلیون تومان تسهیلات بلاعوض برای درمان ناباروری اعطا می‌کند، بیماران بسیاری با شنیدن این خبر برای استفاده از این فرصت مراجعه کردند، اما پس از پیگیری متوجه شدیم که این بنیاد در استان نمایندگی ندارد و عملا این مورد نیز هیچ نفعی برای بیماران استان ندارد، بر این اساس لازم است که قبل از اعلام عمومی چنین حمایت هایی، حداقل زیرساخت‌های لازم برای ارائه آن‌ها در استان‌ها ایجاد شود، اما متاسفانه فرایند‌ها دچار مشکل و گرفتار شتاب زدگی است و همین امر باعث می‌شود که هم مرکز و هم بیمار مستاصل شوند.

طالبی با اشاره به استفاده مراکز درمانی خصوصی از کمک‌های دولتی، گفت: کمک‌های دولتی در امر توزیع بسیار مشکل دارند و گاهی برخی مراکز خصوصی شاید ۱۰ برابر بیشتر از مراکز درمانی، چون مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی کمک دولتی دریافت می‌کنند که این امر نشانگر نبود سازوکار درست توزیع منابع مالی است و اگر این روند ادامه یابد، در عرصه کمک به درمان ناباروری هیچ رشدی مشاهده نخواهد شد و فقط شعار خواهیم شنید که با شعار هم کاری از پیش نمی‌رود.