نقدینگی و تورم رکوردهای تازه ثبت کردهاند، مذاکرات وین بعد از جلسات متعدد هنوز به نتیجه نرسیده، احتمال قطع ارتباط ایران با جهان در پی تصویب طرح صیانت وجود دارد و بعضی میگویند دولت رئیسی احتمالا چه در اقتصاد و چه در سیاست راه دولت احمدینژاد را ادامه میدهد. اینها یعنی بازار ارز روزهای سخت و مبهمی پیش رو دارد.
دیدارنیوز ـ بازار ارز این هفته را با تعطیلی آغاز کرد. در حالی که انتظار میرفت مثل همیشه در ایام تعطیل قیمت دلار کاهشی شود یا دست کم ثابت بماند، سیگنالهای منفی، حریف اثر تعطیلیها شد و در کمال تعجب دلار گران شد.
ظاهرا ماجرا این بود که تاخیر در رسیدگی به موضوع برجام و نامشخص بودن آینده این مهم با روی کار آمدن دولت جدید، توانسته بود انتظارات تورمی را افزایش دهد. البته به گفته فعالان بازار اعتراضات مردم خوزستان و تبریز هم بر افزایش قیمتها بیتاثیر نبود؛ بنابراین درحالیکه اواسط هفته گذشته و قبل از تعطیلی بازارهای تهران، قیمت دلار تا ۲۴ هزار و ۳۰۰ تومان کاهش یافته بود، با آغاز بازار بار دیگر پس از یک ماه به کانال ۲۵ هزار تومانی بازگشت.
روز گذشته این اسکناس آمریکایی تا ۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان هم افزایش یافت و فعالان با توجه به فضای موجود ادامه رشد را چندان دور از ذهن نمیدانند به خصوص با توجه به این که رشد قیمت درهم نیز، به عنوان عامل اثرگذار بر نرخ دلار، طی چند روز گذشته افزایشی بوده و به انتظارات منفی دامن زده است.
البته این همه سیگنالهای منفی این روزهای بازار نیست!
روز گذشته عبدالناصرهمتی، رئیس سابق بانک مرکزی، در یادداشتی نوشت: «وجود بلاتکلیفی و تعلل در تصمیمگیری بین دو دولت ۱۲ و ۱۳ چه در چشمانداز مذاکرات و چه در نحوه تامین بودجه ریالی و ارزی مورد نیاز کشور در حال دمیدن بر تنور افزایش خلق نقدینگی است که معیشت مردم را با چالش جدی مواجه خواهد کرد».
همتی درحال به دلایل افزایش افسارگسیخته نقدینگی اذعان کرده که آخرین آمار بانکمرکزی نیز خبر میدهد؛ این شاخص از سطح سه هزار و ۷۰۰ هزار میلیارد تومان گذشته! بنابراین در چنین شرایطی طبیعتا نمیتوان برای بازار ارز دست کم در طولانی مدت چشمانداز مثبتی را پیشبینی کرد.
هرچند اخبار میگوید احتمالا در کوتاه مدت هم سیگنال مثبت پرقدرتی دریافت نشود. چرا که تقریبا همه متفقالقول هستند که بازار ارز ماههاست تحت تاثیر مستقیم مذاکرات وین است و با دریافت کوچکترین خبر بازخورد منفی یا مثبت نشان میدهد؛ بنابراین بعید نیست که بازار با تکیه بر این اظهارات، اخبار مربوط به مواضع دولت آینده در مذاکرات را پیشخور و در خود منعکس کند. به خصوص حالا که مطرح شدن طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی نیز چشمانداز ملتهبتری از آینده کشور پیشروی مردم و فعالان بازار قرار داده است.
در میان سیل اخبار منفی برای بازار، اما دو سیگنال امیدوارکننده هم وجود دارد که برخی امید دارند در طولانی مدت بتواند، بازار ارز را مهار کند؛ یکی رشد اقتصادی ایران و دیگری کاهش ذاتی ارزش دلار.
یکی این که دیروز بانک جهانی آمار جدید رشد اقتصادی را منتشر کرد که نشان میداد در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا فقط ایران، مصر و جیبوتی توانستهاند در سال ۲۰۲۰ رشد اقتصادی مثبت داشته باشند.
دوم هم این که نرخ برابری دلار در مقابل سبدی از ارزهای جهانی امروز باز هم کاهش نشان داد. شاخص دلار در معاملات امروز با ۰.۱۲ درصد کاهش نسبت به روز گذشته در سطح ۹۲.۴۸ واحد بسته شد.
همین حالا هم دولت بایدن در تلاش است تا موافقت کنگره و سنا را برای یک بسته محرک ۱.۴ تریلیون دلاری دیگر جلب کند که در صورت اجرایی شدن احتمالا آخرین بسته بزرگ محرک برای حمایت از بخشهای مختلف اقتصادی و کاستن از تبعات کرونا خواهد بود. اما شماری از منتقدان این طرح به ویژه جمهوری خواهان و برخی از مدیران بانک مرکزی نگران پیامدهای اجرایی شدن چنین بستهای بر روی نرخ تورم هستند که همین حالا هم در یکی از بالاترین سطوح ثبت شده تاریخ معاصر قرار دارد.