کرونا موج به موج در کشور پیش میتازد. هزاران تن تاکنون قربانی شدهاند. گزافه نیست اگر کرونا را یکی از بزرگترین بحرانهای ایران معاصر بدانیم. در این میان اما یک موضوع به آشفتگی و استیصال افکار عمومی دامن میزند: مجادله رسانهای مسئولان!
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: وقتی ماجرای قطعی برق شروع شد و دامن این رخداد عجیب در اوج گیری پیک پنجم کرونا دامن بیمارستانهای تهران را گرفت؛ حیات بیماران کرونایی با تهدید جدی مواجه شد. در چنین شرایطی فیلمی از آی سی یو یکی از بیمارستانهای تهران در فضای مجازی دست به دست شد که نشان میداد دستگاههای اکسیژن خاموش شده و بیماران حال وخیمی دارند؛ گویا این فیلم از سوی محمدرضا هاشمیان رئیس بخش آی سی یو بیمارستان مسیح دانشوری در فضای مجازی پخش شده بود و همین فیلم شد پاشنه آشیل هاشمیان که رئیسش بر او بتازد و در نامهای نسبت به حرفها و رفتارهایش به او هشدار دهد.
نامه تند علی اکبر ولایتی که افکار عمومی کشور او را بیشتر به عنوان دیپلمات و مدیر عالی رتبه نظام جمهوری اسلامی میشناسد به محمدرضا هاشمیان و رسانهای شدن آن را میتوان واکنشی بسیار تند در قبال یک مدیر دانست.
محمدرضا هاشمیان از جمله پزشکانی است که در از ابتدای شیوع کرونا در مرکز توجه افکار عمومی قرار داشته است. او بعد از فوت علی انصاریان و مهرداد میناوند هجمه زیادی را به دلیل نوع اطلاع رسانی در رابطه با سلامتی این دو ورزشکار تحمل کرده بود و حالا به شومن و بلاگر بودن متهم شده و برخی این رفتار او را تنها ناشی از علاقه او به جلب توجه بیشتر و پاک کردن ماجرای انصاریان و میناوند میدانند.
وقتی هاشمیان شرایط بحرانی کشور را در مواجهه با پیک پنجم خطرناک دید و نمکی را مورد نقد قرار داد و گفت مسالهای که در مورد قطعی برق و مواجه شدن این شرایط برای دستگاههای ونتیلاتوری که وزارت بهداشت در اختیار بیمارستانها قرار داده این است که وزارت بهداشت بدون هماهنگی و بررسیهای تخصصی این دستگاههای ونتیلاتور را خریداری کرده است. آنها با قطعی برق دچار اختلال شدید در عملکرد میشوند. او تاکید کرد که دستگاه ونتیلاتور تلویزیون نیست که با متصل شدن به برق اضطراری عملکردش بدون اختلال ادامه داشته باشد و کیفیت دستگاه ونتیلاتور کاملا دچار افت میشود. برق اضطراری کیفیت عملکرد را کاهش میدهد و فشار اکسیژن کم میشود و بیمار از دست میرود.
البته انتقادهای هاشمیان به نمکی به همین جا ختم نشد او در لایو اینستاگرامی دیگری به تندی از وزیر بهداشت و درمان و نحوه مدیریت کرونا انتقاد کرد و گفت که سعید نمکی باید محاکمه شود. او سفر ایرانیان به ارمنستان برای دریافت واکسن را مایه خفت دانست و بیان این جملات کافی بود که ولایتی دیگر تاب نیاورد و با واکنشی جدی از هاشمیان خواست تا به رفتار و گفتارش پایان دهد.
ولایتی به عنوان رئیس هاشمیان در نامهاش نوشته است: «امروز صحبتهایی از شما در رسانهها و شبکههای اجتماعی درخصوص مسائل مرتبط با مشکلات ناشی از قطع برق در حوزه درمان شنیدم، ضمن ابراز تاسف و تاثر از بابت تکرار گفتارهای نسنجیده شما در رابطه با مسائل پزشکی و امور مرتبط با آن، علیرغم تذکرات مکرر این جانب، لازم است نکاتی را در این مورد متذکر شوم .... او گفته است که در صورت بیتوجهی هاشمیان ناگزیر تصمیمات دیگری خواهد گرفت و ...
سعید نمکی هم که مدتهاست نوک پیکان انتقادات به سویش نشانه گرفته شده است در مورد فیلم و اظهارات هاشمیانگفت: اگر در جنگ تحمیلی فرماندهان را میزدند کسی از آنها دفاع نمیکرد؟ کسی نمیگفت این حرفهای مزخرف چیست که میزنید و سربازان خط مقدم را تضعیف میکنید؟ اینها جنبش رسانه مسموم است! شاید هم همین نقد جدی نمکی باعث شد که در کمتر از ۲۴ ساعت ولایتی به عنوان فرمانده وارد میدان شود و در دفاع از فرمانده دیگر نیروی خود را از در پیش گرفتن این رویه بازدارد.
سعید نمکی وزیر بهداشت معمولا در مواجهه با انتقادها از عملکردش در مدیریت بحران کرونا به رویه انتقاد متقابل روی میآورد. او با انتقاد از رسانهها، تاکید دارد که من کارم را درست انجام دادم و آغاز پیک پنجم به دلیل نادیده گرفتن پروتکلهای بهداشتی از سوی مردم است و از طرفی اگر عملکرد وزارت بهداشت نبود الان واکسنی نبود و وضعیت بدتر از این چیزی میشد که این روزها هست.
بیشتر بخوانید: ویروس دلتا، کرونای هندی، پیک پنجم در ایران؛ این داستان واقعی است!
وضعیت مدیریت بحران کرونا در کشور نامطلوب است و طبعا مسئول این وضعیت وزیر و مقامات وزارت بهداشت هستند. هر چند وزیر در آغاز هر پیک کرونا معمولا به عوامل و فاکتورهای مختلف در تشدید این مسئله اشاره میکند: از فشار تحریمها گرفته تا مسافرتهای مردم. البته وزیر بهداشت خود را درمسیر مدیریت بحران کرونا موفق میداند و حتی میگوید: به کارگیری تجربههای ما میتواند دنیا را از بلای کرونا نجات دهد!
آغاز پیک پنجم کرونا در استانهای جنوبی به ویژه سیستان و بلوچستان و نبود ابتداییترین امکانات بهداشتی و درمانی در بیمارستانهای این استان داد همه را درآورد و انتشار فیلم از وضعیت بیمارستانها و نبود حتی یک تخت خالی این پیام را برای نمکی داشت که آیا همه فیلمها دروغ است؟ فیلم جان دادن نوزاد دو ماهه در سیستان هم دروغ است؟ قرار دادن مردم در پارک کنار یکی از بیمارستانها با سرم و وصل سرمها به درخت هم دروغ است؟
وزیر بهداشت البته تاکید دارد که امکانات لازم در سیستان و بلوچستان فراهم است، امری که با گزارشهای میدانی و اظهارات متعدد اهالی منطقه تطبیق ندارد. صحنه نصب سرمی روی یک درخت در اطراف بیمارستانی در سیستان و بلوچستان بارها در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی دست به دست شده است.
بحران کرونا، مجادله مسئولان و اعتماد از دست رفته
در مورد نوع ارتباط رسانهای مسئولان وزارت بهداشت با رسانهها و افکار عمومی نقدهای بسیاری مطرح است. در شرایط چنین بحرانهای بزرگ و طولانیای وجود اعتماد بین مدیران بحران و مردم یک شریط ضروری است و نوع تعامل و حضور رسانهای فرماندهان مدیریت بحران تا حدود زیادی در شکلگیری اعتماد مردم موثر است.
رویه خاص مسئولان وزارت بهداشت، تاکید بر مظلومیت این وزارتخانه و نپذیرفتن سهمی از اشتباهات و کمبودها، عصبانیت و به کار بردن واژههای نامناسب از سوی برخی مدیران این وزارتخانه و ... از جمله معضلات در طول ماههای طاقت فرسای اخیر بوده است. حالا علنی شدن مجادله بین مدیران بحران کرونا و کشیده شدن مکاتبه یک سیاستمدار قدیمی یعنی علی اکبر ولایتی با پزشک زیردستش به رسانهها جلوهای دیگر از این معضل است.
مدیریت در بحران کاری است دشوار و طاقتفرسا. گاه خدمات دیده نمیشوند اما معضلات در مرکز توجه قرار میگیرند. با این حال این بخشی ذاتی از دشواری مدیر بودن است. آن کس که تکیه بر مقامی میزند و مسندی را آن هم در چنین بحرانی اشغال میکند باید با این دشواری ذاتی کنار آمده باشد و ماهیت کار رسانهها در بحران را بشناسد و البته بداند که نباید حضور رسانهای را بر تمرکز بر کار خود ارجح بداند.
مردم و افکار عمومی و حتی قضاوت تاریخی و تخصصی چندان به مظلومیت و معصومیت و حتی زحمات مدیران کاری ندارند، آن چه قضاوت میشود و خواهد شد، عملکردها و دستاوردهاست و دست کم این که مجادله رسانهای معمولا عملکرد مثبت یا دستاورد خاصی نیست همچنان که تاکید مداوم بر مظلومیت خود....