جلایی پور: تندروهای وطنی ،فعلا طالبان را تطهیر نکنند

دیدارنیوز - حمیدرضا جلایی‌پور در اعتماد نوشت:افغانستان کشور پیچیده‌ای است، تاکنون دو ابرقدرت جهانی (شوروی سابق و امریکای لاحق) در به زانو در آوردن این کشور ناکام مانده‌اند، از این‌رو شایسته نیست درباره آینده افغانستان ساده‌سازی کرده و شادی‌کنان پیشگویی کنیم که به زودی شهرهای بزرگ این کشور به تسخیر طالبان در می‌آید.

به لحاظ تاریخی معمولا دولت‌های مرکزی افغانستان بر کل سرزمین‌های این کشور به یک میزان حاکمیت نداشتند و نباید ذوق‌زده و در عالم تصور به پیشواز پیروزی قریب‌الوقوع طالبان رفت.

  با این همه وضعیت پیچیده افغانستان باعث نمی‌شود از رویکرد راهبردی ایران در نوع تعامل با افغانستان صحبت نکنیم.  آیا چون طالبان یک جنبش مذهبی «ضدامریکایی» و طرفدار «حکومت اسلامی» است، باید ایران و جمهوری اسلامی در برابر دولت قانونی افغانستان طرف طالبان را بگیرد و جنایات این گروه تروریستی را تطهیر کند؟ به نظر می‌رسد بنا به سه دلیل زیر راهبرد اصلی ایران در این کشور باید تقویت «دولت-ملت» افغانستان باشد نه تطهیر طالبان. 

۱- قدرت گرفتن جنبش مذهبی-افراطی طالبان یا تشکیل مجدد حکومت و امارت اسلامی در افغانستان ضد منافع ملی ایران است. طالبان به عنوان یک جنبش ضد شیعه و ضد ایران (نیرویی که در دهه ۸۰ یازده دیپلمات ایرانی را در مزارشریف به قتل رساند) و ضد توسعه می‌تواند جریان‌های متعارض سلفی و مسلح در ایران را تقویت کند. ائتلاف ضدایران (موسوم به ائتلاف نتانیاهو، بن‌سلمان و ترامپ) برای به آشوب کشاندن ایران از طریق تاکید بر تنش‌های قومی و دیگری تنش‌های مذهبی- سلفی در درون ایران حساب باز کرده‌ و می‌کند. 

۲- ایران بیش از چهار دهه در پذیرش مهاجران افغان‌ نقش جدی داشته است...

اما در فرآیند و همکاری‌های توسعه اقتصادی افغانستان نقش جدی نداشته است. ایران در چارچوب دولت-ملت افغانستان (نه از طریق قدرت‌گیری اختصاصی طالبان) می‌تواند در این کشور نقش توسعه‌ای داشته باشد وگرنه وضع فعلی «هزینه» دادن ایران و «بهره» گرفتن ترکیه ادامه می‌یابد. ایران در شرایط فعلی در افغانستان یک‌پنجم نقش ترکیه را در توسعه‌ اقتصادی افغانستان ندارد. طالبان ضدتوسعه کی به مشارکت ایران در توسعه افغانستان مجال خواهد داد! 

۳- اینکه در درون افغانستان عده‌ای قصد دارند که جریان طالبان را وارد فرآیند مدیریت اجرایی کشور افغانستان کنند، موضوعی است درون افغانستانی و به نیروهای داخلی این کشور ربط دارد و تندروهای وطنی ایران نباید عجولانه به تطهیر طالبان بپردازند. دولت-ملت‌های افغانستان، تاجیکستان و ایران می‌توانند همچون سه پسر-دختر عمو یار و یاور هم باشند. مثل روز روشن است دفاع از منافع ملی و حوزه نفوذ ایران در چارچوب همکاری دولت-ملت‌های همسایه شرقی بهتر تامین می‌شود و طالبان حتی در الگوی «دولت-امت» تندروهای وطنی نیز جای ندارد.