#روحانی_مچکریم و داستان نوستالژی زودرس

دیدارنیوز _ علی صافی*: تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آغاز شده است. اما فضای سیاسی کشور هنوز بیش از آن که درگیر نامزد‌های حاضر در صحنه انتخابات باشد، درگیر نتایج عجیب ردصلاحیت‌هاست. رد صلاحیت‌هایی که نه تنها اصلاح‌طلبان را از دو نامزد جدی که برای آن برنامه‌ریزی کرده بودند یعنی اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان محروم کرد که با رد صلاحیت علی لاریجانی جریان راست میانه را هم از عالی‌ترین سطح سیاست در ایران اخراج کرد.

بهت و شگفتی در محافل سیاسی ایران و البته در شبکه‌های اجتماعی ادامه دارد و بر فضای تبلیغات انتخاباتی هم سایه انداخته است. با این حال در این فضا داغ شدن یک هشتگ نشان از میزان شگفتی و ناباوری افکار عمومی دارد. این هشتگ چیزی نیست جز #روحانی_مچکریم یا #روحانی_متشکریم. یک هشتگ فراموش شده که حالا دوباره به صدر آمده است.

روحانی؛ رئیس جمهوری زیر ضرب فضای مجازی

به جرات می‌توان گفت که در دهه‌های اخیر هیچ سیاستمداری به اندازه حسن روحانی زیر ضرب و حملات شدید افکار عمومی قرار نگرفته است. حسن روحانی در دورانی رئیس جمهور ایران بود که شبکه‌های اجتماعی گسترشی تام و تمام یافته بودند و به محل اصلی عرض اندام افکار عمومی به خصوص در مسائل سیاسی بدل شده بودند.
روحانی هم در پیروزی ناباورانه در سال ۱۳۹۲ و هم در تکرار پیروزی‌اش در سال ۱۳۹۶ به شدت وامدار حمایت کاربران این شبکه‌های اجتماعی بود. از سیاسیون و اهالی رسانه که در این شبکه‌ها فعال بودند، تا هنرمندان و سلبریتی‌ها و شاخ‌های مجازی نقش مهمی در پیروزی‌های او داشتند.

اما دور گردون چندان بر مدار مراد روحانی پیش نرفت و از میانه تابستان ۱۳۹۶ با گردش به راست و بعدتر با حوادث دی ماه ۹۶ و بر هم ریختن اوضاع اقتصادی بعد از خروج آمریکا از برجام؛ حسن روحانی به آماج شدیدترین حملات در شبکه‌های اجتماعی مبدل شد.

نکته مهم در مورد حسن روحانی و دولتش این بود که از سه سو مورد حمله قرار داشت. اول از طرف کاربران اصولگرا که با سازماندهی کامل در شبکه‌های مجازی به او حمله می‌کردند. دوم لشگر سایبری براندازان که او و حامیان اصلاح‌طلبش را خندق دور قلعه نظام می‌دانستند و معتقد بودند که اول باید این خندق را پر و اصلاح‌طلبان و روحانی را دفن کرد و در نهایت و شاید بیش از همه از سوی حامیان سابق خودش. کاربرانی که با مشاهده عملکرد ضعیف دولت روحانی و عمل نکردن او به وعده‌های سیاسی‌اش و البته بر هم ریختن اوضاع اقتصادی و عقب نشینی ناگهانی و شدید او در مقابل جناح مقابل برای ماه‌ها و سال‌ها او را زیر حمله و فشار قرار دادند.

بیم از آینده یا محبوبیت دوباره روحانی؟

در چنین شرایط و فضایی چه تحلیلی می‌توان از داغ شدن هشتگ #روحانی_مچکریم داشت؟ بدیهی است که عملکرد او در این در چند روز هیچ تفاوتی با عملکردش در ماه‌ها و سال‌های اخیر نداشته است. او حتی در ماجرای رد صلاحیت هم‌پیمان نزدیک خود یعنی علی لاریجانی هم واکنش جدی‌ای نشان نداد. دولت او همچنان مشغول مدیریت کروناست و مدیریت کرونا هم در ایران چندان مطلوب یا حداقل باب میل کاربران فضای مجازی نیست.

با این حال به نظر بیم از آینده به تدریج بر بخشی از بدنه اجتماعی و سیاسی اصلاح‌طلبان مسلط می‌شود. آن‌ها سال‌های ۸۴ تا ۹۲ را به یاد دارند و می‌دانند که تسلط کامل اصولگرایان عواقب مهمی برای آن‌ها خواهد داشت. شاید برای بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی این هم مهم است که احتمالا نقد روحانی یا حتی حمله به او هیچ هزینه سیاسی و امنیتی نداشت. اما معلوم نیست که در مورد جانشین او هم چنین باشد.

البته که بسیاری از کاربران اصلاح‌طلب با یادآوری خطا‌های استراتژیک روحانی و نقش او در شکست پروژه میانه روی از این هشتگ انتقاد می‌کردند. با این حال یک چیز روشن است و آن هم این که داغ شدن و بالا آمدن هشتگ تا همین اندازه هم در مورد رئیس جمهور و سیاستمدار نامحبوبی، چون روحانی عجیب بود.

شوک‌های انتخاباتی و نوستالژی‌های زودرس

ایرانی‌ها را بسیاری مردمانی نوستالژیک می‌دانند که زیاد در غم گذشته محبوب هستند. گفته می‌شود حافظه سیاسی ایرانی‌ها هم کوتاه مدت است و زود مشکلات گذشته را از یاد می‌برند و خطا‌های سیاستمداران را فراموش می‌کنند. این بار، اما حذف شدن اصلی‌ترین نامزد‌های اصلاح‌طلب و میانه‌رو از انتخابات دورنمای ایران چند سال آینده را به گروهی از کاربران نزدیک به اصلاح‌طلبان نشان داده است و به نظر آن‌ها را دچار نوعی نوستالژی زودرس کرده است.

*تحلیلگر مسائل سیاسی