طبق آخرین پژوهش‌های انجام شده توسط محققان میراث فرهنگی میزان انحراف مناره شمس تبریزی خوی در ۲۰۵ سال گذشته ثابت بوده و تغییری نداشته است.
دیدارنیوز ـ یکی از پژوهشگران اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان خوی افزود: طبق نقاشی‌هایی که منشی سفارت انگلستان در دوره فتحعلی شاه قاجار از بنای تاریخی شمس تبریزی خوی در سال ۱۲۲۹ هجری قمری داشته، این اثر تاریخی با ۱۷ متر و ۲۵ سانتیمتر ارتفاع از سطح زمین حدود نیم متر انحراف داشته است.
رضا بایرام زاده بیان کرد: علت انحراف نیز تاثیر آب‌های زیر زمینی و رودخانه‌ای بوده که در دوره‌های گذشته در اطراف این بنا وجود داشته است و در جنوب و جنوب غربی آن باعث نشست شده بود.
وی اضافه کرد: در نقاشی جیمز موریه ۲ مناره نقاشی شده است که مناره سمت راست با کج شدگی به سمت جنوب هم اکنون موجود بوده و مناره سمت چپ تصویر که به سمت شمال کج شده بود، تخریب و از بین رفته است.
این پژوهشگر بیان کرد: قدیمی‌ترین عکس از این اثر تاریخی متعلق به سال ۱۲۹۷ و متعلق علی خان والی است که فقط می‌توان یک مناره در آن مشاهده کرد که طبق اسناد و مدارک تاریخی موجود مناره دوم بین سال‌های ۱۲۶۸ تا ۱۲۹۷ هجری قمری از بین رفته است.
وی اظهار کرد: طبق پژوهش یاد شده نـگاره موریـه، مؤیـد ایـن نکتـه اسـت کـه دو منـاره موجـود در آن زمـان، فاصلـه زیـادی از هـم نداشـته اند و بـا توجـه بـه مقیـاس بـه کار رفتـه در ارتفـاع منـاره و قـد افـراد ترسـیم شـده به نظـر می‌رسـد فاصلـه دو منـاره در حـدود پنج تـا ۶ متـر بـوده اسـت.
بایرام زاده ادامه داد: از ۲۰۵ سـال پیـش تا کنـون کج شدگی مناره تغییـر چندانـی نداشـته و پیش بینـی موریـه مبنی بـر فرو ریختـن آنهـا در اثـر زلزلـه احتمالـی، تنهـا در مـورد منـاره سـمت چـپ، محقـق شـده اسـت.
آرامگاه شمس تبریزی از مکان‌های گردشگری و زیارتی خوی در استان آذربایجان غربی که به اعتقاد اکثریت محل مدفن شمس تبریزی می‌باشد؛ و همه ساله علاقه‌مندان شمس تبریزی از خوی و دیگر شهر‌های ایران و حتی کشور‌های همسایه در مراسمی بزرگداشت این صوفی و عارف را گرامی می‌دارند.
