تعدد واکسن‌های ایرانی کرونا؛ موازی‌کاری یا رقابت سازنده؟

دیدار نیوز ـ نسرین نیکنام: بعد از گذشت یکسال از  پاندمی کرونا راه‌های زیادی برای مقابله با این ویروس مطرح شد، یک روز گفتند دستکش دست کنید و یک روز دیگر گفتند ماسک بزنید، یک روز گفتند سطوح را ضدعفونی کنید و یک روز هم گفتند فاصله اجتماعی را رعایت کنید و در نهایت جمع بندی این بود که همه این نکات با هم در قالب پروتکل‌های بهداشتی انجام شود.

همچنین از روز اول صحبت سر تولید واکسنی برای از بین بردن این ویروس هم مطرح بود، بنابراین شرکت‌های تولید کننده واکسن و دارو در سراسر جهان دست به کار شدند تا برای جلوگیری از مرگ‌های چند صد نفری روزانه که البته در برخی از کشور‌ها به هزار هم رسید، واکسن تولید کنند.

در ایران هم میدان رقابت برای تولید واکسن کرونا حسابی داغ شد و هر روز از گوشه و کنار خبر از وارد شدن یک واکسن جدید می‌آمد واکسن‌هایی که تا امروز تنها در مرحله آزمایش‌های اولیه باقی ماندند و وارد بازار نشدند.

بیشتر بخوانید: داستان سفرهای نوروزی؛ سفر شخصی ممنوع!

نحوه تولید این همه واکسن چگونه است؟

تعدد این واکسن‌ها از واکسن کوو ایران گرفته تا برکت و رازی اولین پرسشی که در اذهان عمومی ایجاد کرد این بود که از چه روشی برای این واکسن‌ها استفاده شده و اینکه آیا تولید این همه تعدد واکسن واجب است؟

جهانپور در یکی از مصاحبه هایش به نحوه تولید واکسن‌های ایرانی اشاره کرده و گفته بود: این واکسن‌ها با تکنولوژی ویروس کشته شده تولید می‌شود و در برخی کشور‌ها هم واکسن کرونا با همین شیوه ساخته شده و به هر حال استراتژی مشابه دیگر واکسن هاست.

آن طور که محققان می‌گویند: حداقل دو شرکت در حوزه تولید واکسن برای واکسن کرونا مشابه با شرکت مدرنا کار می‌کنند و واکسن آن‌ها با تکنولوژی mRNA در مطالعات آزمایشگاهی است و اگر استراتژی‌های دیگر در تولید واکسن کرونا به این مرحله برسند، مجوز تولید صادر می‌شود.

جهانپور با گفتن لزوما تزاحم و تضاربی بین این استراتژی‌های مختلف وجود ندارد، می‌گوید: همه این‌ها را وزارت بهداشت حمایت می‌کند.

او با طرح این موضوع که شرکت‌های دیگری هم که کار تولید واکسن را پیگیری می‌کنند قابل تقدیر هستند؛ تعدد این همه واکسن را موجب هم‌افزایی و در نهایت تولید واکسن در ایران می‌داند.

غیر از جهانپور بسیاری از مدیران حوزه بهداشت از وزیر گرفته تا معاونانش و حتی سایر تولیدکنندگان واکسن کرونا مانند کوو ایران، کوو پارس، برکت، رازی، پارس، سپند و حالا فخرا از مزایای این تولیدات گفتند و وعده دادند که همه این تولیدات سال آینده در دسترس همه قرار خواهد گرفت، هر چند نمکی، وزیر بهداشت پا را فراتر از تعریف‌ها و تعارف‌های معمولی گذاشت و با بیان اینکه ایران در سال ۱۴۰۰ یکی از بهترین واکسن سازان جهان خواهد شد روی این موضوع تاکید کرد که واکسن سازان بزرگ دنیا به ما واکسن نخواهند داد و باید روی پای خودمان بایستیم.

به گفته او امید ما به واردات نیست، بلکه امید ما به تولیدات ملی است از این رو اولین واکسن ما که تزریق آن به صورت انبوه آغاز خواهد شد، واکسن پاستور خواهد بود و به دنبال آن، واکسن کووایران و واکسن رازی خواهند بود و در ادامه واکسن سپند را خواهیم داشت.

بیشتر بخوانید: سفرهای نوروزی و مسئولان؛ قسم حضرت عباس یا دم خروس؟

محرز: زودتر از کشور‌های دیگر به تولید انبوه واکسن کرونا می‌رسیم

مینو محرز چهره شناخته شده جامعه علمی ایران محقق اصلی مطالعات بالینی واکسن برکت است، اولین واکسنی که در ایران تولید و آزمایش شد؛ او در گفتگو با دیدار می‌گوید: یک زمانی در خاورمیانه ما بهترین امکانات را برای ساخت واکسن داشتیم و شرکت‌هایی مانند رازی و پاستور بهترین بودند و هیچ کشوری در اطراف ما امکان تولید واکسن نداشتند، اما بعد‌ها به دلیل تحریم این روند متوقف شد.

او ادامه می‌دهد: رازی توانایی خود را روی تولید واکسن دامی متمرکز کرد و به دلیل نبود امکانات واکسن انسانی را نمی‌ساخت، مدت‌ها واکسن نداشتیم و مجبور بودیم از خارج تهیه کنیم، اما خوشبختانه در حال حاضر امکانات و دستگاه وجود دارد.

محرز با تاکید بر اینکه ساخت واکسن کرونا آزمایشگاه و تجهیزات خاص می‌خواهد، می‌افزاید: این امکانات فراهم شد، ما هم دانش داریم و هم جوان‌های متفکر و افتخار آفرین بنابراین با اتکا به این همه توانایی تلاش کردیم که در خصوص تولید واکسن کرونا به خودکفایی برسیم.

او با اشاره به اینکه این امکانات و تجهیزات این فرصت را به همه داد که وارد میدان شوند، اظهار امیدواری کرد که شرکت‌های ساخت واکسن و دانش بنیانی که تاکنون وارد میدان تولید واکسن شده اند از همه توان خود بهره بگیرند و ما را برای رسیدن به جایگاه بهتر همراهی کنند.

به گفته عضو کمیته مقابله با کرونا، برخی کشور‌های اروپای غربی واکسن نزدند و ما بیشتر و زودتر از آن‌ها می‌توانیم با واکسن‌های خودمان همه مردم را واکسینه کنیم، چون هم امکانات ساخت داریم و دانش.

بیشتر بخوانید: مینو محرز ؛ متخصصی زیر نورافکن

او از امکانات خاص یک شرکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در زمینه تولید واکسن کرونا خبر می‌دهد و می‌گوید: وقتی همه امکانات راه بیفتند تا چند ماه دیگر به تولید انبوه واکسن ایرانی دست پیدا می‌کنیم.

واکسن کرونای ایرانی خرداد یا تیرماه سال ۱۴۰۰

محرز در پاسخ به این سوال که آیا تعدد این همه شرکت داخلی برای ورود به تولید واکسن کرونا ضروری است، می‌گوید: در هر صورت همه امکانات مهیا شده و یک میدان رقابتی درستی شکل گرفته تا همه بر اساس دانش و توانایی هایشان در این رقابت شرکت کنند، اما در نهایت تنها دو شرکت بزرگ توان تولید انبوه واکسن را دارند.

به گفته این متخصص عفونی شرکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام (ره) روی روش ویروس ضعیف شده کار می‌کند و شرکت پاستور با همکاری کوبا روی روش "ام ار‌ای ان" کار می‌کنند که بزودی همه این تولیدات و فناوری وارد بازار خواهد شد.

محرز در پاسخ به این پرسش که چه زمانی منتظر ورود واکسن ایرانی به بازار باشیم، می‌گوید: اگر همه چیز خوب پیش برود، آخر بهار یا اول تابستان به تولید انبوه می‌رسیم.