بررسي حضور زنان در ورزشگاه‌ها در بهارستان / آمنه شیرافکن / روزنامه شرق/ 24 اسفند 96

به خاطر ٤ تا لات،   زنان را منع نکنيم 
علي مطهري معتقد است که در موضوع ورود زنان به ورزشگاه رفتار دوگانه داريم و به گفته او «يک بام و دو هوا نمي‌شود. اينکه در مسابقات بسکتبال و واليبال اجازه مي‌دهيم و مثلا در فوتبال نه. در فوتبال مشکل شرعي نداريم. مشکل اين است که مسئله ورود زنان به ورزشگاه سياسي شده. به خاطر چهار تا لات که نمي‌توانيم از حقوق مردم جلوگيري کنيم. کسي که حرف بد مي‌زند، بايد تنبيه شود نه فردي که مي‌خواهد وارد ورزشگاه شود. اتفاقا وقتي خانم‌ها وارد فضاي عمومي مي‌شوند، فضا تعديل مي‌شود. نمونه‌اش همين جلسه‌هاي مجلس. وقتي خانم‌ها هستند بيشتر رعايت مي‌کنيم. بنابراين بهتر است خانم‌ها حاضر باشند. خود آقايان وقتي خانم‌ها بيايند، رعايت مي‌کنند».
ضرورت يک گفت‌وگوي جدي
طيبه سياوشي به عنوان رئيس کميته زنان، ورزش و خانواده کميسيون فرهنگي ميزبان اين نشست است. او بر اين باور است که مطالبه ورود زنان به ورزشگاه بايد از مسير قانوني حل شود و گفت‌وگو ميان مسئولان مرتبط مي‌تواند در اين زمينه راهگشا باشد. فاطمه ذوالقدر از نمايندگان عضو کميسيون فرهنگي مجلس نيز در جلسه حاضر است و مي‌گويد «خيلي اوقات مي‌گويند علما مخالف‌اند. ما قم رفتيم و اتفاقا خيلي‌ها مخالف نبودند».  محمدجواد شريعتي، نماينده وزارت امور خارجه در اين جلسه نيز در تکميل سخنان ذوالقدر تأكيد دارد «وقتي برويم نزد يک فقيه و بگوييم در ورزشگاه التقاط بين زن و مرد صورت مي‌گيرد و حکم شما چيست؟ خب معلوم است که پاسخ فقيه چه خواهد بود اما اگر با ادبيات ديگري مسئله بيان شود، پاسخ فقيه هم متفاوت خواهد بود».
شرايط عوض شود، نظر علما عوض مي‌شود
امامي، نماينده مرکز تحقيقات اسلامي قم، نيز تأكيد دارد که در استفتائات بايد شرايط روز در نظر گرفته شود. اگر مجمع تشخيص مصلحت نظام شکل گرفته يعني در بطن جامعه ما باور به پويايي فقه وجود دارد. پاسخ‌گويي به مطالبات مردم، توجه به واقعيت اجتماعي و ضرورت بين‌المللي از ديگر ضروريات فقه پويا به شمار مي‌آيد. به گفته امامي «از منظر فقهاي مشهور معاصر ديدن مسابقات ورزشي عمومي [البته در مورد بسکتبال نظرات کمي متفاوت است] اشکال شرعي ندارد. اين را بايد به تأكيد بگويم که اگر شرايط عوض شود، نظر علما نيز عوض خواهد شد». در ادامه نشست فريبا محمديان به نظرخواهي ايسپا اشاره کرد. اينکه ٦١,١ درصد مردم شرکت‌کننده در اين نظرسنجي موافق اين بودند که خانواده‌ها به ورزشگاه بيايند. او همچنين به مسئولان حاضر مي‌گويد که زيرساخت لازم براي ورود زنان به ورزشگاه در قالب يک برنامه تخصصي ديده شده و گام به گام همه زيرساخت‌ها فراهم مي‌شود. اما در عين حال همکاري ساير دستگاه‌ها روند را تسريع خواهد کرد.
دنبال پاک‌کردن صورت‌مسئله نباشيم
عبدالحميد احمدي معاون فرهنگي آموزش‌و پژوهشي وزارت ورزش و جوانان نيز در بخشي از اين نشست به حضار تأكيد مي‌کند که نبايد به‌دنبال پاک‌کردن صورت‌مسئله باشيم. قبل از انقلاب هم امجديه و آزادي مي‌رفتم. اتفاقا فضاي آن موقع مثل اين روزها خشن و به قول دوستان تند نشده بود. اينکه گروهي بخواهند دشنام بدهند. مردانه‌شدن جمعيت ورزشگاه‌ها خب بالطبع مسائلي خاص خودش را هم دارد. هيچ فضاي هيجاني براي جوانان به وجود نياورديم. صورت‌مسئله پاک‌کردن، راه‌حل مناسب نيست. ما حق نداريم صورت‌مسئله را پاک کنيم.
دشنام مي‌دهند
اسماعيل سعيدي، نماينده تبريز از مخالفان ورود زنان به ورزشگاه است و مي‌گويد «هنوز شرايط لازم پديد نيامده و تا آن زمان بايد صبر کرد. خبرنگاري در همين زمينه سؤالي پرسيد و من گفتم با اين فحش‌هايي که در ورزشگاه مي‌دهند تو خودت حاضري خانواده‌ات را ببري ورزشگاه و او هم گفت نه! برخي هم در خارج مي‌خواهند از اين مسئله سوءاستفاده کنند». سرهنگ جواد بني‌عامريان، رئيس اطلاع‌رساني ناجا نيز مسئله نبود نيروهاي زن پليس تربيت‌شده در اين حوزه خاص را متذکر شد و اينکه هنوز فضاي ورزشگاه‌ها براي ورود زنان مناسب‌سازي نشده است. در‌این‌‌حال محمدجواد شريعتي، رئيس اداره روابط‌عمومي و تبليغات وزارت امور خارجه، منتقدان ورود زنان به ورزشگاه را خطاب قرار داده و مي‌گويد «زنان ايران اسلامي به يمن سياست‌هاي مثبت در حوزه ورزش در منطقه بسيار خوش درخشيده‌اند. اگر در مجلس درباره موضوع ورود زنان به ورزشگاه حرف مي‌زنيم، بايد بدانيم که بايد از منظر قانوني به مسئله بپردازيم و نه رويه‌ها. حسب قانون هيچ منعي براي ورود زنان به ورزشگاه نيست و از قضا امکان ورود زنان به ورزشگاه مي‌تواند در ميان زنان جوان ايراني توليد انگيزه کند تا ورزش قهرماني ما در حوزه زنان بيش از گذشته بدرخشد».
قواعد بين‌المللي
به گفته شريعتي «تأثيرات ممنوعيت حضور زنان در ورزشگاه در جوامع بين‌المللي مطرح است. اگر مي‌پذيريم در اين مجامع حضور داريم، بايد ضمن رعايت قوانيني که با قوانين داخلي و موازين شرعي جمهوري اسلامي منافات ندارد، بتوانيم تعامل خود را با جهان حفظ کنيم؛ ضمن آنکه در ماده ٢ و ٣ و ٤ آيين‌نامه فيفا نيز بحث جلوگيري از تبعيض جنسيتي و قومي و ديني مطرح شده است». فريبا محمديان، معاون امور زنان وزير ورزش از ديگر حاضران در اين نشست است و مانند شريعتي تأكيد دارد که هيچ منع قانوني براي ورود زنان به ورزشگاه‌ها وجود ندارد و اتفاقا تا سال ٧٠ و حتي جلوتر زنان به آساني مي‌توانستند براي بازديد مسابقات سالني به ورزشگاه بروند و هيچ مشکلي نبود؛ اما يکباره قانوني نانوشته مانع ورود زنان شد».
فقه پويا و به‌روز است
آقاي امامي، نماينده مرکز تحقيقات اسلامي قم، بر استفتائات از مراجع تأكيد کرد و اينکه «مطالبات مردم و واقعيت‌هاي اجتماعي در مسائل فقهي تأثيرگذار بوده و استفتائات بايد به‌روز شود؛ چراکه احکام ثانويه براساس ضرورت‌هاي اجتماعي تغيير مي‌کند. صدور فتوا در گذشته سخت‌گيرانه‌تر بوده؛ اما امروز به دليل شرايط اجتماعي سهل‌تر شده است». مسئولان انتظامي حاضر در نشست نيز وجود زيرساخت‌هاي لازم براي ورود زنان را الزامي دانستند و مطرح کردند در فضاهاي بزرگ نمي‌توانند حضور هم‌زمان زن و مرد را مديريت کنند و اين موضوع بايد از فضاهاي کوچک شروع شود. پليس زن آموزش‌ديده براي حضور در ورزشگاه در کشور وجود ندارد. کميسيون فرهنگي مجلس دوشنبه ميزبان جمعي از نمايندگان، مسئولان امنيتي، نماينده وزارت خارجه، مرکز تحقيقات اسلامي قم و معاونت‌هاي فرهنگي و امور زنان وزارت ورزش و جوانان بود. محور اين نشست مشترک بر حضور زنان و خبرنگاران زن در ورزشگاه‌ها و بررسي مشکلات و موانع پيش‌رو متمرکز بود.