دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: بنزین لیتری ۳ هزار تومان رانندهها را به تکاپو انداخته است که جایگزینی برای بنزین بیابند. CNG اولین گزینه برای جایگزینی بنزین به نظر میآید که بسیار به صرفه است. با این حال برخی معتقد هستند صدماتی که CNG به محیطزیست و خودرو میزند، بسیار پرهزینهتر است.
حمید قاسمی، معاون شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی گفته است: «در صورت استفاده از ظرفیتهای موجود CNG کشور، روزانه ۱۸میلیون لیتر بنزین صرفه جویی خواهد شد». همچنین وزارت نفت این روزها در تلاش است تا با افزایش تعداد خودروهای دوگانهسوز، مصرف سوخت مایع را با نگاهی اقتصادی و زیست محیطی کاهش دهد اما شواهد بازار نشان میدهد که نبود تجهیزات و گرانی آنها باعث شده تا خودروهای بنزینی، پشت درهای مراکز فنی مجاز بمانند.
افزایش تقاضا برای استفاده از CNG در کشور موضوعی است که مورد توجه کارشناسان موافق و مخالف فراوانی قرار گرفته است. برخی موافق استفاده از این سوخت به جای بنزین در کشور هستند و برخی مخالف. به همین دلیل، دیدارنیوز موضوع مذکور را در گفتگو با نمایندگان هر دو دیدگاه مورد بررسی قرار داده است. پس از انتشار بخش نخست که حاوی نظرات کارشناسانی بود که این گاز را برای محیطزیست و ماشینها مضر میدانستند، بخش دوم و پایانی حاوی نظرات کارشناسانی است که موافق استفاده از این گاز برای مصارف شهری بوده و آن را مناسب برای محیط زیست میدانند.
در این بخش، دیدارنیوز با علی محمودیان رئیس اتحادیه کشوری سوختهای جایگزین CNG و سیدمهدی مقدسی نماینده مجلس شورای اسلامی به گفتگو پرداخته است.

گوگردی بودن گاز CNG ایران کاملاً غلط است
علی محمودیان در مورد نظرات افرادی که میگویند گاز CNG برای محیطزیست و خودروها مشکل ایجاد میکند، گفت: «در گزارشات داخلی و بین المللی رسمی، جایی اشاره نشده که سوخت گاز، آلایندگی بیشتری نسبت به بنزین گازوئیلی یا سوخت های مایع ایجاد میکند. قطعاً سوخت CNG در تمام دنیا به عنوان سوخت پاک شناخته میشود. با این حال فرآیند آلایندگی محیطزیست را در یک مقطع زمانی بررسی کردند و اشاره شد که خودروهای برقی آلایندگی کمتری نسبت به سوخت CNG دارند اما امروزه ثابت شده با توجه به بهرهوری، نیروگاههای تولید برق از راندمان پایینی برخوردار است. از سوی دیگر برقی که تولید میشود تا زمانی که به مناطق شهری انتقال مییابد و بعد به خودرو منتقل میشود دچار افت زیادی است. هزینههای آلایندگی خودروهای برقی خیلی بیشتر از خودروهایی است که از گاز CNG استفاده میکنند. براساس گزارشهای بینالمللی انجمنهای رسمی در اتحادیه اروپا، ایالاتمتحده آمریکا و آسیا، سوخت CNG پاکترین سوخت است که در دسترس دنیا قرار دارد. گوگردی بودن گاز CNG ایران نیز کاملاً غلط است. این شایعات به صورت عمومی منتشر میشود و هیچ نهاد رسمی و پژوهشی، چنین اطلاعاتی را تایید نمیکند. درست مثل این تفکر که خودروهای گازسوز خشک کار میکند که اصلاً چنین عبارتی در خودروها وجود ندارد. این عباراتی است که بین افراد به صورت عمومی منتقل شده است. این یک تصویر عمومی است که گاز CNG به ماشین صدمه میزند. با افزایش رشد تکنولوژی در دنیا و همچنین در کشور ما و با توجه به زیرساختهایی که وجود دارد این مشکلات مرتفع شده است».
وی در ادامه بیان کرد: «بیشتر کشورهای دنیا از سوخت CNG استفاده میکنند با همین تکنولوژی که ما داریم استفاده می کنیم. ما رتبه اول دنیا را در ذخایر گاز داریم. بعضی از کشورها که ذخایر گازی در اختیار ندارند گاز با هزینه بالایی به دست میآورند، یعنی این گاز را به صورت LNG از ایران یا کشورهایی که توان صادرات این محصول را دارند خریداری میکنند و استفاده میکنند. این نشان میدهد با توجه به این که آنان، گاز طبیعی ندارند حتما دلایل منطقی، فنی و اقتصادی پشت این موضوع است که گاز را با هزینه بسیاری خریداری میکنند و مورد استفاده کشور و مردمشان قرار میدهند. استفاده از سوخت CNG به عنوان یک مزیت در تمام دنیا مطرح است. به دلایل مختلفی هم از نظر زیرساختهای محیطزیستی و هم از نظر ارزان بودن و تکنولوژی، برنامه دنیا به سمت توسعه این سوخت به جای سوخت های فسیلی است. به هر حال همانطور که زغال سنگ روزی از کالاهای اساسی برای سوخت حمل و نقل مطرح میشد و بعد بنزین و گازوئیل جایگزین شد، امروز نگاه دنیا به سمتی است که از سوختهایی استفاده کند که هم از نظر منابع طبیعی کمتر ضربه بزند و هم گازهایی که در دسترس کل دنیا باشد».
محمودیان در خصوص دوگانهسوز کردن خودروها بعد از گرانی بنزین اظهار کرد: «با توجه به سهمیهبندی سوختی که اتفاق افتاده و افزایش قیمت بنزین، تقاضا برای دوگانهسوز کردن خودروها افزایش پیدا کرده است. البته این سیاست نه تنها در کشور ما که در کشورهای دیگر هم اتخاذ شده است. برنامه کشورهای اروپایی، ایالات متحده آمریکا، کشورهای آمریکای جنوبی، هندوستان، روسیه و... تا سال ۲۰۳۰ این است که تعداد خودروهای گازسوزشان را ده برابر کنند. استفاده از سوخت CNG در دنیا به عنوان یک ضرورت تعریف شده است نه به عنوان یک فرآیند که باید طی بشود، ضرورتی است که باید اتفاق بیافتد. با توجه با قیمت مناسب و پاک بودن، این سوخت در دنیا طرفداران بسیاری دارد. اما در مورد اتفاقی که اخیراً در کشور ما افتاده است تقاضا افزایش پیدا کرده است و متقاضیان علاقهمند هستند که به این حوزه وارد بشوند. با توجه به سابقه تقریباً ۲۰ ساله صنعت سوخت CNG در کشور ما که سیستم خودروهای گازسوز وارد کشور شده است، خوشبختانه به تکنولوژیهای روز نیز دسترسی پیدا کردهایم. خودروهای گازسوز از چند نسل تکنولوژی برخوردار هستند که امروز نسلهای ۴ و ۵ این تکنولوژی با سیستمهای انژکتوری و کامپیوترهای تنظیم کننده فرآیند گاز در ایران وجود دارند و میتوانند همه خودروها به نوعی دوگانهسوز بشوند و محدودیتی برای این موضوع وجود ندارد. مثلاً از شرکتهای معروفی که روی خودروهای گازسوز کار کرده و به صورت پلتفرم، خودرو گازسوز تولید میکنند شرکت فولکس واگن و بنز هستند. در کشور ما نیز برای همه خودروها این امکان وجود دارد که گازسوز شوند».
رئیس اتحادیه کشوری سوختهای جایگزین در مورد تجهیزات دوگانهسوز کردن خودروها در ایران گفت: «صنعت CNG در حوزه نسل یک و دو کاملاً تجهیزاتش بومی شده است و توان تولید داخل داریم. در مورد تجهیزات نسل سه و چهار و تکنولوژیهای جدید چیزی حدود ۱۵ درصد از کالایی که باید استفاده بکنیم زیرساخت داخلی آن به صورت کامل مهیا نشده، ولی نمونههای اولیه تولید شده و در سالهای گذشته روی بعضی خودروهای تولید کارخانهای نصب شده و پیگیری میکنیم که آنها به چرخه تولید بیاید و در اختیار مصرفکنندگان قرار بگیرد. اما بخشی از قطعات باید در خارج تهیه شود. ما تکنولوژی تولید قطعات را در داخل کشور داریم، ما صد در صد کیتهای CNG و مخازن را در داخل کشور تولید میکنیم. ما مخازن فلزی تولید میکنیم. تولیدکنندگان ما در خاورمیانه و دنیا حرف اول را میزنند و در مورد مخازن کامپوزیت هم ما صادر کننده هستیم. ما صادرکننده مخازن فلزی و کامپوزیت در دنیا هستیم؛ به چند کشور اروپایی و آسیایی محصولاتمان را صادر میکنیم. در حقیقت در حوزه تکنولوژی ما محدودیتی نداریم».
وی در مورد راههای دوگانهسوز کردن خودروها گفت: «دوگانهسوز کردن خودروها در مراکزی که مجوز از اتحادیه کشوری سوختهای جایگزین دارند باید صورت گیرد. طبق مصوبه ۲۵/ ۱۲ /۹۷ هئیت محترم وزیران مراکزی مجاز به ارائه این خدمات هستند که بتوانند دسترسی به سامانه صدور گواهی سلامت را داشته باشند. لیست این مراکز در irngv.ir سامانه جامع اطلاعات خودروهای گازسوز در دسترس همه مردم قرار دارد. یعنی افرادی که میخواهند فرایند تبدیل را انجام بدهند باید ابتدای امر وارد این سامانه بشوند و ثبت نام را انجام بدهند و از طریق سامانه، پیام برای آنها ارسال میشود. بعد میتوانند به مراکز مجاز مراجعه کنند و در آن مراکز قطعات استاندارد استفاده میشود. بازرسان سازمان ملی استاندارد و نمایندگان شرکتهای بازرسی در سازمان ملی استاندارد در این مراکز حضور دارند و در نهایت گواهی برای مالک خودرو صادر میشود که در آینده در خصوص بحث دریافت معاینه فنی و فرآیندهای بعدی آن و به علاوه امکان سوختگیری در جایگاه CNG به مشکلی برنخورد. چون در همان مصوبه هیئت دولت اشاره شده است که از ابتدای دی ماه سال ۹۸ سوختگیری برای خودروهایی که مجوز ندارند امکان پذیر نیست. به همین خاطر اگر متقاضیان وارد این سامانه بشوند و ثبتنام بکنند قطعاً در انتهای فرآیند، گواهی سلامت دریافت میکنند. اگر وارد این مراکز بشوند، چون فرآیند تبدیل توسط یک سامانه انجام میشود و آن سامانه تحت مدیریت است حتماً خدمات بهتری را مردم دریافت میکنند».
علی محمودیان در مورد ایمنی خودروهای گاز سوز گفت: «ایمنی خودروهای گازسوز در دنیا بسیار سختگیرانه بررسی میشود و همچنین در ایران هم این روند اتفاق افتاده است. در سراسر دنیا حوادثی در خصوص خودروهای گازسوز وجود ندارد. بعضاً اگر در شبکههای مجازی مواردی منتشر شده دلیل آنها بحث قاچاق کالا یا دستکاری مخزن بوده است. اگر مالکان خودروها دورههای زمانی که برای بازدید دورهای خودروهای گازسوز دیده شده است را انجام دهند مشکلی نخواهد بود. مخزن، یکی از قطعاتی است که اگر بررسی آن در زمانهای مقرر صورت گیرد، حادثهای رخ نمیدهد. همچنین مخازنی که ساخته میشود با ضریب ایمنی بسیار بالایی دیده شدند. از سوی دیگر باید اطلاعرسانی بشود که مخزن در مجاورت آب و مواد اسیدی قرار نگیرد. اگر اطلاعرسانی خوب انجام شود قطعاً مشکلی ایجاد نمیشود. اگر دوگانهسوز کردن با قطعات استاندارد انجام بشود و در مراکز مجازی که صلاحیتسنجی شدند، مشکلی ایجاد نمیشود. همچنین راننده احساس نمیکند که خودرو دچار افت شده است. به علاوه از نظر کیفیت هرگز تاثیری روی عملکرد موتور نخواهد داشت. دورههای بازرسی برای خودروهای گازسوز عملاً طبق قواعدی که استاندارد معرفی کرده، سالانه است. خودروها باید سالانه بازدید بشوند و مخازن این خودروها ۶ سال بعد از زمان تولید باید مورد آزمونها و تستهایی قرار گیرند».

در شرایط فعلی استفاده از گاز CNG می تواند بهترین انتخاب باشد
سید مهدی مقدسی در مورد استفاده از سوخت پاک و حرکت به سمت هوای پاک گفت: «بحث کلی این است که کشورهای مختلف جهان با توجه به مخاطرات زیستمحیطی و گازهای گلخانهای به سمت و سوی کاهش مصرف سوختهای فسیلی رفته اند. با توجه به گرایش استفاده از انرژیهای پاک در سال ۹۶ قانون هوای پاک را تصویب کردیم. در قانون هوای پاک مشوقهایی برای اینکه دولت به سمت و سوی تولید خودروهایی که کاهش مصرف سوختهای فسیلی دارند پیشبینی شده است. بحث خودروهای هیبریدی و بحث خودروهای تمام برقی برای کاهش سوختهای فسیلی مطرح است و بعد خودروهای CNG معرفی میشوند. بحث CNG درجات پایینتر از انرژیهای تمام برقی است، ولی باز هم نسبت به مصرف بنزین و گازوئیل وضع بهتری دارد. زیرساختهای CNG در سالهای گذشته به دلیل ارزان و مقرون به صرفه بودن در کشور تا حدودی فراهم شد و یک تعداد خودروی مشخص از سمت خودروسازها دوگانهسوز شدند. بعضی از خودروها هم توسط بخش خصوصی و خارج از سیستم خودروسازی صورت گرفته است که بحث مخاطرات در این وجه وجود داشت. اگر یک ماشینی غیر اصولی دوگانهسوز شود، یقیناً آثار منفی خودش را روی خودرو میگذارد. اگر خودروسازان شرایط بی خطری را پیش بینی کنند با توجه به ارزان بودن این انرژی نسبت به سوخت بنزین و گازوئیل، وضع بهتر خواهد داشت و به هوای پاک کمک میشود».
نماینده مجلس شورای اسلامی در مورد خودروهای هیبریدی اظهار کرد: «خودروسازان مطرح دنیا به سمت خودروهای هیبریدی و تمام برقی رفتهاند و خیلی از کشورها سوبسیت یا یارانه بابت این قضیه میدهند و معافیتهایی را میگذارند که گرایش به مصرف سوختهای پاک بیشتر بشود. ما در قانون هوای پاک این پیشبینیها را کردهایم، اما دولت به نظر میرسد هنوز زیرساختهای لازم را برای استفاده از خودروهای تمام برقی و هیبریدی فراهم نکرده است؛ صرفاً بعضی از مصوبات شورای شهر تهران و شهرهای دیگر برای ورود به طرح ترافیک تعیین شده است، در صورتی که در بیشتر کشورهای جهان مخصوصاً کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه به سمت ساخت خودروهای تمام برقی رفتهاند. با این خودروها حتی با یک بار شارژ حدود ۸۰۰ کیلومتر و یا حتی بیشتر میتوان حرکت کرد. با توجه با مخاطراتی که جهان کنونی را تهدید میکند، در سازمان ملل در اواخر شهریور ماه در اجلاس سالیانه موضوع انرژیهای پاک مطرح شد. امروز که بحث افزایش قیمت بنزین در کشور ما مطرح شده، منطق اقتصادی حکم میکند که ما به این سمت برویم و به سمت استفاده از انرژیهای پاک برویم».
مقدسی در پایان تاکید کرد: «انرژیهای پاک نیز درجهبندی دارند و بحث خودروهای تمام برقی بسیار اصولیتر است و بعد خودروهای هیبریدی که ترکیبی از بنزین و برق است. بحث استفاده از خودروهای گازسوز که در کشور ما هم زیرساخت آن فراهم است و هم از نظر اقتصادی و هم از نظر کاهش مصرف بنزین و گازوئیل مناسب است در شرایط فعلی استفاده از گاز CNG می تواند بهترین انتخاب باشد. ولی اگر قرار است خودروها دوگانهسوز شوند حتما توسط مراکز مجاز و خودروسازها باید این اتفاق رخ بدهد و جاهایی که صلاحیت دوگانهسوز کردن خودروها را ندارند حتما باید اجتناب کنند که مشکلی ایجاد نشود».