فاتحان ماه و مریخ چه کسانی خواهند بود؟

در این همایش، سجاد غضنفری‌نیا کارشناس ارشد مهندسی فضا در خصوص جایگاه ماه در کاوش‌های فضایی گفت: از جمله مشکلاتی که فضانوردان در فضا با آن مواجه می‌شوند مقابله با نیرو‌های مقاوم در فضا است و اینکه بتوانند در مقابل این نیرو‌ها خود را مقاوم نگه داشته و زنده بمانند.

وی با بیان مثالی از پرتاب یک موشک به فضا اظهار داشت: یک موشک برای اینکه بتواند خودش را در ارتفاعی که مد نظر می‌باشد نگه دارد؛ اگر خورشید تنها منبع انرژی برای این فضاپیما باشد، وقتی میزان انرژی فضاپیما محدود شود انرژی ماه به تامین انرژی آن کمک میکند.

این کارشناس ارشد فضا با بیان اینکه فضاپیما ممکن است همیشه خورشید را در دسترس نداشته باشد، ادامه داد: استفاده از ظرفیت ماه درکاوش‌های فضایی از این دیدگاه خیلی موثر خواهد بود.

غضنفری گفت: به عنوان مثال در ماموریت فضایی که قرار است در آن یک سری فضاپیمای ماکرو خودشان را تا نزدیکترین منظومه شناخته شده اطراف منظومه ما برسانند، این فاصله زیاد به سادگی قابل رسیدن نیست لذا برای این منظور طرح‌های متعددی در نظر گرفته شده است.

وی با توضیح مختصری در خصوص یکی از طرح‌های ارائه شده تصریح کرد: در این طرح می‌توانیم ماه را به عنوان یک ایستگاه میانی فرض کنیم و بعد از روی ماه به هر کجا خواستیم برسیم چرا که الان فرصت مهیاست تا از جاذبه کمتری فرار کنیم و راحت‌تر خودمان را برسانیم به نقاطی که مد نظر است و آنگاه هرکجا که بخواهیم برایمان قابل دسترس است.

در ادامه همایش، کاظم کوکرم سردبیر اسبق ماهنامه نجوم و منجم آماتور در سخنرانی خود با موضوع هندی‌ها چطور به ماه رسیدند؟ گفت: زمانی تلاش برای دستیابی به فضا یک رقابت سیاسی و نظامی بین شرق و غرب بود و حالا رنگ و بوی اقتصادی - اجتماعی به خودش گرفته و کشور‌های دیگری هم بازیگر فضا شده اند، کشور‌هایی که می‌توانیم آن‌ها را جزئی از قدرت‌های نوظهور در جهان قلمداد کنیم که در راس آن‌ها هندوستان و چین (البته چین خیلی قدرت نوظهوری نیست)، برزیل و بسیاری از کشور‌های دیگر که در حوزه فضایی فعال هستند می‌باشند.

کوکرم به اتفاقی که در سه ماهه اخیر در حوزه فناوری فضایی هندوستان رخ داد، اشاره کرد و گفت: در طی این رخداد، هندی‌ها توانستند یک موفقیت دیگر را در حوزه فضایی خود رقم بزنند و البته هندوستان در یک دهه اخیر در ماموریت‌های فضایی دست پری داشته است.

وی گفت: هندی‌ها در حال حاضر در مدار مریخ، یک مدارگرد دارند و در واقع این نخستین تلاش برای رسیدن به سیاره سرخ از جانب هندی‌ها بوده است و در واقع هندوستان اولین کشور آسیایی است که پس از آمریکا، روسیه و آژانس فضایی اروپا توانسته یک مدارگرد داشته باشد.

این منجم آماتور ادامه داد: بیش از نیمی از ماموریت‌هایی که در خصوص پرتاب مدارگرد در مدار مریخ انجام شده چندین شکست داشته، ولی هندی‌ها در سال ۲۰۱۳ توانستند در اولین گام، سیاره سرخ را فتح کنند.

کوکرم افزود: هند یکی از موفق‌ترین کشور‌ها در توسعه پرتابگر‌ها و ماهواره‌بر قطبی است و چندی پیش توانست ۱۰۴ ماهواره را در یک پرتاب در مدار قرار بدهد و رکورد روس‌ها که ۳۷ ماهواره در یک پرتاب بود را بشکند.

وی ادامه داد: مسلما کشور‌هایی که فاتحان ماه و مریخ باشند حقوق و قوانین فضا را تطمیع می‌کنند و هرکس در این مسیر، زودتر سرمایه گذاری کند و افق بلند مدت‌تری را ببیند زودتر نتیجه می‌گیرد.

کوکرم با تاکید بر ضرورت پرهیز از شعارگویی، تصریح کرد: مسیر خوبی که در حال حاضر سازمان فضایی کشورمان برای توسعه ماهواره‌ها و توسعه برنامه‌های واقع بینانه در پیش گرفته این امید را می‌دهد که شاید در مورد برنامه‌های فضایی ایران هم به زودی ببینیم که با همکاری چین و هند و بسیاری از کشور‌های آسیایی که درحال حاضر حرف‌های تازه‌ای در این عرصه در آسیا دارند بتوانیم برنامه فضایی مستحکم و واقع بینانه‌ای برای کشورمان تدارک ببینیم.

سیاوش صفاریان پور دیگر سخنران این همایش در خصوص اینکه «چرا به ماه می‌رویم؟» گفت: چرا دوباره می‌خواهیم بعد از نیم قرن به ماه برویم؟ آن موقع داستان بر سر جنگ سرد بود، ولی اکنون ماه می‌تواند یک ایستگاه برای رسیدن به قلمرو‌های دورتر باشد.

مجری و کارشناس برنامه‌های علمی رادیو و تلویزیون به ضرب الاجلی که ترامپ، رئیس جمهور فعلی آمریکا به ناسا داده که تا سال ۲۰۲۴ ایالات متحده آمریکا را دوباره به ماه برگرداند و تخمین زده شده این ماموریت بین ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت اشاره کرد و گفت: ماموریت آرتمیس به نوعی در راستای ماموریت آپولو است و از طرفی نخستین زن ماهنورد در این ماموریت فضایی سایر کیهانوردان را همراهی می‌کند و در واقع این ماموریت تنها به ماه ختم نمی‌شود و بسیار بیشتر از ماه است، البته باید دید که آیا این تامین بودجه برای ناسا فراهم می‌شود که البته این موضوع به برخی شرایط بستگی دارد.

صفاریان پور ادامه داد: در این عصر، بازیگران؛ بازیگران سابق نیستند و تمام قدرت‌های کوچک و بزرگ دنیا در پی رسیدن دوباره به ماه هستند و آیا انسان دوباره به ماه می‌رود و اینکه اصلا چرا باید به ماه برویم؟ حتی این حرف ممکن است جنبه تبلیغاتی برای ترامپ داشته باشد و باید منتظر باشیم و ببینیم قلمرو‌های جدید رسیدن به ماه را کدامیک از بازیگر‌ان رقم خواهند زد؟ هند، چین، ژاپن یا شاید شرکت‌های خصوصی صنعت فضایی که بازیگران اصلی امروز عصر فضا هستند؟

در ادامه این همایش، خسرو جعفری زاده منجم آماتور و عکاس آسمان شب ضمن اشاره به هزینه‌های سنگین تجهیزات و ابزار عکاسی آسمان و نیز سختی و تحمل‌پذیری این مقوله، در خصوص روش عکاسی آسمان شب با ابزار‌ها و نرم فزار‌های مختلف و نیز در خصوص تجهیزات و ابزار عکاسی آسمان شب توضیحات قابل توجهی ارائه داد.

همچنین علیرضا افشاری تحصیل کرده دانشگاه کالیفرنیا و از محققین پروژه تلسکوپ هابل در ناسا، توضیحاتی در خصوص تجهیزات به کار رفته در تلسکوپ هابل ارائه کرد.

وی همچنین با انتقاد از برخی شیوه‌های مدیریتی در ایران گفت: مشکلی که وقتی به ایران آمدم و در عرصه مدیریتی با آن مواجه شدم در خصوص «اختیار بخشیدن» بود و لازم است برای انگیزه بخشی به متخصصان و علاقمندان به علم نجوم در این زمینه تدابیری اندیشیده شود.

دیگر سخنران این همایش، دکتر حسین قاضی زاده بود که در قالب عنوان "فضا چه بر سر بدنمان می‌آورد؟ " اقدام به پخش ویدئو‌هایی کرد و توضیحالت قابل توجهی ارائه نمود.

همچنین حامد پورخرسندی، منجم آماتور سابق و پژوهشگر شیمی کیهانی در بروکسل با ارسال ویدویی، برخی اطلاعات خود را در زمینه کره ماه، سنگ‌ها و خاک ماه در اختیار علاقمندان قرار داد.