فرهنگ سازی در مورد محیط‌زیست در کشور ما «عدمش به ز وجود» است. زیرا پول را میگیرند و خرج میکنند، منتهی هیچ بهرهای ندارد. دلیلش این است که برنامهریزی بلد نیستند. ما یک سازمان عریض و طویل به نام سازمان حفاظت محیط زیست داریم. حدود ۷ هزار نفر در این سازمان مشغول به کار هستند، ولی فقط کار در کشور ایجاد شده است و در اصل، کاری برای محیط‌زیست صورت نمیگیرد.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی راد: ۲۱ تیرماه روز جهانی بدون پلاستیک است. اساساً چنين نامگذاري‌هايی برای آن صورت مي‌گيرد كه فرهنگ‌سازي درباب این مسئله آغاز شود و استفاده اصولي تر و مناسبتري از آن صورت گیرد.
پلاستیک اما چنان در زندگی ما جا خوش کرده که دیگر به ایفای نقش آن در زندگیمان عادت کرده‌ایم، همان که حجم فراوان استفاده از آن، سلامت و محیط زیست‌مان را به خطر انداخته و می‌اندازد. به همین دلیل، عدم استفاده یا کاهش استفاده از این محصول، موضوع مهمی در حیطه محیط‌زیست خواهد بود.
در حقیقت روز جهانی بدون پلاستیک زمانی محقق می‌شود که در جامعه فرهنگ سازی شود و بدون فرهنگ سازی نمیتوان به جهانی بدون پلاستیک نزدیک شد.
در این روز که قرار بر فرهنگ سازی برای داشتن جهانی بی پلاستیک است، دیدارنیوز با اسماعیل کهرم فعال محیط‌زیست به گفتوگو پرداخته است که در ادامه می خوانید.
اسماعیل کهرم در مورد استفاده از پلاستیک در ایران گفت: «در تولید پلاستیک، ما رده بالایی در جهان داریم. کشور‌های اروپایی با سیاستهای مختلف، سعی بر کاهش مصرف پلاستیک دارند. مثلاً انگلستان کیسه‌های پارچه‌ای را مُد کرد و بر روی پلاستیک، قیمت گذاشت و مردم انگلیس هم حاضر نیستند پول بدهند و پلاستیک بخرند. اما ما به فروشگاه شهروند رفتیم و گفتیم کمتر از پلاستیک استفاده کنید. بعد گفتند کیسه‌های ما خوب و مرغوب است و مقصودشان این بود که دوام این پلاستیکها زیاد است. در صورتی که ما میگوییم یک چیزی باید باشد که زود تجزیه شود. در کشور ما کاهش مصرف پلاستیک جا نیافتاده است. در میادین شهرداریها گفته می‌شود ۴ تا ۵ تن در روز کیسه مصرف میکنند، در حالی که عمر مفید این کیسه‌ها ۱۰ دقیقه است. بعد این کیسه‌ها حدود ۵۰۰ سال در محیط می‌ماند برای این ۱۰ دقیقهای که شما استفاده کردید. من دیدهام که پرنده با همین کیسه‌ها خفه شده است. بنده دیدم لاکپشت پشت چربی در خلیج فارس که سه متر قطر دارد و ۱۵۰ سال زندگی میکند، چون کیسه‌ها در آب میافتد مثل عروس دریایی می‌شود و چون طعمه اصلی این لاکپشتها عروس دریایی است به قصد بلعیدن رفتند و هنگام نفس کشیدن در سطح آب، کیسه راه نایاش را بسته و خفه شده است».
بی فرهنگی در استفاده از محیط‌زیست!
این فعال محیط‌زیست در مورد فرهنگ سازی در مورد محیط‌زیست بیان کرد: «فرهنگ سازی در مورد محیط‌زیست در کشور ما «عدمش به زه وجود» است زیرا پول را میگیرند و خرج میکنند، منتهی هیچ بهرهای ندارد. دلیلش این است که برنامهریزی بلد نیستند. ما یک سازمان عریض و طویل به نام سازمان حفاظت محیط زیست داریم. حدود ۷ هزار نفر در این سازمان مشغول به کار هستند، ولی فقط کار در کشور ایجاد شده است و در اصل، کاری برای محیط‌زیست صورت نمیگیرد. فرهنگ سازی امروزه یک راههایی دارد مثل استفاده از وسایل ارتباط جمعی (رادیو و تلویزیون و...) و یا اینکه استفاده از وسایل نوشتاری مانند روزنامه، مجله، کتاب و.... تا امروز ما کدام یک از این‌ها را استفاده کرده‌ایم؟ خود سازمان صدا و سیما اذعان کرد که فقط ۳ درصد از برنامههای سیما مستندات است. حالا چقدر از آن به محیط زیست میپردازد بنده نمیدانم و آنها نمیگویند. به قول یک نفر، تلویزیون ملی نیست تلویزیون میلی است یعنی به خواست رئیس شبکه اگر ورزش را دوست داشته باشد ورزشی کار میکند و اگر آشپزی، برنامه غذا پختن میگذارد».
وی در ادامه گفت: «ولی کسی دوربین بر روی دوشش نمیگذارد برود بیابان و راجع به همه پستانداران و ۵۳۷ گونه پرندگان ایران مستند بسازد. این مستند‌ها برای آیندگان حداقل استفاده می‌شود زمانی که این‌ها از بین رفتند. صدا و سیما خرج این چیز‌ها را نمی‌دهد. صدا و سیما یک عده مداح را برای تولد‌ها آورده است و برای وفات هم فیلمهای قدیمی را نشان میدهد. حالا ما وقتی به مردم آموزش نمیدهیم، فرهنگسازی نمیکنیم چطور باید انتظار داشته باشیم که مردم آگاه باشند و زباله زیاد تولید نکنند یا زباله را از پنجره ماشین بیرون نریزند».
کهرم در مورد فرهنگسازی در بخشهای اجرایی بیان کرد: «بنده ۶ سال در شورای اسلامی شهر تهران در کمیته محیط زیست کار کردم. در این ۶ سال هر چی ما اشکال در شهر داشتیم مربوط به فرهنگ و فرهنگ سازی بود. هرجا فرهنگ سازی کردیم موفق بود. بهترین وقت هم برای آموزش، کتاب‌های ابتدایی است. به قول عربها آگاهی در کودکی مثل نقشی است که بر سنگ جاودانه می‌شود. ما این فرصت‌ها را از دست داده‌ایم».
سازمان محیط‌زیست دغدغه فرهنگ سازی ندارد
اسماعیل کهرم به مشکلات محیطزیستیها در مورد فرهنگ سازی اشاره کرد و گفت: «خود محیطزیستیها هم دغدغه برای فرهنگ سازی ندارند. عربها می‌گویند مردم به دین پادشاهان خود میروند. در سازمان محافظت محیط‌زیست وقتی آقای عیسی کلانتری دو سال و اندی پیش این پست را به دست آورد، اولین حرفش این بود که ما برای چهارتا یوزپلنگ نمیآییم مسئله مهم آب را فراموش کنیم. حالا من دوست دارم از ایشان بپرسم در این دو سال و اندی بفرمایید که برای آب چکار کردید؟ وقتی که ایشان به عنوان رئیس سازمان اهمیت نمی‌دهد، از کارمندان چه انتظاری میرود؟ همکار‌های محیط‌زیست نمیتوانند کاری انجام دهند. ما عادت کردیم همیشه یک رهبر داشته باشیم، مستقلاً کسی نمی‌تواند کار بکند. الان این آقای عیسی کلانتری آمده نظرش این است که راجع به آب کار بکند که البته کاری هم نکرده است. به خاطر اینکه وزارت نیرو متصدی آب است و آنها هستند که آب را مدیریت میکنند. وقتی این آقا در زمینه محیط‌زیست کاری نمی‌خواهد انجام دهد کارمند زیر دست ایشان که نمی‌تواند طغیان بکند و به همین دلیل کاری صورت نمی گیرد».
وی در ادامه گفت: «حداقل در زمان خانم ابتکار ما استقلال داشتیم تا کاری انجام دهیم. امروز در سازمان محیط‌زیست، حق مصاحبه را از همه گرفتهاند، یعنی هیچ کس حق ندارد مصاحبه بکند. کارشناس زباله حق ندارد درباره زباله اظهار نظر کند و .... . در چنین محیط خفقانآوری شما انتظار دارید همکاران ما در محیط‌زیست چکار کنند؟»
مدیریت مشکل محیط‌زیست ایران
