موگرینی که سابقه فعالیت به عنوان وزیر خارجه ایتالیا را هم در کارنامهاش دارد در جریان مذاکرات ایران با ۱+۵ نقش موثری داشت و بحثهای داغ و گاهی تند و تیز او با «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در جریان مذاکرات منتهی به برجام، مشهور است. موگرینی در بحث برجام و بعد از تحریمهای آمریکا نتوانست همه کشورها و شرکتهای اروپایی را با برجام همسو کند. او تلاش خود را برای باقی ماندن برجام به کار گرفت. با بیان خروج تدریجی ایران از برجام توسط حسن روحانی، موگرینی تمام تلاش خود را برای به سرانجام رسیدن ابزار حمایت از تبادلات تجاری مشروع با ایران (موسوم به اینستکس) به کار بست و در روزهای گذشته اعلام کرد که اینستکس عملیاتی شده است و هفت کشور اروپایی دیگر به سازوکار مالی میپیوندند.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: زن مو طلایی که تصویرش نشانهای از قرارداد تاریخی برجام بود، پس از پایان دوره مسئولیتش در سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این سمت نخواهد ماند.
هنوز چند روز از اعلام «فدریکا موگرینی» در مورد آماده بودن سازوکار مالی تجارت با ایران، موسوم به «اینستکس» نگذشته بود که وی اعلام کرد سال آینده کاندیدای صندلی امروزش نخواهد شد.
به گزارش آسوشیتدپرس، «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه اعلام کرد که سال آینده و با اتمام دوره مسئولیت خود، برای ماندن در این پست کاندیدا نخواهد شد. دوره تصدی موگرینی در اکتبر آینده به پایان میرسد. فدریکا موگرینی به عنوان کسی که تاکنون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بوده است برای ایرانیها چهرهای شناخته شده به حساب میآید. طی ۵ سال گذشته به ویژه در جریان مذاکرات برجام، چهره او به عنوان دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا در ذهن مردم ایران هک شده است؛ به ویژه آنکه در سال ۲۰۱۴ جایگزین کاترین اشتون شده بود که در دوران او مذاکرات ایران با قدرتهای جهانی پیشرفت قابل محسوسی برای مردم نداشت.
موگرینی که سابقه فعالیت به عنوان وزیر خارجه ایتالیا را هم در کارنامهاش دارد در جریان مذاکرات ایران با ۱+۵ نقش موثری داشت و بحثهای داغ و گاهی تند و تیز او با «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در جریان مذاکرات منتهی به برجام، مشهور است. شاید یکی از معروفترین موارد هم مربوط به جمله مشهور ظریف یعنی «هرگز یک ایرانی را تهدید نکن» است. در جریان مذاکرات وین که به اعلام برجام رسید طی اختلاف نظر بر سر رفع تحریمهای نظامی، خانم موگرینی حرف از ترک مذاکرات میزند که محمد جواد ظریف در پاسخ به آن با فریاد میگوید: «هیچوقت یک ایرانی را تهدید نکن» و«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه نیز در ادامه میگوید: «همچنین یک روس را !»
موگرینی بعدها این ماجرا را تائید کرد و در گفتوگو با سیانان گفت: «انتظار نداشته باشید وقتی یک ایرانی و ایتالیایی مذاکره میکنند، گفتگوی سردی داشته باشند؛ بحث داغی در خواهد گرفت، اما با این وجود دو طرف احترام متقابل را حفظ کردهاند».
حال این زن سیاستمدار ایتالیایی، صندلی سیاست خارجی اتحادیه اروپا را بعد از پایان دورهاش، ترک خواهد کرد.
بانوی اول سیاست خارجی اتحادیه اروپا
فدریکا موگرینی در سن ۴۱ سالگی و در سال ۲۰۱۴ میلادی به سمت نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی دست یافت. از وی به عنوان یک «سیاستمدار نمونهوار چپ میانه برای نسل خودش» یاد میشود که در دهه ۱۹۹۰ با نژادپرستی، بیگانههراسی و آپارتاید مبارزه میکرده است و اکنون عقاید چپ رادیکال خود را کنار گذاشته است. موگرینی تحصیلات فوقلیسانس خود را در رشته فلسفه سیاسی در دانشگاه ساپینزا رم گذرانده و عنوان پایاننامه او «رابطه سیاست و دیانت در اسلام» بوده است.
فدریکا در ۱۵ سالگی عضو شاخه جوانان حزب کمونیست ایتالیا شد. او در سال ۲۰۰۱ عضو شورای ملی حزب دمکراتهای چپ شد و در دفتر روابط خارجی این حزبِ سوسیال دمکرات فعالیت کرده و در مسائل مربوط به فرایندهای صلح خاورمیانه و ارتباط با احزاب سوسیالیستی اروپا و آمریکا فعال بود. با تأسیس حزب دمکراتیک ایتالیا در سال ۲۰۰۷ موگرینی در دفتر رئیس حزب یعنی والتر ولترونی مشغول به کار شد و در سال ۲۰۰۸ به عنوان نماینده پارلمان ایتالیا برگزیده شد.
وی در فوریه ۲۰۱۳ به عنوان وزیر امور خارجه در کابینه ماتئو رنتسی انتخاب شد و از سال ۲۰۱۴ نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی شد. موگرینی به عنوان نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات هستهای با ایران که به انعقاد تفاهم هستهای لوزان و برنامه جامع اقدام مشترک میان ایران و گروه پنج بعلاوه یک منجر شد، حضور داشت و نقش مهمی در این قرارداد تاریخی ایفا کرد.
موگرینی یکی از مخالفان سرسخت تحریم روسیه است. او از سوی برخی مقامات اروپایی به طرفداری از مسکو متهم می شود. پس از ۵ سال حالا جایگزین این سیاستمدار ایتالیایی مشخص شده است و موگرینی ۴۶ ساله تا چند ماه دیگر از سمت فعلی خود خداحافظی میکند.
سفر موگرینی به تهران
موگرینی چند سال پیش به تهران سفر کرد و بسیاری این سفر را نقطه آغازی در روابط ایران و اروپا میدیدند که با پاره کردن برجام توسط ترامپ همه چیز خراب شد. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در جریان سفر به تهران گفته بود که روابط اتحادیه اروپا و ایران "ورق تازه ای خورده است».
در این سفر موگرینی با محمدجواد ظریف و حسن روحانی دیدار داشت و به مجلس شورای اسلامی رفت و تعدادی توافقات اقتصادی و سیاسی در این سفر شکل گرفت که بسیاری به سرانجامی نرسید.
موگرینی در میانه نزاع ایران و آمریکا
موگرینی بارها سعی کرد که آمریکا را متقاعد به ماندن در برجام کند اما نتوانست. وی بارها بیان کرده است که اتحادیه اروپا باید از برجام دفاع کند و راهکار مناسب با ارتباط پولی با ایران ایجاد کند. اما تا به امروز شرایط هر روز وخیمتر و احتمال جنگ در خاورمیانه بیشتر میشود.
کارهای ماندگار بانوی اول سیاست خارجی
موگرینی در توسعه چشمگیر ساختار امنیتی اتحادیه اروپا نقش بسزایی ایفا کرد و به شدت تلاش داشت تا کشورهای عضو، همکاریهای نزدیکتری داشته باشند و بودجههای بیشتری را هزینه کنند و زمانی که اعلام کرد که در دور بعدی کاندیدا نمیشود بیان کرد: «در این یک سال کارهای زیادی برای انجام داریم، اولین کار حفظ نتیجه فعالیتهایی است که تاکنون انجام دادهایم».
با این حال موگرینی در بحث برجام و بعد از تحریمهای آمریکا نتوانست همه کشورها و شرکتهای اروپایی را با برجام همسو کند. او تلاش خود را برای باقی ماندن برجام به کار گرفت. با بیان خروج تدریجی ایران از برجام توسط حسن روحانی، موگرینی تمام تلاش خود را برای به سرانجام رسیدن ابزار حمایت از تبادلات تجاری مشروع با ایران (موسوم به اینستکس) به کار بست و در روزهای گذشته اعلام کرد که اینستکس عملیاتی شده است و هفت کشور اروپایی دیگر به سازوکار مالی میپیوندند.
عراقچی نیز این موضوع را تایید کرده و گفته است: «درمورد برجام پیشرفتهایی صورت گرفته، که گامی به جلو است، اما کافی نیست. البته بدون اینکه خرید نفت از ایران انجام شود یا اعتبارات خاصی برای آن در نظر گرفته شود اینستکس نمیتواند انتظارات ایران را به طور کامل برآورده کند. بنابراین کشورهای اروپایی باید به طور جدی بحث فروش نفت ما را در دستور کار خود قرار دهند.»
موگرینی بارها از برجام و ایران دفاع کرده است، اما نتوانسته است که دوستان اروپایی خود را در این موضوع متقاعد کند و از سوی دیگر بعد از تحریمهای آمریکا بیشتر برندهای اروپایی نیز ایران را ترک کردهاند.
جایگزین زن قدرتمند قاره سبز کیست؟
«جوسپ بورل» وزیر خارجه اسپانیا به عنوان جانشین «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا معرفی شده است. پس از سه روز بحث و بررسی که حتی در دورهای تبدیل به یک بنبست شده بود سرانجام سران اتحادیه اروپا نامزدهای مقامهای ارشد این اتحادیه را مشخص کردند. البته شاید برای ایرانیها یکی از مهمترین موارد، جایگزینی فدریکا موگرینی بود که قبل و بعد برجام از ایران حمایت کرده است.
جوزف بورل ۷۲ ساله در میان دیپلماتهای دیگر به رک و صریح بودن مشهور است. همکارانش میگویند ابایی از گفتن حرفهایش ندارد و برخی مواقع هم ممکن است زود عصبانی شود. او تاکنون به عنوان وزیر امور خارجه اسپانیا فعال بوده و اتفاقا نظر خوبی نسبت به ایران به ویژه در ماجرای برجام داشته است و از این توافق جهانی بارها حمایت کرده است.او چندی پیش با اشاره به تصمیم ایران برای کاهش تعهدات خود در اجرای برجام گفته بود: «تا آنجا که من میدانم این تصمیم ایران در چارچوب برجام است».
انتقادهای صریح جوزف بورل از ترامپ هم مشهور هستند. در ماجرای ونزوئلا و آشوبهای این کشور، این دیپلمات اسپانیایی گفته بود آمریکا به جای تلاش برای حصول توافقی صلح آمیز در ونزوئلا به مانند «گاوچران های غرب وحشی» همواره در حال تهدید این کشور آمریکای جنوبی است.
او در انتقاد تند از سیاستهای ترامپ در مسائل جهانی هم چندی پیش اعلام کرده بود شوکی که ترامپ به کل سیستم جهانی وارد کرده شانسی است تا اروپا بتواند خود را از نو تعریف کند و قدمی به جلو بردارد. اسپانیا واقعا شانسِ این را میبیند که یک چندجانبگی تازهای بنا کند که زیر چتر آمریکا نباشد.
با تمام شدن دوره موگرینی و رفتن او از اتحادیه اروپا ممکن است اهدافی که ایران در اتحادیه اروپا دنبال میکرد دچار مشکلاتی شود. حال باید دید که در چند ماه آینده، موگرینی به تعهدات خود به صورت کامل عمل میکند یا خیر؟