مناظره‌ موسویان و دیپلمات سعودی در شورای روابط خارجی اروپا

دیدارنیوز - کنفرانس سالیانه شورای روابط خارجی اروپا در پاریس برگزار شد. دراین کنفرانس طی نشستی، تقابل عربستان و ایران و نقش منطقه ای ایران مورد بررسی قرار گرفت. در این مناظره عبدالعزیز العویش دیپلمات برجسته سعودی و معاون سیاسی شورای همکاریهای خلیج فارس، بسما کودمانی از رهبران اپوزیسیون دولت سوریه، جاستین ویسه مدیر سیاستگذاری وزارت خارجه فرانسه و سید حسین موسویان دیپلمات پیشین ایران شرکت داشتند.

 

سخنان دیپلمات سعودی
عبدالعزیز العویش، دیپلمات باسابقۀ سعودی گفت:

 

ما نیازمند اعاده نظم و مقررات بین الملل در منطقه هستیم که چالش اول خاورمیانه است. برای مثال رژیم اسد از سلاح شیمیایی بارها استفاده کرده و برخی کشورها مثل ایران حمایت کردند. ایران حتی یک کلمه علیه این جنایت نگفت و روسیه هم قطعنامه شورای امنیت را وتو کرد. این یک مثال بارز از نقض مقررات بین الملل است.

مثال دوم گروههای نظامی متحد ایران درمنطقه هستند که مرتب مقررات جهانی را نقض می‌کنند. حوثی ها در یمن بیش از صد موشک بالستیک و هزاران موشک با برد کوتاه به عربستان زده اند. ایران همچنین از گروههای تروریستی مثل حزب الله حمایت می‌کند که شبکه ترور درتمام جهان تشکیل داده است.

اصولا ایران معتقد است که سیستم نظم جهانی فاسد است و لذا با آن مقابله می‌کند. درحالی که داعش به خاطر مقررات جهانی از جمله قطعنامه های سازمان ملل و ائتلاف جهانی علیه ترور، شکست خورد. معاهده هلسینکی یک نمونه دیگر موفق بود که بعد از پانزده سال شوروی سابق را فروپاشاند.

ما در دهه های گذشته مکرر ایران را دعوت به همکاری کردیم اما موفق نشدیم چون ایران مقررات جهانی را به عنوان معیار و ملاک قبول ندارند و دنبال شکل دادن مقررات خودش است. آخرین تلاش ما مکاتبه ای بود که در سال ۲۰۱۶ شورای همکاری های خلیج فارس از طریق امیر کویت با دکتر روحانی انجام داد که طی آن ما پیشنهاد کردیم که روابط را بر اساس سه اصل بهبود بخشیم:

۱- تعهد به منشور سازمان ملل و اصول آن همچون احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی،
۲- پرهیز از دامن زدن به اختلافات قومی،
۳ -احترام به سیستم های سیاسی وعدم مداخله در امور داخلی یکدیگر.

اما تاکنون ایران جواب ما را نداده است در حالی که این اصول مسیر آسان و سازنده و مقبول بین المللی است. ما به ایران پیشنهاد کردیم که در مورد این سه اصل به طور مشترک بیانیه بدهیم و روابط را بهبود بخشیم که هنوز منتظر پاسخ ایران هستیم. من معتقدم ایران میخواهد روابط را بهبود دهد اما مسیر غلط انتخاب کرده است.

توافق هسته ای هم یک مثال دیگر است که ما را از مسایل واقعی و مهم منطقه منحرف کرد. ما باید یک معامله جامع داشته باشیم که دربرگیرنده همه مشکلات واقعی منطقه باشد نه فقط هسته ای.

 

سخنان سیدحسین موسویان
در ادامه سیدحسین موسویان، عضو تیم پیشین هسته ای و معاون اسبق کمیته سیاست خارجی شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به اظهارات العویش گفت:

سه اصلی که اقای عبدالعزیر العویش در مورد اساس روابط جدید ایران و شورای همکاریهای خلیج فارس مطرح کرد، بسیار خوب است و اگر اروپایی ها میخواهند نقشی برای توافق بر اساس این سه اصل ایفاء کنند، مطمئن باشند که ایران مثبت برخورد خواهد کرد.

اما ظاهرا آقای عبدالعزیز العویش خبر ندارد که یکسال قبل کویت و عمان این سه محور را به نمایندگی از شورای همکاری با ایران مطرح کردند، امیر کویت نامه رسمی نوشت و رئیس جمهور ایران هم رسما و کتبا موافقت کرد. اما به محض وصول موافقت ایران، این عربستان بود که مانع شروع مذاکرات بهبود روابط بر اساس این سه اصل شد.

اما نکته دوم آقای عبدالعزیز العویش در مورد رعایت نرمها و مقررات بین الملل، نیز درست است اما ایشان باید بدانند که:

اولا درمورد موضوع هسته ای، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و مصوبه آژانس بین المللی انرژی اتمی ملاک مقررات بین الملل است. هر دو نهاد نیز برجام را تصویب کرده و ایران هم به طور کامل به تعهداتش عمل کرده است. اما این سعودی است که از ابتدا از هیچ اقدامی برای نابودی برجام خودداری نکرده است. این است شیوه عملی عربستان در رعایت مقررات بین الملل!

ثانیا: این اتحادیه اروپا بود که موضوع هسته ای را برای گفتگو با ایران انتخاب کرد. در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد هم این ایران بود که پیشنهاد گفتگوهای جامع شامل همه مسائل منطقه را داد و این آمریکا و اروپا بودند که پیشنهاد ایران را رد کردند و گفتند ما فقط در موضوع هسته ای صحبت می‌کنیم.

ثالثا: دیدگاه ایران در مورد تهدیدات امنیتی ناشی از واقعیات زیر است که درعمل با آن دست و پنجه نرم کرده است:

اول: سیاست مستمر آمریکا برای تغییر رژیم در ایران. اکنون هم که اقای ترامپ این مسیر را تشدید نموده و عربستان هم حمایت میکند.

دوم: تجاوز یک کشور عربی به خاک ایران. صدام به خاک ایران تجاوز کرد و آمریکا و عربستان و شورای همکاریها هم از تجاوز صدام حمایت کردند، دهها میلیارد دلار به متجاوز کمک کردند و حدود یک میلیون ایرانی را کشته و زخمی کردند. این هم نمونه دیگر شیوه عربستان در احترام به مقررات بین الملل است!

سوم: نکته دیگر آقای عبدالعزیز العویش در مورد استفاده از سلاح های شیمیایی بود. در این مورد شاید فراموش کرده اند که اول بار در منطقه این صدام بود که سلاح شیمیایی علیه ایران به کار برد، حدود صدهزار نفر را شهید و مجروح کرد، عربستان و شورای همکاری و آمریکا و اروپا و همه قدرتها حمایت کردند. واقعیت این است که هیچ ملتی در تاریخ معاصر به اندازه ایرانی ها قربانی سلاح شیمیایی نبوده است. در سوریه چند ده نفر براثر سلاح شیمیایی کشته شدند که آن هم مایه تاسف و محکوم است اما در ایران دهها هزار نفر قربانی شدند. شما در سی سال گذشته یک کلمه از سعودیها نشنیده اید که به کارگیری سلاح شیمیایی علیه ایران را محکوم کرده باشند. این هم نمونه دیگری از شیوه احترام عربستان به مقررات بین‌الملل در مورد به کار گیری سلاح شیمیایی است.

چهارم: موضوع موشک است که امروز همه در باره آن صحبت می‌کنند. هزاران موشک در دوران جنگ تحمیلی توسط صدام به ایران پرتاب شد و هزاران نقر قربانی شدند. اقای عبدالعزیز العویش پرتاب یکصد موشک یمنی ها به عربستان را مطرح کرد. این موشک های ایران نبود و موشک های یمنی بود. اما صدام با حمایت عربستان بیش از ۱۸۰۰ موشک به خاک ایران پرتاب کرد.

پنجم: جمهوری اسلامی ایران در طول حیات خود با جنگ نظامی، جنگ اقتصادی، جنگ سیاسی، جنگ اطلاعاتی و جنگ سایبری به رهبری آمریکا مواجه بوده است. آقای عبدالعزیز العویش گفت که ایران هیچوقت آماده همکاری نبوده است. بگذارید با هم صادق باشیم. اینجا نیامده ایم که دیگران را فریب دهیم. در طول هشت سال جنگ، عربستان از تجاوز صدام به خاک ایران حمایت کرد. صدها سند وزارت خارجه آمریکا منتشره توسط ویکی لیکس هم سند گواه این واقعیت است که در دوران ریاست جمهوری بوش، عربستان و امارات به آمریکا برای حمله نظامی به ایران فشار می آوردند. در دوران اوباما هم که آقای جان کری رسما اعلام کرد که در هر جلسه ای، عربستان و امارات و مصر از دولت اوباما خواستار حمله نظامی آمریکا به ایران بوده اند. حالا هم که عربستان با اسراییل و آمریکا و امارات برای تسریع در ساقط کردن حکومت ایران متحد شده است. در شرایط فعلی نتانیاهو نفوذ بی‌سابقه‌ای در کاخ سفید دارد، جان بولتون مشاور امنیت ملی و پمپئو وزیر خارجه هم تندترین چهره های ضد ایرانی هستند که دنبال تغییر رژیم هستند. این ها همه نقض نرمها و مقررات بین الملل است.

ششم: ما با تروریسم خطرناکی روبرو هستیم. اقای عبدالعزیز العویش به حزب‌الله لبنان اشاره کرد. انتخابات اخیر لبنان نشان داد که حزب الله منتخب ملت لبنان است بنابراین از نظر نرمهای بین المللی مقبولیت و مشروعیت قانونی دارد. لذا عربستان باید به رأی مردم لبنان احترام گذاشته و حزب الله را که منتخب مردم لبنان است و در پارلمان نماینده دارد را محترم شمرده و تروریست نخواند. اما همه می‌دانند که تهدید اصلی تروریسم داعش است و همه می‌دانند که چه کشورهای حامی داعش القاعده هستند و ایران هم با داعش مبارزه کرده است.

 

سخنان نماینده اپوزیسیون سوریه
بسمان کودمانی یکی از رهبران اپوزیسیون سوریه و حاضر در این نشست در ادامه گفت:

ایران در همکاری با بشار اسد در حال ریشه‌کنی ملت سوریه و نابودی قومیت ها است اما روسیه در این کار مشارکت ندارد. تا زمانی که ایران در سوریه باشد، گروههای جهادی هم در سوریه خواهند ماند و تنها راه خروج نیروهای ایران از سوریه است. نیروهای دمکراتیک سوریه خواستار گفتگو با ایران بود و ایران ردکرد.

 

سخنان جاستین ویسه
جاستین ویسه، مدیر سیاستگذاری وزارت خارجه فرانسه نیز در ادامه تصریح کرد:

موضوع ایران و عربستان دعوای شیعه و سنی نیست بلکه تقابل ملی‌گرایی ایران و عربستان است. من با آقای موسویان موافقم که صدام با حمایت بسیاری از کشورها از جمله ما به ایران حمله کرد اما مداخله ایران در منطقه موجب بی ثباتی بیشتر منطقه می شود. اروپا هم با مشکل ترامپ مواجه است و هم مشکل ایران و ما نمی‌توانیم همزمان با هردو مقابله کنیم. ما معتقدیم که باید برجام را حفظ کرد و همزمان هم با رفتارهای منطقه ای ایران مقابله کرد. اسرائیل دو نگرانی دارد: یکی استمرار حکومت یک اسد قدرتمند و بعد هم حضور نظامی کشورهای خارجی در مرزهایش. بدین خاطر حملات خود به سوریه را افزایش داده و لذا خطر افزایش جنگ بین ایران و اسرائیل افزایش یافته است. از طرف دیگر هم تقابل بین ایران و عربستان است. اروپا استراتژی “بیشتر برای بیشتر” با ایران را دنبال می‌کند. اگر ایران آماده باشد برای رفع نگرانیهای ما بیشتر همکاری کند ما هم امتیازات بیشتری خواهیم داد.

 

پاسخ به سئوالات
در پایان سیدحسین موسویان به سوالات حضار پاسخ داد:

فردی از حضار در کنفرانس سئوال کرد که ایران تحت چه شرایطی نیروهای خود را از سوریه خارج می کند؟ موسویان پاسخ داد که ایران هیچ شرطی برای خروج از سوریه ندارد. ایران پایگاه نظامی در سوریه ندارد. هر لحظه دولت سوریه بخواهد، نیروهای ایران سوریه را ترک خواهند کرد.

فرد دیگری از بین جمعیت حاضر درکنفرانس گفت: من قبلا معاون شورای امنیت اسراییل بودم و اکنون یک شهروند عادی هستم و کارمند دولت هم نیستم. مواردی که ایران احساس تهدید می‌کند، درست و قابل درک است و من قبول دارم. اما اسرائیل هم با همین نوع تهدیدات مواجه است و لذا احساس تهدید می‌کند. من در زمان ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد در شورای امنیت ملی اسرائیل بودم و تایید می‌کنم که ایران در آن مقطع پیشنهاد گفتگوهای جامع را داد که علاوه بر آمریکا و اروپا، اسراییل هم آن را رد کرد. اما نهایتا چگونه می‌توان به تقابل ایران و اسرائیل خاتمه داد؟

موسویان: نتانیاهو مرتب ایران را تهدید به نابودی و حمله نظامی می‌کند. به نظر من راه‌حل رعایت منشور سازمان ملل است.