مهم‌ترین عامل کاهش نرخ ارز، فشار دولت بر ارز حاصل از صادرات نفتی است

دیدارنیوزـ داستان نرخ ارز این روز‌ها تعجب‌آور شده است. معمولا افزایش تهدید‌ها بر رشد قیمت ارز تاثیر می‌گذاشت، اما در هفته گذشته با وجود آنکه اظهار نظرات بین سیاستمداران ایرانی و آمریکایی تندتر شده بود و حتی مواجهه نظامی و تنش بین این دو کشور با وجود تاکید مدام بر غیر آن، جدی‌تر به نظر می‌رسید، قیمت دلار به کانال ۱۳ هزار تومان بازگشت که کمترین قیمت از زمان ۱۵ فروردین ماه محسوب می‌شود.

البته این قیمت برای صبح چهارشنبه گذشته تغییر کرد و تا ظهر، ۸۰ تومان برآن افزوده شد، البته این افزایش خیلی دوام نیاورد و روز پنج‌شنبه با کاهش روبرو شد که این کاهش هم برای روز شنبه تاب نیاورد و کمی رو به افزایش گذارد، اما مسئله حائز اهمیت آن است که تا همین جای کار هم دلیل روشنی برای کاهش قیمت دلار نمی‌توان یافت. اخبار تائید نشده‌ در این رابطه، سه عامل را مورد توجه قرار داده است.

براساس این اخبار، یکی از مهمترین و البته اصلی‌ترین علل کاهش قیمت دلار در بازار ارز ایران به سیاست بانک مرکزی در حوزه درهم مربوط می‌شود که حضور پُرقدرت بانک مرکزی از چند روز قبل در بازار درهم دلیل افت قیمت‌ها است. از سوی دیگر، عده‌ای بر این باور هستند که بازار سازان برای آنکه نشان دهند جنگ روانی آمریکا اثر زیادی بر بازار ارز داخلی ندارد، عرضه ارز خود را افزایش داده‌اند.

علاوه براین‌ها بازگشایی دوباره کانال ارزی چین هم یکی از دلایلی است که مورد اشاره قرار گرفته است. به گفته فعالان در این بازار، خبر همکاری بانک کونلون چین با ایران برای مسائل بشردوستانه، انتظار تسهیل جابه‌جایی‌های پولی را در بازار ایجاد کرد و آن را کمی تحت‌تاثیر قرار داد.

وحید شقاقی، کارشناس مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه درباره نوسانات قیمت ارز در بازار در گفتگو با دیدارنیوز گفت: مهم‌ترین عامل کاهش نرخ ارز و نوسانات هفته اخیر، فشار دولت بر ارز حاصل از صادرات نفتی است، به عبارتی صادرکنندگان غیرنفتی، ارز خود را به اقتصاد ایران وارد نکرده بودند و در طول یک یا دو ماه گذشته، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و قوه قضائیه به آن‌ها فشار زیادی وارد آوردند.

وی در ادامه اضافه کرد: از آنجا که سخت‌گیری دراین زمینه بیشتر از گذشته شده است، شنیده‌ها حکایت از تزریق یک یا یک و نیم میلیارد دلار ارز در یک یا دو هفته گذشته به سامانه نیما توسط صادرکنندگان غیر نفتی دارد که همین میزان تزریق تا حدودی می‌تواند به کاهش قیمت دلار آن هم به شکل محدود منتهی شود و عامل اصلی به حساب آید، البته عوامل دیگری مانند اخبار بازار متشکل ارزی و مالیاتی که بر خریداران ارز اعمال خواهد شد هم موثر بوده است.

این کارشناس مسائل اقتصادی در این خصوص یادآور شد: تزریق ارز حاصل از صادرات همچنین توانسته تا حدودی به افزایش عرضه آن بینجامد و تا حدودی به کاهش قیمت کمک کند. هر قدر ارز حاصل از صادرات غیر نفتی بیشتر به اقصاد واریز شود به کاهش قیمت دلار کمک خواهد کرد و برعکس آن هم روی می‌دهد.

شقاقی درباره افزایش مجدد قیمت ارز ابراز کرد: بحث افزایش عرضه ارز همیشگی نیست، میزانی دلار توسط صادرکنندگان غیرنفتی به سامانه نیما وارد شده است که کاهش موقتی ایجاد کرده، ولی هرگز از آن نمی‌توان به عنوان یک راهکار همیشگی نام برد. مسئله فوق در عمل، مُسَکِنی به حساب می‌آید که تا حدودی بر کاهش قیمت دلار، موثر واقع می‌شود، اما اثرات ماندگار ندارد.

این استاد دانشگاه در این رابطه به بیان نمونه‌ای پرداخت و توضیح داد: فرض کنید درماه یک یا دو روز سرکار می‌روید و بابت آن مقداری دستمزد دریافت کرده‌اید که می‌تواند به دلیل رفع مایحتاج، روز را لذت بخش‌تر کند، اما در ماه بعدی که این کار را دنبال نکنید، قاعدتا اثر ماندگاری نخواهد داشت. زمانی می‌توانید انتظار داشته باشید که زندگی‌تان بر یک منوال باشد که هر روز سرکار بروید، عرضه ارز هم به همین شکل است.

وی در ادامه اضافه کرد: درخصوص کاهش قیمت دلار هم وضع به همین شکل است، مقداری دلار توسط صادرکنندگان به اقتصاد کشور وارد شده که به صورت موقت می‌تواند بازار را آرام کند، ولی چون پایدار نیست و التهابات هم در اقتصاد بالا است دوباره به شرایط گذشته بازخواهیم گشت. به این معنا، التهابات دراقتصاد بالا است، تراز ارزی به شدت کسری دارد و صادرکنندگان غیر نفتی در ورود ارز حاصل از صادرات‌شان به سامانه نیما به شدت مقاومت می‌کنند، تمام این موارد سبب می‌شود تا دوباره بازار درخصوص کاهش قیمت، مقاومت به خرج دهد.

شقاقی با توجه به شدت یافتن تحریم‌ها در خصوص واردات ارز به کشور اظهار داشت: تا هراندازه که بتوان واردات را مدیریت کرد و صادرات غیرنفتی را توسعه داد، ارز حاصل از آن بیشتر به کشور برمی‌گردد، این موارد می‌تواند مانعی برای افزایش قیمت دلار به حساب آید و برعکس هر قدر کسری تراز ارزی بالاتر باشد، واردات کشور لجام گسیخته خواهد بود، زیرا مدیریتی در این زمینه صورت نمی‌گیرد، بنابراین صادرات کشور مانند صادرات غیرنفتی به مشکل برخواهد خورد.

این کارشناس اقتصادی دراین رابطه تاکید کرد: کنترل این وضعیت شدیدا به عملکرد دولت، میزان شدت تحریم‌ها و واکنش‌هایی که در مقابل آن صورت می‌گیرد، بستگی دارد.