مسئولان باید دل به دریا بزنند و در حوزه فروش و صادرات نفت، ورود پیدا کنند و برای عبور از مزاحمتهای تحریمی، اقداماتی صورت دهند، البته در صورتی که این کار خارج از روال متعارف صورت گیرد، میتواند با دردسرهایی همراه شود. باید خارج از روال متعارف، مراکزی بنا نهاده شود که وقتی مسئول یا فردی درصدد برآید در زمینه تامین ارز مورد نیاز کشور و صادرات نفت و مشتقات آن یا واردات اقدامی انجام دهد، مجوز بگیرد.
دیدارنیوزـ مژگان فرجی: دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا در اوایل دوران ریاست جمهوری خود گفته بود شیر فلکه نفت صادراتی ایران را خواهد بست لذا در اولین روز اجرای دور جدید تحریمهای ایران مطرح کرد: «ما سختترین تحریمهایی که تاکنون اعمال شده را اعمال کردهایم، ولی در خصوص نفت میخواهیم آهستهتر گام برداریم، چون من نمیخواهم، قیمت نفت در دنیا بالا برود.»
بر همین اساس، او برای هشت کشور جهان از قبیل کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه و هند، معافیت موقت پیشبینی کرده بود، اما در دوم اردیبهشت ماه، مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا، پایان معافیت از تحریمهای نفتی ایران را اعلام کرد و گفت دیگر هیچ معافیتی در این زمینه به کشورهای دیگر نخواهد داد. در نتیجه این تصمیم، علاوه بر اینکه دو کشور چین و ترکیه مطرح کردهاند که زیر بار تصمیمات آمریکا نخواهند رفت، قیمت نفت هم افزایش یافت. البته برای جبران این مسئله، عربستان سعودی و امارات اعلام کردهاند که جهت متعادل شدن بازار نفت، صادرات خود را افزایش خواهند داد، اما توان انجام این کار برای این دو کشور هم با اما و اگرهایی روبرو است.
موید صدرحسینی، نماینده ادوار مجلس و کارشناس اقتصادی در حوزه نفت و گاز در گفتگو با دیدارنیوز در این رابطه که تصمیم اخیر آمریکا از درآمد نفتی ایران، چه اندازه کم خواهد کرد، گفت: اقدامات آمریکا برای ایران، واقعا مضر وشرارتبار است، اما اینکه میگویند مزاحمتهای جدی برای پیشرفت کار به وجود میآورد و به مانعی برای سرعت کار تبدیل خواهد شد و هزینههای جدی تحمیل میکند، چنین نیست.
وی دلیل این مسئله را چنین بیان کرد: اکنون هزاران فعال اقتصادی در کشورهای مختلف در زمینه مسائل نفتی فعال هستند که با آمریکا تجارتی ندارند و به راحتی میتوانند نفت ایران را مورد خریداری قرار دهند و به شرکتهای خصوصی کوچک به فروش برسانند. همه چیز به تصمیم مسئولان کشور در قسمت فروش نفت بستگی دارد.
این نماینده ادوار مجلس درباره چگونگی این امر اظهار داشت: مسئولان باید دل به دریا بزنند و در حوزه فروش و صادرات نفت، ورود پیدا کنند و برای عبور از مزاحمتهای تحریمی، اقداماتی صورت دهند، البته در صورتی که این کار خارج از روال متعارف صورت گیرد، میتواند با دردسرهایی همراه شود. باید خارج از روال متعارف، مراکزی بنا نهاده شود که وقتی مسئول یا فردی درصدد برآید در زمینه تامین ارز مورد نیاز کشور و صادرات نفت و مشتقات آن یا واردات اقدامی انجام دهد، مجوز بگیرد.
صدرحسینی در ادامه اضافه کرد: هر پروژهای، ویژگی، راهکار و موانع خود را دارد که با یک دستورالعمل کلی قابل حل نیست، بنابراین در دولت باید ستادی تشکیل شود تا برای افرادی که در این زمینه قصد فعالیت دارند، مجوزهای لازم صادرشود و مسئولان، علاوه بر اطلاع از اینکار، آن را مورد حمایت قرار دهند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه با اصطلاح دور زدن تحریمها موافق نیست، توضیح داد: بهتر آن است تا از"رفع موانع تحریم" به جای دور زدن آن استفاده کرد، زیرا قاچاق انجام نمیشود. در صورتی که این ساز و کار اندیشیده و ستادهایی فراجناحی تشکیل شود، بهراحتی میتوان از آن بدون ناراحتی عبور کرد.
وی درباره تاثیر تحریمها بر بازار جهانی نفت ابراز کرد: به طورقطع تاثیر خواهد داشت و شاهد هستیم در حالی که پیشبینی میشد قیمت نفت برهمان ۶۰ دلار باقی بماند، رشد یافت. در حالت کلی، هراندازه که تنوع فروشندگان کم شود، قیمتها شکنندهتر میشود، بنابراین تصمیمات احساسی نباید گرفته شود.
این نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در این رابطه که آیا آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفت کشور موفق خواهد شد، افزود: چین، هند و حتی کشورهایی مانند ترکیه باید در این خصوص کوتاه نیایند و اجازه ندهند که آمریکا برای آنها تصمیم گیرد. با این حال هرگز صادرات نفت ایران صفر نخواهد شد، البته کشورهایی مانند امارات، هویت مستقل ندارند و در صورتی که معادلات، قدری تغییر یابد، با تذکری غالب تهی میکنند. با این حال باید برای همگرایی تلاش کرد.
صدرحسینی در ادامه تصریح کرد: برخی از کشورهایی که معافیت نفتی داشتند از ما نفت نمیخریدند، الان تحریم آنها تاثیری بر کل قضیه ندارد، ولی اثر روانی برجای میگذارد.
این کارشناس اقتصادی درباره انجام مذاکرات با آمریکا و بستن تنگه هرمز یادآور شد: برجام یک معامله برد- برد به حساب میآمد که برای مردم ایران ودنیا خوب بود، آن را نامردانه ناکار کردند، تنگه هرمز هم در اختیار کسی نیست، قانون، پیشبینیهایی دراینباره انجام داده و درست نیست هرکسی دررابطه با آن اظهار نظر کند، افراد باید در حد اختیارات خود نظر دهند.
به نظر می رسد تحریم کامل نفتی ایران، رویایی سهل برای دونالد ترامپ نیست و حتی اجابت خواسته رئیس جمهور آمریکا توسط عربستانسعودی هم خارج از توان فنی و عملی این کشور محسوب میشود. پیامدهای کاهش صادرات نفت ایران، با توجه به واقعیتهای کنونی بازارهای جهانی نفت، به نفع دنیا تمام نمیشود، بنابراین ماجراجوییهای دونالد ترامپ، جهان را در معرض شوک نفتی شدید قرار خواهد داد زیرا رئیسجمهور آمریکا دوران خطرناکی در چرخه نفت جهان انتخاب کرده است و حذف تولید کننده راهبردی مانند ایران از این چرخه، بدون پیامد نخواهد بود.
طبق گفته متخصصان بازار نفت، سعودیها برای افزایش تولید نفت خود به میزان حتی یک میلیون بشکه، دچار یک مشکل اساسی هستند؛ نخست اینکه در ماههای گرم سال، مصرف نفت در عربستان به دلیل افزایش استفاده از دستگاههای خنک کننده، صعودی است و مصرف نفت بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه افزایش مییابد. این بدان معناست که اگر به آخرین رقم رسمی تولید ریاض (۹.۷۹ میلیون بشکه در ماه مارس ۲۰۱۹ میلادی) ۵۰۰ هزار بشکه دیگر افزوده شود تنها میتواند نیازهای خود را پوشش دهد.
این در شرایطی است که مصرف انرژی در عربستان طی چند سال اخیر به طور میانگین ۷.۵ درصد در سال افزایش یافته است. بر اساس گزارش اندیشکده بروکینگز، این شرایط باعث شده تا زنگ خطر برای عربستان به صدا درآید و این کشور به اصلاح نظام قیمت گذاری انرژی در کشورش بپردازد.
محدودیت دیگری که عربستان برای افزایش صادرات نفت خام خود با آن روبرو است، این است که حاکمان شبه جزیره طی سالهای گذشته سرمایه گذاری بزرگی روی صنایع پالایشی خود و صادرات فرآوردههای نفتی انجام دادهاند که از سود بیشتری برخوردار است؛ و دور از ذهن است که عربستان با کاهش ظرفیت پالایشی خود در کشورهای خارجی، بخواهد با شرکای خود وارد یک چالش بزرگ شود، زیرا این کشور در اغلب پالایشگاههایی که حضور دارد، به عنوان شریک به فعالیت مشغول است.
اما در ارتباط با امارات متحده عربی که به عنوان یکی از جایگزینهای نفت ایران در بازار مطرح شده است باید گفت بر اساس تازهترین اعلام اوپک، تولید نفت امارات در ماه مارس ۲۰۱۹ میلادی رقمی حدود ۳ میلیون و ۵۹ هزار بشکه در روز بوده که از ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت تولیدی ابوظبی، یک میلیون آن صرف تأمین نیاز پالایشی داخلی و باقی آن نیز روانه بازار صادراتی میشود.