قیمت آثار در حراج تهران واقعی است؟

دیدارنیوزـ دهمین حراج تهران با ۱۱۴ اثر از هنرمندان معاصر ایرانی، جمعه ۲۱ دی ماه در هتل پارسیان آزادی برگزار شد و فروش آن از مرز ۳۴ میلیارد تومان گذشت.

هادی مظفری مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد درباره حواشی که پیرامون اصالت و قیمت آثار پیش آمده است، توضیحاتی داد که ماحصل آن را در گفتگوی زیر می خوانید:

آقای مظفری؛ چرا پس از ده دوره برگزاری، جزئیات حراج تهران شفاف سازی نمی شود؟

مسائل مربوط به حراج تهران را باید از برگزار کنندگان آن سوال کنید.

یعنی وزارت ارشاد نظارتی بر چگونگی برگزاری ندارد؟

نظارت می کنیم، اما تشریح جزئیات برعهده حراج گذاران است.

بعد از ده دوره هنوز هم سوال های رسانه ها بی پاسخ مانده است. شما در این خصوص صحبتی ندارید؟

حراج تهران دهمین دوره را پشت سر گذاشت، هر دوره هم مسئولین حراج شفاف سازی  و درمورد جزئیات آن صحبت می کنند. در این سالها برای حراج نقدهای زیادی نوشته شده و اینکه شما می گویید شفاف سازی و نظارت وجود ندارد، حرف کاملی نیست.

پس وزارت ارشاد برای کدام بخش حراج مجوز صادر می کند؟

در وهله اول برگزارکنندگان حراج باید از مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد مجوز بگیرند. این مجوز فقط برای زمان، مکان و نوع آثاری است که قرار است فروخته شود. همه این فعالیت ها منوط به مجوز مرکز است که در دهمین حراج تهران  این مراحل طی شده است؛ اما در مورد قیمت گذاری ها ما ورود نمی کنیم. طبق قانون درمورد اصالت آثار هم نمیتوانیم دخالت کنیم،  اگر بعد از برگزاری شکایتی از سوی فرد یا نهادی در خصوص اصالت آثار پیش آید، به درخواست فرد شاکی رسیدگی می کنیم و از مسئولین حراج توضیح می خواهیم.

پس می گویید قیمت ها اصلا برای وزارت ارشاد مهم نیست؟

عرض کردم؛ قیمت گذاری برعهده مسئول حراج است. نظارت بر این بخش جزو وظایف ما نیست نه اینکه نظارتی نمی شود بلکه وظیفه ای برایمان معین نشده؛ وظیفه ما فقط محدود به نوع آثار، محل و زمان است و اصل اثر و قیمت به ما مربوط نمی شود.

اما قیمت ها خیره کننده بود،  یک تابلو به ده برابر قیمت اولیه فروش رفت! در این باره توضیحی ندارید؟

تعریف حراج همین است که در یک روز آثاری به مزایده گذاشته و به بالاترین قیمت ها فروخته می شود. در تمام دنیا هم قانون همین است، اصلا حراج هنری را در نظر نگیرید، مثلا یک اتومبیل که مربوط به چهره سیاسی، ورزشی، ادبی و یا ... است در یک حراج به بالاترین قیمت به فروش می رسد.

شما فکر نمی کنید در شرایط فعلی که وضعیت اقتصادی مردم تعریفی ندارد، چرا این حراج باید برگزار شود؟

حراج یک جنبه جبری ندارد که همه مردم مجبور به شرکت در آن باشند، ده دوره است که برگزار می شود و مخاطبین خود را دارد. این حرف شما مثل این است که بگوییم چرا در این شرایط، عده ای ماشین گران قیمت سوار می شوند؟ و یا در منازل گران قیمت زندگی می‌کنند؟

اما قبلا آقای وزیر قول دادند که نظارت بیشتری بر حراجی ها خواهد شد.

حتما اگر آقای وزیر دستور بررسی در هر مرحله از حراج ها را صادر کنند ما نیز اقدام خواهیم کرد.

آقای وزیر گفتند که جلوی لاکچری شدن هنر را خواهیم گرفت.

بله ما هم در حال برنامه ریزی هایی هستیم که از هنر محافظت کنیم و جلوی لاکچری شدن آن را بگیریم.

همچنین؛  پیرامون آثار فروخته شده در این حراج با غلامرضا نامی نقاش و مدیر هنری پیشکسوت به گفتگو پرداختیم. او درباره کیفیت آثار ارائه شده اظهار کرد: در حراجی ها مسئله ارز، تقاضا و فروش حرف اول را می زند و کیفیت آثار در رده های پایین‌تر قرار دارد. به همین دلیل در دهمین حراج تهران همانطور که شاهد تعدادی از آثار بسیار قوی بودیم، آثار ضعیف و سطح پایین نیز به چشم می خورد.

وی افزود: با این حال همه آثار فروخته شد و این یعنی متقاضیان، این نوع کارها را می پسندند حال از هر کیفیتی برخوردار باشد.

نامی در پاسخ به اینکه آیا حضور هنرمندان جوان تر که از سابقه چشمگیری برخوردار نیستند در حراج، موجب ایجاد اعتبار کاذب برای آنها نمی شود؟ گفت: حضور یک هنرمند در حراج تایید سابقه هنرمند نیست. حراج فقط بحث مالی هنر را پیش می برد، فقط باعث می‌شود مجموعه داران برای خرید اثری که تاکنون حتی به چشمشان هم نخورده است، تشویق شوند. این گذر زمان است که ماندگاری یک اثر و تاثیرگذاری هنرمند را نمایان می کند.

این استاد نقاش در ادامه با اشاره به هدف اصلی برگزاری حراج بیان کرد: کارشناسانی که آثار را قیمت گذاری می کنند، فقط به فکر اقتصاد حراج هستند. کسی که قصد خرید دارد، باید با مشاور هنری مشورت و سپس خرید کند.

وی افزود: خرید از حراج مثل خرید از فروشگاه است؛ وقتی در فروشگاهی قیمت اجناس را می بینیم اگر از قیمت ها آگاهی داشته باشیم در خریدمان اشتباه نمی کنیم، اما اگر اطلاع نداشته باشیم بدترین اجناس را به بالاترین قیمت ها می خریم. بر این اساس مشورت با کارشناس هنری برای خرید از حراج ضروری است.

نامی همچنین درباره قیمت آثار گفت: قیمت بعضی از آثار متناسب با کیفیت و بیوگرافی هنرمند بود؛ اما قیمت برخی از آثار گران و اصلا درخور اصل آن نبود.

وی با بیان اینکه حراج تهران یک حراج هنری است و در حراج هنری نباید اثر کپی که اثرغیر هنری است، به نمایش در آید اظهار کرد: نمی‌شود گفت که چند اثر کپی در حراج حضور داشت؛ زیرا اثر کپی را اصلاً در حراج نباید راه داد، اما آثار الهام گرفته از اثری دیگر و نزدیک به تابلوی دیگر هنرمندان بسیار بود.

این هنرمند در پاسخ به اینکه آیا بهتر نبود پول این حراج برای امور واجب تر صرف می شد، گفت: مشکل این است که دولت از هنرمندان حمایت نمی کند و آنها هم حراج را یک مأمن برای گذران معاش خود می دانند. از طرفی هم باید گفت که این پولدارها هستند که برای پولشان تصمیم می گیرند. اینکه پول را صرف خرید اثر هنری کنند یا با آن مدرسه بسازند آنها تصمیم می گیرند. وظیفه مسئولین این است که از هنر و هنرمند حمایت کنند تا هر اتفاق و پیشامدی را در هنر مثبت تلقی نکنیم.