حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس دهم می‌گوید که جمهوری اسلامی ایران باید در مذاکره با آمریکا، روسیه را کنار بگذارد.
دیدارنیوز: سفر سرگئی لاوروف به ایران منشأ گمانه‌زنی‌های فراوانی دربارۀ آیندۀ تقابل یا تعامل ایران و آمریکا و نقش روسیه در این میان شده است.
بسیاری از ناظران سیاسی، روسیه را مانع موفقیت مذاکرات غیرمستقیم دولت قبلی ایران با دولت جو بایدن قلمداد کرده‌اند چراکه دولت بایدن در جنگ روسیه و اوکراین به شدت حامی اوکراین بود؛ اما الان که دولت ترامپ در جنگ اوکراین جانب روسیه را گرفته و ضمنا ایران را تحت فشار گذاشته است برای نشستن پای میز مذاکره، سؤال این است که روسیه چه موضعی بین ایران و آمریکا اتخاذ می‌کند.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در دهمین دورۀ مجلس شورای اسلامی ایران، روز گذشته در شبکۀ ایکس (توئیتر سابق) نوشت: «لاوروف... با این پیام به تهران آمده بود: روسیه و آمریکا در ریاض خطوط قرمز مشترکی برای ایران ترسیم کرده‌اند.»
متن زیر مصاحبه یورونیوز است با فلاحت‌پیشه دربارۀ آنچه در "ایکس" نوشته بود و نیز دربارۀ امکانات و خطرات فعلی سیاست خارجی ایران در دورۀ همسویی رؤسای جمهور روسیه و آمریکا.
وزیر خارجۀ ایران گفته است لاوروف به تهران آمد تا همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه را گسترش دهد، اما شما گفته‌اید لاوروف آمد تا خطوط قرمز مشترک آمریکا و روسیه را برای ایران ترسیم کند. سؤال این است که خبر رسمی عراقچی صحت دارد یا خبر غیررسمی شما؟
من تحلیلم را گفتم. خبر ندادم. خبر را کسی می‌دهد که اطلاع دارد. من تحلیلم را گفتم. من معتقدم هدف لاوروف از پیام‌هایی که در تهران ارسال کرد، نوعی بازارگرمی برای روسیه بود. ایشان در مصاحبه‌اش گفت که روسیه حاضر است در تحولات مختلف، تقویت‌کنندۀ دیپلماسی باشد. در همین راستا از موضوع هسته‌ای ایران و بحران خاورمیانه گفت. به عبارتی لاوروف سعی کرد به آمریکایی‌ها و خود ترامپ این پیام را بدهد که با روسیه با آمریکای کنونی همسویی دارد و بقیه بازیگران از جمله ایران باید خودشان را با آمریکا و روسیه هماهنگ کنند. اما واقعیت قضیه این است که روسیه حتی در مدیریت بحران اوکراین هم دچار ناکارآمدی است؛ بنابراین حرف‌های لاوروف پیرو سیاست سنتی روسیه در قبال مسائلِ خارجِ نزدیکِ این کشور بود و هدف اصلی سخنان او چیزی جز تامین منافع روسیه در اوکراین نبود.
ولی توئیت شما بیش از آنکه شبیه تحلیل سیاسی باشد، شبیه این بود که یک عضو پیشین کمیسیون سیاست خارجی مجلس ایران، خبری را از وقایع پشت پرده نقل کرده است.
بنده الان دو دوره است که در مجلس نیستم و همۀ توئیت‌ها و موضع‌گیری‌هایم در واقع نوعی تحلیل است.
ولی وقتی می‌گویید لاوروف با این پیام به تهران آمده بود که آمریکا و روسیه خطوط قرمز مشترکی را برای ایران ترسیم کرده‌اند، انگار شما از چیزی مطلع هستید.
نه، من تحلیلم را گفتم. یعنی نظرم را با توجه به روش تحلیل تاریخی‌ای که دارم، نوشتم. همان طور که سه سال قبل در یک مصاحبه گفتم روس‌ها برجام را فدای جنگ اوکراین می‌کنند. آن موقع هم بنده نمایندۀ مجلس نبودم، ولی آن تحلیل را مطرح کردم و دیدیم که درست از آب درآمد. روس‌ها در جریان جنگ اوکراین اجازه ندادند برجام احیا شود و آن را فدای جنگشان کردند. الان هم معتقدم روس‌ها سعی کردند به طرف ایرانی بگویند که مواضعشان را با آمریکا همسو می‌کنند و در سمت دیگر به طرف آمریکایی بگویند که کارت‌های متعددی در منطقه در دست دارند.
یورونیوز: همسویی پوتین و ترامپ در شرایط فعلی، چه پیامد ناگواری برای جمهوری اسلامی می‌تواند داشته باشد؟
به نظرم اتفاقا این می‌تواند یک فرصت برای ایران باشد. اگر حکومت ایران مسائل سیاست خارجی خودش بویژه موضوع فعالیت هسته‌ای‌اش را از منافع بازیگران واسطی مثل روسیه جدا کند، منافع ایران تامین می‌شود.
الان روسیه هم ظاهرا باید از توافق ایران و آمریکا استقبال کند، چون مسکو با دولت ترامپ همسو است.
روس‌ها فعلا تمام مسائل سیاست خارجی را در راستای موضوع اوکراین ارزیابی می‌کنند و این موضوع را بر تمام مسائل از جمله مسالۀ هسته‌ای تقدم می‌بخشند. دور شدن موضع روسیه از موضع ایران در بحث هسته‌ای، اتفاقا به نفع کشور ما است.
ولی تحقق این منفعت منوط به این است که رهبر جمهوری اسلامی اجازه مذاکره و توافق با آمریکا را صادر کند.
من معتقدم نه روسیه آن نفوذی را دارد که الان لاوروف مدعی آن است، نه آمریکا آن قدرتی را دارد که الان ترامپ مدعی آن است. یعنی وقتی کار به پای میز مذاکره کشیده شود، مواضع طرف‌های مختلف تعدیل خواهد شد.
بعد از سفر لاوروف به ایران احتمال دارد موضع جمهوری اسلامی دربارۀ مذاکره با دولت ترامپ تغییر کند؟
به نظرم لاوروف تلویحا می‌خواست به ایران بگوید به سمت نوعی دیپلماسی سه‌جانبه (بین ایران و روسیه و آمریکا) حرکت کند.
در گپ و گفت‌های سیاسی مردم ایران، آن نظر احمدی‌نژاد هم زیاد مطرح می‌شود که سه سال قبل گفت «روسیه و آمریکا روی ایران و اوکراین معامله کرده‌اند.» دربارۀ این تحلیل چه نظری دارید؟
من این تحلیل را کمی سطحی می‌دانم، ولی چنانکه گفتم، معتقدم روسیه سعی دارد اوکراین را مقدم بدارد بر همۀ مسائل منطقه، از جمله مسالۀ فعالیت هسته‌ای ایران. همان سه سال قبل هم گفتم گلیم برجام باید از جنگ اوکراین خارج شود که نشد. الان هم معتقدم روس‌ها موضوع هسته‌ای ایران را مثل یک کارتِ بازی می‌دانند در مذاکراتشان با آمریکا. به همین دلیل ایران باید به شکلی مستقل در پی حل مسئلۀ هسته‌ای‌اش باشد. برای ایران بهتر است که همۀ واسطه‌ها، از جمله واسطه‌های اروپایی و روسیه را کنار بگذارد و مستقیما با آمریکا مذاکره کند.
با توجه به اینکه دولت پزشکیان مایل است با دولت ترامپ مذاکره کند، آیا سفر لاوروف به ایران، بخصوص اینکه اصولگرایان ایران نسبت به روسیه نوعی حرف‌شنوی دارند، آیا سفر لاوروف می‌تواند به سود موضع دولت پزشکیان تمام شود؟
به نظرم نوع طرح مذاکره توسط ترامپ و تقدم سیاست فشار حداکثری بر دیپلماسی، در حال حاضر عملا فضای مذاکره را از بین برده و اتفاقا موضع اصلاح‌طلبان را به موضع اصولگرایان نزدیک کرده است؛ لذا در این شرایط، به نظر من، مذاکره‌ای شکل نخواهد گرفت. روندد تحولات فعلا متاثر از بلوف‌های سیاسی است. وقتی که دورۀ کوتاه‌مدت بلوف‌های سیاسی بگذرد، طرح‌های عملی‌تری روی میز می‌آید. حتی از طرف آمریکا. ما الان در دورۀ بلوف سیاسی به سر می‌بریم و بیشترین بلوف را هم ترامپ زده است. بلوف‌هایی که عملی نمی‌شوند. مثل چیز‌هایی که در مورد غزه و آمریکای لاتین و کانادا و حتی در مورد اوکراین گفته است. من معتقدم حتی جنگ اوکراین هم به این راحتی تمام نخواهد شد.
چون به بلوف اشاره کردید، این هم سؤال آخر: احساس نمی‌کنید ایرانیانی که در داخل و خارج کشور امیدوار بودند ترامپ علیه جمهوری اسلامی اقدام نظامی کند، تا حدی از او مأیوس شده‌اند؟
من معتقدم یک ایرانی واقعی هیچ وقت طرفدار جنگ نیست. حتی اعضای اپوزیسیون خارج کشور. به نظرم بسیاری از اعضای اپوزیسیون ضد جنگ هستند چراکه می‌دانند جنگ یعنی ظلم. به نظر من مسائل ایران راهکار داخلی دارد و هیچ راهکار خارجی‌ای برای مسائل کشور ما وجود ندارد. این نکته را همۀ ما ایرانیان باید کاملا به مثابه یک واقعیت در نظر بگیریم.
