دیدارنیوز: دانشمندان با تحلیل هوای اطراف مومیاییهای مصر باستان، راز رایحهی آنها را کشف کردهاند. برخلاف تصورات ما، مومیاییها بویی چوبی، تند و شیرین دارند.
به نقل از زومیت، همه میدانند که مومیاییهای مصر باستان چه شکلی بودند و حتی میتوانیم تصور کنیم که چگونه صحبت میکردند. اما آیا تا به حال به این فکر کردهاید که چه بویی داشتهاند؟ شاید این پرسش چیزی نباشد که معمولاً ذهن کسی را مشغول کند، اما اخیراً، دانشمندان پاسخی برای آن یافتهاند.
وقتی از پشت شیشههای موزه به مومیاییها نگاه میکنید، شاید انتظار داشته باشید که آنها بوی کهنگی و پوسیدگی بدهند. اما یافتههای علمی حاکی از آن است که این تصور چندان درست نیست. دانشمندان میگویند قویترین رایحههایی که از مومیاییها استشمام میشود، بوی چوب، ادویه و حتی شیرینی ملایم است.
گروهی از پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن و دانشگاه لیوبلیانا، در پژوهشی که فراتر از آزمایش سادهی بو کردن مومیاییها بود، به بررسی هوای اطراف ۹ مومیایی پرداختند. آنها از روشهای کروماتوگرافی گازی و طیفسنجی جرمی برای تجزیهوتحلیل ترکیبات موجود در هوا استفاده کردند. علاوه بر این، گروهی از متخصصان نیز با توصیف بوهای استشمامشده، کیفیت، شدت و میزان خوشایندی این بوها را ارزیابی کردند؛ دقیقاً مانند کارشناسانی که رایحهی عطرها را تحلیل میکنند.
براساس نتایج، در ۷۸ درصد از موارد، بوی چوب از مومیاییها احساس میشد. ۶۷ درصد از نمونهها رایحهای تند داشتند و ۵۶ درصد از آنها بویی شیرین را منعکس میکردند. در ۳۳ درصد از موارد، بوهایی شبیه به بخور یا کهنگی و فساد گزارش شد. علاوه بر این، گاهی نیز رایحههایی مانند گل، گیاهان، مرکبات، دود و گردوغبار، به میزان اندکی تشخیص داده شد.
اما هدف پژوهش صرفاً درک رایحهی مومیاییها نبود. بویایی یکی از حواس قدرتمند انسان است که میتواند اطلاعات ارزشمندی را دربارهی گذشته ارائه دهد. این قبیل اطلاعات معمولاً با چشم یا لمس تشخیصپذیر نیستند. دانشمندان میگویند تحلیل بوی مومیاییها میتواند سرنخهایی دربارهی روشهای مومیاییسازی، اقدامات حفاظتی در طول زمان و حتی نشانههایی از حضور میکروبهای مضر ارائه دهد.
دانشمندان چهار منبع اصلی را برای بوها شناسایی کردند: موادی که در فرآیند مومیاییسازی استفاده شده بودند، روغنهای گیاهی که بعداً برای حفظ مومیاییها به کار رفتند، آفتکشهای مصنوعی که برای جلوگیری از آسیب اعمال شدند و ترکیباتی که در نتیجهی تجزیهی مواد و بافتها توسط میکروبها به وجود آمدهاند.
علی عبدالرحیم، مدیر موزهی مصر در قاهره، دربارهی اهمیت پژوهش میگوید: «مومیاییسازی برای مصریان باستان، نقش آیینی تدفینی و حیاتی را ایفا میکرد که هدف از آن، حفظ بدن و روح فرد برای زندگی پس از مرگش بود. این کار از طریق فرآیند دقیق مومیایی کردن با استفاده از روغنها، مومها و مرهمها انجام میشد. این روش در طول زمان تکامل یافت. اکنون بررسی تکنیکها و موادی که در آن استفاده شده، میتواند اطلاعاتی دربارهی دورهی تاریخی، موقعیت جغرافیایی و حتی جایگاه اجتماعی و اقتصادی فرد مومیاییشده ارائه دهد.»
پژوهش فقط به درک بهتر مومیاییها محدود نمیشود. یافتهها میتوانند به طراحی نمایشگاههای تعاملی جدید در موزهها کمک کنند که به بازدیدکنندگان امکان میدهند از طریق تجربهی بوهای بازسازیشده، ارتباطی عمیقتر با فرآیند مومیاییسازی برقرار کنند.
یافتههای پژوهش در نشریهی the American Chemical Society منتشر شده است.
