دیپ‌سیک و خطر تجدید جنگ تجاری میان آمریکا و چین

دیدارنیوز: رونمایی از آخرین مدل هوش مصنوعی استارتاپ چینی «دیپ‌سیک» (DeepSeek) که از رقبای آمریکایی خود پیشی گرفته است، باعث کاهش ارزش سهام غول‌های فعال در حوزه فناوری در ایالات متحده و اروپا شد.

استارتاپ هوش مصنوعی چینیِ دیپ‌سیک مدعی است که نسخه کم‌هزینه‌تر، به صرفه‌تر و کارآتری از مدل هوش مصنوعی را در مقایسه با رقبای عرضه شده توسط شرکت‌های غربی به بازار عرضه کرده است؛ ادعایی که موجب بروز تردید‌های تازه در مورد ارزش سهام شرکت‌های غربی فعال در حوزه هوش مصنوعی شد و زمینه ریزش قیمت سهام آن‌ها را در جریان معاملات روز دوشنبه بازار‌های جهانی سهام فراهم کرد.

واکنش بازار

انویدیا (Nvidia)، بزرگترین سازنده آمریکاییِ تراشه هوش مصنوعی در جهان، طی داد و ستد‌های روز دوشنبه با افت ۲۴ درصدی قیمت سهامش مواجه شده و ارزش بازار این شرکت از ۳.۵ به ۲.۸ تریلیون دلار کاهش یافت.

هلدینگ اروپایی ای‌اس‌ام‌ال (ASML) که تجهیزات پیچیده مورد نیاز برای تولید پیشرفته‌ترین تراشه‌ها را تولید می‌کند، قیمت سهامش روز دوشنبه از ۷۰۰ به ۶۴۵ یورو کاهش یافت.

شاخص نزدک کامپوزیت که میانگین وزنی قیمت سهام شرکت‌های فعال در حوزه فناوری را نشان می‌دهد، در جریان مبادلات روز دوشنبهٔ ۳ درصد افت کرد.

البته با بروز اخلال در روند عرضه خدمات دیپ‌سیک و روشن شدن برخی نقاط ضعف مدل هوش مصنوعی آن، در جریان معاملات پیش‌گشایش بورس نزدیک در روز سه‌شنبه، بهای هر سهم انویدیا ۶ درصد افزایش یافت. همچنین، ای‌اس‌ام‌ال نیز در جریان مبادلات روز سه‌شنبه بازار‌های اروپایی شاهد رشد ۱۰ یورویی قیمت سهامش بود.

چگونه دیپ‌سیک تسلط هوش مصنوعی ایالات متحده را تهدید می‌کند؟

دیپ‌سیک که در سال ۲۰۲۳ توسط صندوق سرمایه‌گذاری «های فلایر» (High Flyer) تأسیس شد، اواخر دسامبر گذشته از آخرین مدل رایگان و منبع‌باز (Open source) چند زبانهٔ (LLM) خود، با عنوان آر۱ (R۱)، رونمایی کرد. طبق اعلام این شرکت، این مدل تنها در دو ماه و با قیمت کمتر از ۶ میلیون دلار توسعه یافت.

نسخه سوم عرضه شده توسط این شرکت (با سرمایه‌گذاری ۵ میلیون دلاری) به رقیب جدی چت‌جی‌بی‌تی و سایر رقبایش بدل شده که با سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری توسط شرکت اپل و مایکروسافت به بازار عرضه شده بودند.

روز دوشنبه، شمار نصب و بارگذاری اپلیکیشن دستیار مجازی هوش مصنوعی که توسط دیپ‌سیک عرضه شده از نسخه رایگان چت‌جی‌پی‌تی در اپ‌استورِ اپل پیشی گرفت. با این حال، این شرکت با اعلام رخداد حمله سایبری گسترده، صدور اجازه نصب این برنامه را به طور موقت محدود کرد.

دیپ‌سیک همچنین اعلام کرد که برای ارائه محصول جدید خود در عرضه هوش مصنوعی از تراشه‌های کمتر پیشرفته (H۸۰۰s) که توسط انویدیا به چین صادر می‌شود، استفاده کرده است.

خطر تجدید جنگ تجاری آمریکا و چین

هر چند ایالات متحده صادرات پیشتر صدور تراشه‌های پیشرفته مورد استفاده در صنعت هوش مصنوعی را به چین محدود کرده، ولی اظهارات تازه دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده در مورد این که پیشرفت دیپ‌سیک «زنگ خطری» برای شرکت‌های آمریکایی فعال در حوزه فناوری است، این احتمال را افزایش داده که او در برافروختن شعله جنگ تجاری میان آمریکا و چین تعجیل کند.

ترامپ در جریان رقابت‌های انتخاباتی خود اعلام کرده بود که در صورت پیروزی در انتخابات قصد دارد تعرفه ۶۰ درصدی بر کالا‌های وارداتی از چین وضع کند. دولت او ارزیابی لازم برای محقق کردن این وعده او را آغاز کرده و انتظار می‌رود که نتایج آن تا پیش از آوریل مشخص شود.