احمد حیدری، پژوهشگر مسائل دینی در یادداشتی که برای دیدارنیوز ارسال کرده به اشاره‌ای گذرا در رابطه با مسئله فیلترینگ پرداخته که مشروح آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
دیدانیوز-احمد حیدری*:حکومت‌ها هیچگاه به صراحت آزادی‌ها را نفی و منع نمی‌کنند؛ بلکه به عنوان "دفاع از امنیت جانی، روحی و روانی جامعه و جلوگیری از تشویش، اغواگری، فتنه‌انگیزی و ... "؛ آزادی را محدود کرده و منع ایجاد می‌کنند. ظاهرا در همین راستا هم بوده که تدوین‌کنندگان قانون اساسی که خود از این «منع و تحدید آزادی» ضربه سنگین خورده بودند در اصل نهم به این عبارت، تصویب کردند: «هیچ فرد یا گروه یا مقامی حق ندارد به نام استفاده از آزادی، به استقلال سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و تمامیت ارضی ایران کمترین خدش های وارد کند و هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور، آزادی های مشروع را، هر چند با وضع قوانین و مقررات، سلب کند.»
در سه دهه اخیر، مردم ایران با محدودیت‌های گسترده در آزادی‌ها مواجه بوده‌اند. رادیو و تلویزیون که باید ملی و در اختیار همه مردم و تفکرات و احزاب ملتزم به قانون باشد در اختیار جناح خاص بوده و اجازه تأسیس رادیو و تلویزیون خصوصی هم داده نشده است. توفیف فله‌ای مطبوعات در سال ۱۳۷۹ از همین جنس، هنوز در ذهن مردم است. از نمونه‌های آشکار محدود کردن آزادی به عنوان دفاع از امنیت روحی، روانی و ایمانی؛ فیلترینگ فضای مجازی است که در توجیه آن گفته می‌شود: «ممکن است در فضای مجازی یک تحلیل غلط، یک خبر غلط، یک برداشت غلط از یک مسئله، مردم را دچار اضطراب و تردید کند».
این استدلال که به زبان‌های مختلف ابراز می‌شود، همان "تحدید آزادی به بهانه امنیت" بوده که در قانون اساسی به صراحت مردود شناخته شده است. ولی متأسفانه در البته اغواگران همیشه بوده و هستند و تأثیرگذاری وسیع آن‌ها نتیجه عوامل زیر است:
یک-ایمان سطحی توده مردم بخصوص یاران انقلاب و نظام و نداشتن بصیرت کافی نسبت به فرهنگ انقلاب و نظام.
دو-مقلّد، تابع و گلخانه‌ی بارآوردن مردم بخصوص طرفداران حکومت؛ زیرا مجاری آگاهی‌دهی و اطلاع رسانی مسدود و تحت کنترل بوده و از افراد جامعه اجازه رشد فکری و جسارت سوال و پرسش و آگاهی‌طلبی گرفته شده و حاکمان به جای آنان فکر و تدبیر می‌کنند؛ لذا در گذر زمان، این مردم باور می‌کنند که نمی‌توانند بفهمند و تصمیم بگیرند و نیاز به قیّم دارند و به قول شهید مطهری چنین ملتی همیشه صغیر و محتاج قیّم باقی می‌مانند.
سه- نفوذی‌های دشمن که بهترین عامل برای اجرای نقشه‌های آنان هستند، عموم و معتتقدان به انقلاب و نظام را به قدرت و شوکت کافران و اسبابشان از جمله فضای مجازی [به زعم آنان]توجه داده و از آن مرعوب می‌سازند.
مبارزه با این اغواگری‌ها هم نه با تحدید و بستن و فیلتر کردن؛ بلکه با عمل به راهکار‌های زیر است:
نخست؛ تعمیق بینش عمومی؛ اگر توده مردم رشد فکری یابند و اهل تجزیه و تحلیل باشند که با توجه به فطرت حق‌جو و حق‌شناسشان و با بیان منطقی و تبلیغ استدلالی کاملا ممکن است و پیامبران با تکیه بر همین عامل پیروز شدند؛ هیچگاه دشمن نخواهد توانست باطل را حق جلوه دهد. باید آگاهی مردم را رشد داد تا خود حق را بشناسند و مدافع شوند و باطل را طرد کنند: فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَه (زمر/۱۷-۱۸). این که دشمن برای أثرگذاری اغواگری‌اش از نفس شیطانی انسان‌ها بهره می‌گیرد و پیشرفت می‌کند!
ما چرا نتوانیم و نتوانسته‌ایم از فطرت حق‌جو و حق‌طلب انسان‌ها کمک گرفته و بر دشمنان غاالب شویم؟ مثل این که می‌گویند دشمن صهیونیستی از اجنّه برای پیشبرد اهداف باطل خود استمداد می‌کند! می‌گوییم به فرض صحّت، مسؤولان نظام که از اولیای خدا هستند چرا نمی‌توانند سلیمان‌وار اجنه کافر را تسخیر یا حداقل از اجنّه مؤمن کمک بگیرند؟
دوم؛ ترویج آرمان گرایی به جای فرد محوری؛ باید از اتکای جامعه به افراد-حتی رهبران-کاست و آنان را معتقد و متکی به آرمان‌ها بار آورد، زیرا آرمان‌ها جاویدند. همان نظریه «امامت عمومی» که در آیه ۷۴ سوره فرقان ذکر شده و متأسفانه فراموش گشته: «رَبَّنا ... اجْعَلْنا لِلْمُتَّقینَ إِماماً»؛ افراد جامعه باید از لحاظ بینش و مصونیت در برابر اغواگری‌ها به مرتبه امامت باتقوایان برسند نه این که برای اغوا نشدنشان دهان‌ها را بست، قلم‌ها را شکست و فضای مجازی را فیلتر کرد!
سوم؛ برخورد محکم با تخلّف و قصور مسئولان و خودی‌ها، مردم به خاطر دیدن انحصارطلبی و دنیاگرایی‌های حاکمان و ... از رهبران و دست‌ا‌ندرکاران دلزده و به مخالفان، متمایل و پذیرای اغواگری آنان می‌شوند؛ لذا برخورد شدید با قصور و تخلفات احتمالی مسؤولان باعث امید، باور و دلگرمی مردم است و آنان را در دفاع از حکومت و آرمانهایش سخت می‌گرداند و در مقابل اغواگری‌ها مصون می‌سازد. امید که این خیرخواهی مورد توجه واقع شود.
*پژوهشگر دینی
