تضاد‌های درونی توریسم ایران

دیدارنیوز: صنعت گردشگری ایران با وجود ظرفیت‌های فراوانی که دارد نتوانسته از پتانسیل‌های خود بهره شایسته‌ای ببرد و فاصله زیادی با رقبای منطقه‌ای خود دارد.

مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور منتخب در دوران انتخابات تاکید ویژه‌ای بر بهبود روابط بر جهان و توسعه صنعت گردشگری داشت و حال این امید ایجاد شده که با روی کار آمدن دولت جدید، زمینه برای توسعه این صنعت فراهم شود. خروج گردشگری ایران از رکود و رونق این صنعت، اما افزون بر بهبود روابط و رفع تنش‌ها و تحریم‌های بین‌المللی، نیازمند از بین بردن تعارضات درونی آن است.

آنطور که یکی از فعالان صنعت گردشگری و هتلداری کشور گفته ایجاد پنجره واحد گردشگری برای رفع تضاد‌های درونی، کاهش تصدی‌گری دولت و جلوگیری از وارد شدن نهاد‌های دولتی به ارائه اقامتگاه و ورود به صنعت، از جمله مهم‌ترین اقداماتی هستند که برای سروسامان دادن به صنعت توریسم ایران باید طرف توجه مسوولان مرتبط در دولت چهاردهم قرار گیرد.

لزوم ایجاد پنجره واحد گردشگری

فرخ میرشاهزاده، کارشناس و فعال گردشگری و هتلداری، ضمن تاکید بر تضاد‌های درونی صنعت گردشگری ایران گفت: در صنعت گردشگری کشور چالش‌های زیادی وجود دارد که این چالش‌ها عمدتا نشأت گرفته از تضاد‌های درونی است. درواقع نهاد مرتبط با حوزه گردشگری تعبیر و تفسیر خاص خودش را دارد و با نگاهی خاص به این صنعت نگاه می‌کند.

وی درخصوص راهکار عبور از این وضعیت و بهبود شرایط خاطرنشان ساخت: به نظرم در درجه نخست نیاز به یک پنجره واحد در حوزه گردشگری داریم؛ اینکه فعال گردشگری مجبور نباشد با چندین و چند نهاد در ارتباط باشد تا بتواند یک مجوز اجرایی بگیرد و کار عملیاتی انجام دهد، بسیار اهمیت دارد. در حال حاضر تعدد نهاد‌های درگیر برای اعطای مجوزها، بزرگ‌ترین مانع توسعه گردشگری کشور است. به نظرم باید تمام این نهاد‌های دخیل را در قالب یک پنجره واحد قرار داده و مسیر اخذ مجوز‌ها و سرمایه‌گذاری را کوتاه کنیم تا توسعه صنعت گردشگری کشور تسهیل شود.

لزوم کاهش تصدی‌گری

میرشاهزاده ضمن تاکید بر اهمیت کاهش تصدی‌گری دولت بر گردشگری کشور ابراز داشت: کاهش تصدی‌گری نکته مهم دیگری است که باید به آن توجه داشت. تصدی‌گری یکی از چالش‌های اساسی در صنعت توریسم کشور است و نمود این مشکل را می‌توان در حوزه‌های مختلف از جمله در زمینه نرخ‌گذاری‌ها مشاهده کرد. توجه داشته باشید همانطور که در جریان مناظرات انتخاباتی بار‌ها نامزد‌ها اشاره داشتند، بازار توانمندی خودتنظیم‌گری دارد و بر همین اساس چنانچه فعال اقتصادی حوزه گردشگری را در نرخ‌گذاری خدماتش آزاد بگذارند، بازار خودش را تنظیم می‌کند و می‌تواند شرایط رقابتی مثبت و موثری را ایجاد کند.

وی ضمن وارد کردن نقد‌هایی به نرخ‌گذاری دستوری ادامه داد: تا زمانی که نرخ‌گذاری‌ها دستوری باشد، هیچ تحول کمی و کیفی در حوزه خدمات گردشگری اتفاق نمی‌افتد و شرایط نامساعد موجود و نظام دستوری ادامه خواهد داشت. براساس الگوی چهار P در بازاریابی، قیمت‌گذاری یکی از مهم‌ترین ترفند‌های مدیریت بازار است که اگر در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد، بخش خصوصی این دانش را دارد که به شکل مناسب از این قابلیت استفاده کند و بتواند بازار را به سمت‌وسوی خودش سوق دهد. در نظر داشته باشید که مسلما گران‌فروشی به نفع فعال گردشگری نیست، چراکه ارائه‌گران خدمات موجب خواهد شد مشتریان از بازار خارج شده و به بازار‌های دیگر سوق پیدا کنند؛ بنابراین با اطمینان می‌توان گفت که کاهش تصدی‌گری خصوصا در حوزه قیمت‌گذاری تاثیر مثبتی برای توریسم ایران در پی خواهد داشت.

لزوم وارد نشدن بخش دولتی به فعالیت اقتصادی

این فعال صنعت هتلداری ضمن اشاره به برخی تصدی‌گری‌های نامتعارف گفت: به دفعات در قوانین اشاره شده است که نهاد‌ها و سازمان‌های نیمه‌دولتی و دولتی نباید مهمانسرا‌های اختصاصی داشته باشند و این تصدی‌گری را باید به بخش خصوصی واگذار کنند. با وجود این همچنان می‌بینیم بسیاری از نهاد‌ها و ارگان‌های کشور مهمانسرا‌ها و مراکز پذیرایی اختصاصی خود را دارند و به‌نوبه خود تابع قوانین اجرایی بالادستی نیستند و براساس الگو و میل خود پیش می‌روند.

وی افزود: تمام این موارد چالش‌هایی هستند که یک‌به‌یک باید مورد رسیدگی قرار گیرد تا بتوان مسیر را برای توسعه گردشگری هموار کرد.

اهمیت حمایت و تسهیل‌گری

میرشاهزاده ضمن تاکید بر لزوم حمایت از بخش خصوصی صنعت گردشگری کشور ابراز داشت: مساله حمایت و تسهیل‌گری در حوزه گردشگری در جهان امروز بسیار اهمیت دارد. کشوری مثل ترکیه سوبسیدی که به حوزه گردشگری اختصاص داده، بسیار بیشتر از یارانه‌ای است که به حوزه‌های دیگر اختصاص می‌دهد. اعطای این سوبسید در ترکیه موجب رونق و توسعه صنعت گردشگری این کشور شده است و زنجیره اقتصاد آن‌ها را به گردش در آورده است. درواقع گردشگری یک صنعت مولد است که صنایع تابعه بسیار زیادی به واسطه رونق آن توسعه خواهند یافت. وی افزود: اگر دولت حمایت‌گری خود را از صنعت گردشگری هوشمندانه کند و جریان تسهیلات و سوبسید‌ها را به حوزه گردشگری معطوف، مطمئن باشید که سایر شاخه‌های صنعت کشور نیز توسعه پیدا خواهد کرد. مسلما یک هتل نیاز به یک‌سری ملزومات دارد و کالا‌های مصرفی را به ناچار باید استفاده کند، بنابراین وقتی ضریب اشغال هتل بالا باشد، مطمئنا میزان مصرف این مواد مصرفی از دستمال کاغذی تا سایر اقلام نیز افزایش می‌یابد و کارخانه‌های تولید‌کننده این اقلام هم تجارت‌شان توسعه می‌یابد. با این تفاسیر باید اذعان داشت که حمایت‌گری یکی از موارد بسیار مهم است که می‌تواند زمینه را برای توسعه صنعت گردشگری کشور فراهم کند و لازم است که به آن توجه داشته باشیم.