دیدارنیوز: پژوهشگران یک موسسه پژوهشی بینالمللی، روز دوشنبه ۲۸ خرداد ضمن هشدار در خصوص پررنگشدن نقش تسلیحات اتمی و تلاش کشورهای هستهای برای مدرنسازی زرادخانههای خود، رهبران جهان را به تامل و دور اندیشی نسبت به این عواقب این رویکرد، فراخواندند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، موسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم (به اختصار: سیپری) در سالنامه خود اعلام کرد که تلاشهای دیپلماتیک برای کنترل تسلیحات هستهای نیز در بحبوحه تنش در مناسبات بینالمللی ناشی از جنگ در اوکراین و غزه، با ناکامیهای عمده، روبرو شده است.
ویلفرد وان، مدیر برنامه سلاحهای کشتار جمعی در این موسسه، در بیانیهای افزود: «از دوران جنگ سرد تاکنون شاهد نبودیم که تسلیحات هستهای چنین نقش برجستهای در روابط بینالملل ایفا کند».
پیمان «استارت نو»
به نقل از العربیه، این انستیتو خاطرنشان کرد که روسیه در فوریه ۲۰۲۳ اعلام کرد که مشارکت خود در پیمان «استارت نو» مربوط به سال ۲۰۱۰ را به حالت تعلیق در آورده است. این پیمان، آخرین معاهده باقی مانده برای محدود کردن قدرتهای هستهای استراتژیک روسیه و آمریکا به شمار میآید.
به گفته ران، روسیه در مه گذشته، تمرینهای تاکتیکی مربوط به تسلیحات هستهای را در نزدیکی مرز اوکراین برگزار کرد.
طبق گفته ران، ۹ کشور دارای سلاح اتمی جهان نیز به «مدرنیزه کردن زرادخانههای هستهای خود ادامه میدهند و بسیاری از آنها در سال ۲۰۲۳، سیستمهای جدید تسلیحات هستهای یا دارای توانمندیهای اتمی را مستقر کردند.
این ۹ کشور عبارتند از: ایالات متحده، روسیه، بریتانیا، فرانسه، چین، هند، پاکستان، کره شمالی و اسرائیل.
نزدیک به ۱۲۱۲۱ کلاهک هستهای
به گزارش «سیپری»، در ژانویه گذشته، از حدود ۱۲۱۲۱ کلاهک هستهای موجود در سراسر جهان، حدود ۹۵۸۵ کلاهک برای استفاده احتمالی در دسترس بود. از این تعداد، حدود ۲۱۰۰ کلاهک در «بالاترین آمادهباش عملیاتی» برای بارگذاری روی موشکهای بالستیک قرار داشتند.
تقریباً تمامی این کلاهکها متعلق به روسیه و ایالات متحده است که با هم نزدیک به ۹۰ درصد از کل تسلیحات هستهای را در اختیار دارند. از سویی برای اولین بار گمان میرود که چین، تعدادی کلاهک در وضعیت آمادهباش عملیاتی بالا، داشته باشد.
«به شدت نگران کننده»
دن اسمیت، مدیر موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم «سیپری»، توضیح داد: «در حالی که با از بین بردن تدریجی تسلیحات دوران جنگ سرد، مجموع کلاهکهای هستهای جهان رو به کاهش است، متأسفانه همچنان شاهد افزایش سالانه تعداد کلاهکهای هستهای عملیاتی هستیم».
اسمیت افزود: محتمل است که این رویکرد طی سالهای آینده «پرشتاب تر» شود که «به شدت نگران کننده است».
او در پایان با این بیان که «ما اکنون در یکی از خطرناکترین دورانهای تاریخ بشری قرار داریم»، از قدرتهای بزرگ جهان خواست که «تامل کرده و بیاندیشند و بهتر است که این کار را با هم انجام دهند».
پژوهشگران همچنین تاکید کردند که سال گذشته، شاهد فروپاشی مداوم امنیت جهانی بود به شکلی که میتوان تاثیر جنگ در اوکراین و غزه را در مسائل مرتبط با تسلیحات و امنیت بینالمللی، مشاهده کرد.
خطر «واقعی» جنگ هستهای
از سویی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه با تشدید مواضع خود از زمان آغاز جنگ اوکراین، فوریه گذشته نسبت به «واقعی» بودن خطر بروز جنگی هستهای، هشدار داد.
بر اساس گزارش «سیپری»، افزون بر این، توافق غیر رسمی میان آمریکا و ایران در ژوئن ۲۰۲۳ نیز در پی آغاز جنگ غزه اسرائیل و حماس عملا لغو شده است.
