علیرضا زاکانی، شهردار تهران و نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ مدعی شد: نگاه ما اینجا جناحی نیست، در برجام منافع ملی رعایت نشده است، اولا این اراده نظام نیست، اراده نظام مذاکره بود، اما برجام اراده نظام نبود؛ برای مثال مانند یک تیم کشتی که وارد مسابقه میشود، اما کشتی گیر نمیتواند از عهده کار بربیاید.
دیدارنیوز: نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: ما با آمریکا هم میتوانیم مذاکره داشته باشیم، اما کدام آمریکا؟ آمریکایی که سر موضع برابر آن طرف میز بنشیند و بتوانیم بر اساس خواستهای خودمان با آن مواجه شویم.
علیرضا زاکانی در میزگرد سیاسی گفت: جهان در حال گذار است به ویژه که آلان در نظم جدیدی قرار گرفته است. جهان دو قطبی با ادعای بوش پدر و سپس با ادعای بوش پسر صورت گرفت. بعد از طوفان الاقصی باید یک کنشگری را در انجام امورات خودمان در منطقه و جهان دنبال کنیم.
شهردار تهران بیان کرد: عناصر سیاست خارجی مبتنی بر سطوح پنجگانه است تا ظرفیتهای موجود را تثبیت و یا خلق کنیم. اولویت اول ارتقا کرامت بشری است. توانمندیهای اختصاصی ما مکتب امام و راهبری مقام معظم رهبری است. امیدواریم کرامت انسانی را راهبری داشته باشیم و یارگیری کنیم. نکته دوم نقد کردن جعرافیای سیاسی و اهمیت ایران در غرب آسیا است به گونهای که در داخل خودمان را به گونهای توانمند کنیم که دیگران به ما نیازمند باشند.
وی ادامه داد: در داخل کشور و تمام مناطق بتوانند از این مناطق سود ببرند. گام بعدی ارتباط همسایگی و عمق بخشی محور مقاومت و ایجاد پیوستگی با دولتهای همسایه است و ما هیچ محدودیتی را نمیبینیم حتی عربستان، میتوانیم در یک موقعیت مشترک دست پیش فعال داشته باشیم و ابتکارات صلح آمیز را روی میز بگذاریم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گام چهارم را تعریف یک چهره جدید از ایران دانست و گفت: در پس تعریف ظلم آمیز از ایران ما میتوانیم با مبادله علم و فناوری از طریق ایرانیان مقیم خارج این چهره را تعریف کنیم. اولویت پنجم هم نقد دیپلماسی اقتصادی و فعال است که هم بهره مندی خودمان را افزایش میدهیم هم ارتقا داریم.
زاکانی گفت: امروز با پالایشگاههای خودمان تحریم را به سخره گرفته ایم؛ لذا یک بازپرداختی برای وزارت خارجه مینویسیم. رفع تحریم به عنوان یک موضوع ظالمانه در دستور کار ماست، ما تحریم را به سخره گرفته ایم، اما باید نشان داد که ظالمان جهان سعی میکنند چه شرایطی را برای ما رقم بزنند. در موضوع بنزین قبل از این که ما را تحریم کنند ما در ستاره خلج فارس به توانمندی رسیدیم که نتوانستند ما را ترحیم کنند.
وی با بیان این که راه حل موضوع تحریم در داخل کشور است، بیان کرد: قلدر مآبهای بین المللی بدانند اگر جایی گردن کشی کنند مردم ما ایستادند و امروز هم مانند قدیم نیست. ما در آینده جهان باید یک نقش ویژه داشته باشیم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: امروز نیازمند همگرایی هستیم. شهید بزرگوار باعث عضویت ما در شانگهای و بریکس شد و این گام به گام رفتن برای ما بسیار اهمیت دارد و باید یک رهبری جدیدی در عرصه بین الملل فراهم کنیم. امروز نقش تعیینکننده ایران، روسیه و چین را میبینیم و با یک شراکت معنادار میتوانیم یک شرایط جدید برای خودمان فراهم کنیم.
سید جلال دهقانی فیروزآبادی مشاور همراه علیرضا زاکانی در میزگرد سیاسی در سخنانی ابراز داشت: دیپلماسی تعاریف متعددی دارد و جایگاه بسیار مهمی دارد. سیاست خارجی کنشگر و فعال به معنای فرصت سازی در عرصه روابط بینالملل است که با ژئوپلیتیک ایران تناسب داشته باشد.
وی ادامه داد: در عرصههای بینالمللی کشورها با یک زبان و یک دست عمل میکنند، در عرصه بینالمللی کشورها بیش از هرچیز براساس روابط داخلی و همبستگی داخلی عمل میکنند.
دهقانی فیروزآبادی خاطرنشان کرد: نکته دوم تعامل موثر با جهان و نکته دیگر شناسایی هویت و موجودیت منافع ملی ایران است. احترام متقابل جایگاه برابر و مذاکره فعالانه یعنی موضوع مذاکره، زمان مذاکره، سطح مذاکره و همه موارد را ما تعیین میکنیم، مذاکره برای مذاکره موضوعیت ندارد.
وی ابراز داشت: بیشینه سازی ظرفیت و استفاده حداکثری از ظرفیتهای دیپلماسی چند جانبه اعم از دیپلماسی شهری، دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی شهری و سایر عرصهها باید در دستور کار باشد.
در ادامه این برنامه سجادپور در نخستین پرسش ابراز داشت: مکرر میشنویم که در صحبتهای آقای زاکانی واژه نقد کردن تکرار میشود؛ سوالی که من دارم درمورد چگونگی نقد کردن است و اینکه موضوع نقد کردن چه اندازه نسبت به دغدغههای مردم و نیازمندیها امکان عملیاتی شدن دارند.
زاکانی در پاسخ به این سوال عنوان کرد: همکاری و کمک حاج قاسم برای عدم افتادن سوریه به دست داعش گام اول بود، اما نقد کردن بعد از این مرحله و حضور در عرصه سازندگی این کشور در اختیار وزارت خارجه بود. در روابط با دشمنان هم از سر عزت و با آبرومندی به خودمان جوری رفتار کنیم که آنها احساس برتری نکنند؛ ما میگوییم که حلقه اول را داخل کشور میبندیم. با چنین رویکردی ما با آمریکا هم میتوانیم مذاکره داشته باشیم به شرطی که گذشته را جبران کند و سیطره طلبی نداشته باشد. اما کدام آمریکا؟ آمریکایی که سر موضع برابر آن طرف میز بنشیند و بتوانیم بر اساس خواستهای خودمان با آن مواجه شویم.
وی افزود: ما باید همه ظرفیت هایمان را بسیج کنیم و بتوانیم در این مسیر از مشارکت و همکاری بهره بگیریم، من معتقدم که دیپلماسی فعال و تلاشگر میتواند تمام ظرفیت ها را نقد کند و حتی کشورهای مخالف هم بتوانند در این زمینههایی همکاری داشته باشند
زاکانی درباره این که رئیس جمهور بعدی از برجام چه درسی باید بگیرد، گفت: برجام حاصل یک تفکر است که تلاش میکند نظم موجود را بپذیرد و یک فعالیت حداقلی داشته باشد و این خلاف کنش مندی است. در سوریه حاج قاسم هنرش این بود که نیروی هوایی روسیه را در خدمت ما گرفت و در برجام این نبود. یعنی خودباوری داشتن. نکته بعدی این بود که جهان از تک محوری عبور کرده است. نکته بعدی این بود که از لحاظ فنی باید بررسی میشد. خود وزیر خارجه وقت گفت برجام را نخونده است و کسانی اظهارنظر میکردند که برجام را نخواندند. من به آقای عراقچی گفتم شما برجام را با دوست امضا کردید؟ گفتند با دشمن بستیم. من گفتم شما با دوست قرارداد بستید، چون من با برادرم هم چنین قرارداری را هم نمیبندم! همه چیز را برای ما نقد و برای طرف مقابل نسیه گذاشتید و تاریخ نشان داده است آنها اهل نقد کردن نیستند. کسانی این مسیر را رفتند که شناختی از مناسبات نداشتند.
وی یادآور شد: آقای صالحی گفت ما در جلسه سه نفر بودیم و طرف مقابل دهها نفر بودند، روانشناس در تیم مقابل بود و حرکات مرا زیر نظر داشت و یادداشت میداد. ما باید کاری کنیم که برجام نقد شود.
شهردار تهران درباره ارتباط ایران با چین گفت: از کوچکترین مخرج مشترک برای کارهای بزرگ استفاده میکنیم. مهم این است که ما خودمان را باور داشته باشیم. در سفر با چین هم گفتیم هر کدام میتوانید با ما شراکت کنید بیایید و انتقال تکنولوژی هم باید صورت گیرد. ما در نظام بین الملل نیاز به شریک داریم. روسیه هم به دنبال منافع خودش است همه هستند. موضوع تکنولوژی و ثروت چین برای ما اهمیت داشت و ما گفتیم باید با ما مشارکت کنید و اگر میخواهید در غرب آسیا باشید باید شراکت کنید.
وی تاکید کرد: مهم این است که در راستای خواستگاه خودمان ظرفیتهای خودمان را مکش کنیم و شریک کنیم. اگر ما از موقعیت خودمان استفاده کنیم آنها محتاج ما هستند. الان هم در مسیری که خلاف نظم جهانی دارد میتوانیم از آن استفاده کنیم.
سجاد پور کارشناس مسائل سیاسی و بینالملل در ادامه برنامه میزگرد سیاسی ابراز داشت: آقای زاکانی از شما عبارتی شنیدم که نسبت به وزیر خارجه شهیدمان بی انصافی شد، که اشاره کردید مرحوم امیرعبداللهیان ظرفیت ایجاد شده براساس حضور ما در سوریه را نقد نکرد. همینطور در مورد وزیر خارجه اسبقمان گفتید که ایشان برجام را نخوانده امضاء کرد این سخن شما بیانصافی است آقای دکتر ظریف از دقت بسیار بالایی برخوردار است، برجام یک موضوع کلان و بزرگ بود، اما عدهای آن را داخلی کردند و وارد سیاست داخلی کشور کرده و براساس نگاههای حزبی و جناحی به آن واکنش داشتند.
زاکانی در پاسخ به سخنان سجادپور ابراز داشت: نگاه ما اینجا جناحی نیست، در برجام منافع ملی رعایت نشده است، اولا این اراده نظام نیست، اراده نظام مذاکره بود، اما برجام اراده نظام نبود؛ برای مثال مانند یک تیم کشتی که وارد مسابقه میشود، اما کشتی گیر نمیتواند از عهده کار بربیاید.
وی افزود: در فرمایشان رهبری هم که شما اشاره کردید یک روی سکه تعریف و تمجید بود و روی دیگر انتقاد است، متنی که ما به عنوان گزارش درخصوص برجام آماده کردیم، اوج انصاف بود.
زاکانی خاطرنشان کرد: درخصوص شهید امیرعبداللهیان هم ایشان نتوانست کامل نقد کند، خیلی کار کرد در این زمینه، تلاشهای زیادی داشت، ریل و مسیر را تغییر داد و تاحدی هم نقد کرد، اما متاسفانه نتوانست این کار را کامل کند.
وی ادامه داد:، اما در مورد آقای ظریف این ادعا، ادعایی است که بعدا مطرح شد و ما در کمیسیون که بنده آن را اداره کردم دیدیم که از هر دو طرف و هر دو نگاه بودند؛ هم کسانی نفی کامل میکردند و هم کسانی که تایید میکردند. بله برجام حاصل کار فرد نیست تفکر است، آنجایی که رییس جمهور محترم قبلی فشار میآورد برای پذیرش و چه و چه.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: در عرصه روابط بین الملل به ویژه زمانی که با دشمن و بر سر میز مذاکره نشستهاید نمیشود با نگاه خوشبینانه به مساله نگاه کرد، بنده احترام کامل برای آن عزیزان قائل هستم، خوشبینانه اگر بگویم شاید مانند کشتیگیری است که زورش نرسید، اما شاید تحلیل من چیز دیگری باشد که چیز دیگری بود، مشکل تفکری بود که این کار براساس آن اداره شد.
وی ابراز داشت: در پایان معتقدم که وزارت خارجه باید چند سطح خودش را بالا بکشد و تفکر و مطالبات انقلابی را نمایندگی کند.
در ادامه متقی خطاب به زاکانی بیان کرد: من فکر میکنم تا حدی اصل برجام رعایت نشد. من متولی برجام هستم، اما وقتی صحبت شد باید متولی امرش حاضر بود و از خودش دفاع میکرد. دیدگاه من به شما نزدیکتر است. در زمان مذاکرات برجام من و دکتر در دانشگاه بودیم و طبعا دانشگاه در هر دورهای مورد مشورت وزارت خارجه نبوده است، اما شما در مجلس بودید آیا فکر نمیکنید وزارت خارجه متوازن و هماهنگ با سایر نهاها باشد. یک توافقی هم صورت گیرد. اما اگر در آن نقطع زمانی من در مجلس بودم کنش ارتباطی ام به گونهای باشد که موازنه در آن وجود نداشته باشد. فکر نمیکنید شما و مجلس نقش سازنده داشته باشید. آیا نقد خودتان هم در ارتباط میتوانید انجام دهید.
زاکانی اظهار داشت: در مجلس مناسبات متفاوت است. یک حلقه سه نفره آقای روحانی، لاریجانی و ظریف شکل گرفته بود که بسیار تنگ بود. صدای آقای ولایتی را درآوردند و ایشان را راه ندادند. متن را به آقای ولایتی ندادند میخواستند به من نماینده بدهند؟ آقای شمخانی هم اعتراض داشتند مگر پنج نفر نباید باشند چرا دو نفر نیستند. من حرفهایی را نمیزنم و سکوت میکنم. من خدمت آقا رفتم گفتم این سند ناقص است و احساس خطر میکنم، آقاجان، ایشان گفتند به اراده من چه کار دارید بروید اقدام کنید. من از همان بیت رفتم صداوسیما پیش آقای سرافزار گفتم میخواهم یک طرح دوفوریتی بدهم میخواستند کمیسیون برجام را دست ما بگیرند نتوانستند. آقای جلیلی، ظریف، لاریجانی و شمخانی آمدند.
وی افزود: آن روز که در صحن مجلس اصرار میکردیم بگذارید کار مطلعاتی کنیم قبول نکردند. حیثیت افراد مهم است و ما رعایت را هم کردیم. در کمیسیون هفت نفر بودند و نمیخواستند به نتیجه برسند از کمیسیون خارج شدند، اما ما تک تک نظرات را شنیدیم به رأی گذاشتیم و به صحن رفتیم. برخی برای خودشان شان قائل هستند که جای مردم و نظام تصمیم بگیرند. در قضیه برجام هم همین بود حتی ما، آمانو را دعوت کردیم.
شهردار تهران گفت: آمانو حرفهایی زد که مترجمش گفت حرفهایی که میزنی ربطی ندارد خود آمانو معذرت خواهی کرد که من فکر نمیکردم شما این گونه باشید. دم ماشین معاون وزارت خارجه من را بوسید گفت کار بزرگی کردید. انشاالله بعد از پیروزی از همه ظرفیتها استفاده میکنیم؛ اما نه در جای اصلی بلکه در چارچوب خودشان.