پروفسور حسن امین در مراسم «ایران در آیینه شاهنامه» که در تالار شریعتی دانشکده ادبیات حکیم سبزواری برگزار شد در مورد جایگاه شعر در ایران و دلایل و انگیزه‌های سرایش شاهنامه امین سخنرانی کرد.
دیدارنیوز ـ سرویس سبک زندگی: دانشگاه حکیم سبزواری به مناسبت روز حکیم فردوسی، پذیرای تعدادی از دانشوران و شاعران و شاهنامه پژوهان با عنوان ایران در آیینه شاهنامه بود. دراین مراسم علمی و فرهنگی، پروفسور سیدحسن امین سرپرست مرکز دایره المعارف ایرانشناسی، در مورد جایگاه شعر درایران و دلایل و انگیزه‌های سرایش شاهنامه امین و ویژگی‌های اثر منظوم خودش، سخنرانی کرد. در این همایش که با عنوان «ایران در آیینه شاهنامه» در تالار شریعتی دانشکده ادبیات حکیم سبزواری برگزار شد، دکتر مهیار علوی مقدم، استاد زبان و ادبیات ضمن خیرمقدم گویی به استادان و دانشجویان حاضر، به معرفی سخنران اصلی این همایش، پروفسور سیدحسن امین (فیلسوف، حقوقدان، ایرانشناس و خالق شاهنامه امین) پرداخت و او را یکی از برترین استادان و دانشمندان ایراندوست و ایرانشناس در سطح جهان شناساند که سال‌های طولانی به تدریس در دانشگاه‌های انگلستان، چین و هند اشتغال داشته و اکنون نیز با داشتن سمت استاد افتخاری دانشگاه حکیم سبزواری و عضویت در انجمن پادشاهی فلسفه گلاسگو و دانشکده ایدنبورو در بریتانیا را دارد.
سید حسن امین سراینده شاهنامه امین، در سخنرانی خود گفت: شاهنامه سند هویت تمام باشندگان دنیای ایرانی یا ایران فرهنگی است و شامل سه بخش اساطیری، پهلوانی و تاریخی است و خود به نوعی ایران را در اذهان تداعی می‌کند.
واژه ایران بیش از هشتصد بار در شاهنامه تکرار شده است، اما ایران در شاهنامه نه یک جغرافیای زمین شناختی که یک جغرافیای معرفتی است.
جغرافیای معرفتی ایران در بخش اساطیری شاهنامه معادل کل جهان است، به همین دلیل واژه ایران در بخش زندگی کیومرث (اولین انسان و اولین شهریار) و فرزند او سیامک و نوه اش هوشنگ، یاد نشده است. ایران تنها پس از جمشید مطرح شده است، به گونه‌ای که حتی از ضحاک قاتل جمشید هم به شاه ایران تعبیر شده است.
پس از ضحاک، فریدون هم بر تمام زمین پادشاهی دارد و اوست که ربع مسکون رابین فرزندان خود تور، سلم و ایرج تقسیم می‌کند. ممالک شرقی را به تور می‌دهد و ازآن پس شرق به توران نامبردار می‌شود. مناطق غربی را به سلم می‌دهد و آنجا را از آن پس، روم میخوانند و مناطق مرکزی را به ایرج می‌دهد و این بخش به نام ایران نامیده می‌شود. به همین دلیل نظامی می‌گوید:
همه عالم تن است و ایران دل
نیست گوینده زین قیاس خجل.
چون که ایران، دل زمین باشد
دل ز تن به بود، یقین باشد.
اما انطباق اعلام جغرافیایی شاهنامه، با مناطق جغرافیایی شناخته شده امروز آسان نیست، برای مثال:
۱. البرز کوه شاهنامه این رشته کوه البرز نیست. زیرا برابر شاهنامه، وقتی که رستم به جستجوی کیقباد به البرز کوه می‌رود و او را می‌یابد. خطاب به او که ساکن البرز کوه است، می‌گوید:
کنون خیز تا سوی ایران شویم
به یاری به نزد دلیران شویم
۲. مازندران شاهنامه هم. مازندران جغرافیایی امروزین نیست. یکی از دیوان مازندران در مجلس بزم کیکاووس ضمن خنیاگری و نوازندگی می‌گوید:
ز مازندران شهر ما یاد باد
همیشه بر و بومش آباد باد
کیکاووس از شنیدن این توصیفات به تسخیر مازندران شایق می‌شود و به مازندران لشکرکشی می‌کند و دچار دیو سپید می‌شود.
پروفسور امین پس از این سخنرانی، مراسم افتتاح «کانون فرهنگی ایران شناسی» در دانشگاه حکیم سبزواری، با همکاری استادان حاضر از جمله دکتر علوی مقدم، دکتر صادقی منش، دکتر حسینی، دکتر قربانپور، دکتر یحیایی، دکتر جوادیان، لوح افتتاحیه کانون را رونمایی کردند.
