هر سال در آبان ماه همه دوست‌داران محیط زیست چشم به آسمان فریدونکنار می‌دوزند تا تنها گونه باقی‌مانده درنای سیبری با آمدن‌اش جان تازه‌ای به زندگی تزریق کند، اما "امید" دیر کرده است...
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: سالهاست که نام "امید" در آغاز فصل کوچ پرندگان از سیبری به ایران از زبان همه شنیده می‌شود، این تنها درنای سیبری که سال‌ها با جفت خود "آرزو" به ایران می‌آمد، چشم انتظاران زیادی داشت و از زمان حضورش تا برگشت به سیبری همواره مورد توجه رسانه‌ها و فعالان و دوست داران محیط زیست بود.
اما چندین سال است که امید تمام مسیر را به تنهایی طی می‌کند و شواهد نشان می‌دهد که حضور امید بدون آرزو به معنای این است که جفت خود را از دست داده است و حالا نیامدن "امید" همه را نگران سلامتی او کرده است.
سن امید حدود ۲۵ سال تخمین زده شده است؛ به عبارتی بیش از نیمی از عمر امید گذشته است و حالا نیامدن او تا به امروز سیزدهم آبان دوست‌داران او را دغدغه‌مند کرده است و آن‌ها هر روز چشم انتظار او در تالاب فریدونکنار هستند.
البته در چند سال گذشته هم گاهی پیش آمده که زمان ورود "امید" به ایران تغییر کند؛ او سال ۱۴۰۱، پنج آبان برای پانزدهمین سال متوالی در مازندران فرود آمد و طبق پیش بینی‌ها حتی او دو روز زودتر نسبت به سال ۱۴۰۰ برای زمستان گذرانی به تالاب بین المللی فریدونکنار و سرخرود مهاجرت کرد و موجب خوشحالی علاقه‌مندان به محیط زیست و حیات وحش شد.
درک وضعیت خاص و ویژه امید باعث شده تا مردم مازندران به ویژه علاقمندان به حیوانات و حیات وحش، تقویم زندگی این تک درنای سیبری را ورق بزنند و زمان بازگشت یا فرود امید برایشان مورد توجه باشد.
مدیرکل محیط زیست مازندران برای اینکه خیال دوست داران "امید" را بابت دیر آمدنش راحت کند به تازگی در گفت‌و‌گو با روزنامه شهروند، توضیح داده بود که تجربه نشان داده که این درنا، گاهی اواخر پاییز هم وارد ایران شده و به همین دلیل حدس می‌زنیم که او دیر نکرده است.
عطالله کاویان درباره وضعیت سلامت و سن "امید" هم گفته بود: بر اساس بخری تخمین‌ها این درنا اکنون حدود ۳۰ تا ۳۵ سال سن دارد و این سن خوبی برای زندگی یک درنا است و باید بگوییم که تازه وارد میانسالی شده است. درنا‌ها گاهی تا ۸۰ سال هم عمر می‌کنند.
بعد از اینکه در اوایل دهه ۸۰ "آرزو" دیگر در میان درناهای مهاجر دیده نشد، نگرانی از سرنوشت درناهای غرب سیبری، محیط زیستی‌ها را نگران کرد و همین موضوع باعث کلید خوردن پروژه‌ای به نام "درنا" را کلید زدند که در زمان کوتاهی این پروژه شکست خورد و دلیل این شکست هم این بود که انتقال جوجه درناهای پرورشی به ایران از دو مرکز تکثیر در آمریکا و روسیه انجام شد که به دلیل رهاسازی دیرهنگام جوجه درناهای پرورشی با درناهای وحشی جفت نشدند و مهاجرت نکردند. یکی از آن درناهای پرورشی به قزوین و پس از آن به پارک پردیسان منتقل شد و خیلی زود هم تلف شد.
چند سال بعد دوباره سه قطعه درنای پرورشی از روسیه به فریدونکنار آوردند که روی یکی از آن‌ها ردیاب ماهواره‌ای هم نصب شد. این درنای پرورشی در زمان مهاجرت برگشت، پرواز را آغاز کرد و تا داغستان روسیه همراه شد، اما پس از آن جدا و دیگر دیده نشد و از ردیاب هم فرکانسی دریافت نشد. درنای سوم نیز تا انزلی آمد و به سفر ادامه نداد و به مازندران برگردانده شد. این درنا نیز برغم اینکه زمستانی را با تک درنای سیبری گذراند، اما باز هم نتوانست در بازگشت به سیبری همسفر شود.
اقدامات پژوهشی و تحقیقاتی خوبی می‌توان در این زمینه مانند دیگر کشور‌ها انجام داد. به‌طور قطع پروژه‌های بین‌المللی، اقدامات پژوهشی و تحقیقات موثری هستند. آن‌ها به شناخت بهتر اکولوژی و بیولوژی درنا، همچنین رفتارشناسی این گونه کمک خواهند کرد تا شاید بتوانیم نسبت به احیای این جمعیت نیز اقدام کنیم.
ایران یکی از اصلی‌ترین زیستگاه‌های پرندگان مهاجر زمستان‌گذران است. عواملی مانند تغییر یا از بین رفتن زیستگاه باعث از بین رفتن جمعیت‌ها به‌صورت محلی می‌شود همچنین امکان دارد مسیر مهاجرت خود را تغییر دهند و به ایران مهاجرت نکنند چرا که بدون زیستگاه، غذا و دیگر موارد مورد نیازشان، دلیلی برای حضور در ایران ندارند.
همچنان چشم‌ها به آسمان دوخته شده تا شاید "امید" با آمدن‌اش امید را نه فقط به دوست داران محیط زیست بلکه به مردم فریدونکنار برگرداند.
