توافق ایران و آمریکا؛ دارایی‌ها در دسترس خواهد بود؟

دیدارنیوز: تحولاتی در حوزه آزادسازی دارایی‌های ایران در گوشه گوشه جهان که به علت تحریم‌های یک جانبه ایالات متحده دسترسی به آن با موانعی روبه‌رو شده، در شرف رخ دادن است.

همین چند روز قبل بعد از انتقال دارایی‌های ایران در عراق به امارات، مقامات ایران در مورد دلار‌های نفتی تهران در کره اعلام کردند: «از مکانیزم‌های حقوقی به منظور دسترسی به دارایی‌ها استفاده خواهند کرد.» پیش از این تهران اقدامات زیادی در این زمینه انجام داده بود، اما به نتیجه‌ای نرسید. طرف کره‌ای البته هیچگاه اعلام نکرده بود که دلار‌های ایران را نخواهد داد و محدودیت‌های به وجود آمده در عملیات بانکی با ایران به علت تحریم‌های آمریکا را دلیل عدم توانایی از پاسخگویی به مطالبات ایران اعلام می‌کرد.

با این وجود برخی مواقع خبر‌هایی از تعامل برای آزادسازی دارایی‌های ایران از کره شنیده می‌شد، اما این آزادسازی هیچگاه به نتیجه نرسید. یک بارهم آنقدر صحنه کشاکش بین مقامات ایرانی و کره اوج گرفت که بعضا مقامات کره جنوبی با ادبیاتی نزدیک به ادبیات آمریکا پاسخ تهران را دادند. حجم دارایی‌های ایران در کره بالغ بر ۷ میلیارد دلار اعلام شده است که آزادی آن می‌تواند فضای ثبات‌گون در بازار ارزی ایران را تقویت کند.

بر اساس اخبار اعلام شده بخشی از این دارایی‌ها بر اساس مذاکرات صورت گرفته در حال آزادسازی است. حال اینکه با چه مکانیسمی این دلار‌ها آزاد خواهند شد و با چه کیفیتی در دسترس ایران قرار خواهد گرفت، جای سوال دارد.

واکنش مرندی به برخی شایعات

پنج شنبه شب همزمان با خبر آزادی زندانیان آمریکایی و انتقال آن‌ها به یک هتل و اعلام آمادگی ایران برای تبادل زندانیان اخباری در زمینه آزادی دارایی‌های تهران شنیده شد. وزارت امور خارجه، در اطلاعیه‌ای آورد: «فرآیند آزادسازی چندمیلیارد دلار از دارایی‌های جمهوری اسلامی ایران که برای چند سال به‌طور غیرقانونی درکره جنوبی توسط آمریکا توقیف شده بود، آغاز شد. ایران تضمین لازم برای پایبندی آمریکا به تعهدات خود در این خصوص را دریافت کرده است.

همچنین وزارت امور خارجه با اشاره به آزادسازی چند میلیارد دلار از دارایی‌های ایران اعلام کرد: نحوه بهره‌برداری از منابع و دارایی‌های مالی رفع توقیف شده در اختیار جمهوری اسلامی ایران بوده و این منابع برای نیاز‌های مختلف کشور حسب تشخیص مراجع ذیصلاح هزینه خواهد شد. لازم به ذکر است که چند هفته قبل نیز اعلام شد بخشی از دارایی‌های ایران در عراق به یکی از کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس انتقال یافته که انتقال دارایی‌های ایران در کره و عراق به قطر نشان می‌دهد این کشور نقشی مهم در تبادل زندانیان؛ آزادی دارایی‌های ایران و احتمالا مذاکرات مخفی با آمریکایی‌ها در این زمینه ایفا کرده است.

با این وجود برخی از رسانه‌ها اعلام کردند دلار‌ها فقط از کره و عراق به قطر منتقل شده و ایران تنها می‌تواند در موارد غیر تحریمی به این دارایی‌ها دسترسی داشته باشد. این خبر با واکنش یک دیپلمات ایرانی مواجه شد. سید محمد مرندی با رد برخی ادعا‌ها و شائبه‌ها در مورد فرایند تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن و آزادسازی چند میلیارد دلار از دارایی‌های جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد که ایران به تمام دارایی‌های آزادشده دسترسی کامل و مستقیم دارد. مرندی نوشت: این ادعای نادرست، ساخته و پرداخته افراد ناخرسند و عصبانی است. ایران به تمام دارایی‌هایی آزادشده خودش دسترسی کامل و مستقیم دارد و هیچ شرکت قطری در این میان دخیل نیست.

دلار‌ها چگونه به دست ایران می‌رسد؟

مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امورخارجه در ارتباط با کیفیت استفاده ایران از دارایی‌هایش که از عراق و کره جنوبی آزاد شده گفت: ایران می‌تواند در هر زمینه‌ای که از سوی آمریکا، اروپا مورد تحریم قرار نگرفته، از دارایی‌های خود استفاده کند. کالا‌هایی که ایران می‌تواند با توسل به دارایی‌هایش اقدام به خرید آن‌ها کند، کالاهای انسان دوستانه، مواد غذای و دارو است. البته سایر کالا‌هایی که خزنه‌داری آمریکا ممنوعیتی برای خرید آن برای ایران اعمال نکرده می‌تواند از منابع ایران خریداری شود.

وی در پاسخ به اینکه ایران باید از خزانه داری آمریکا برای دسترسی دلارهایش مجوز داشته باشد یا خیر، گفت: ایران به منظور هرگونه خرید، درخواست خود را به این بانکی که دلار‌های ایران در آن است می‌دهد و آن بانک مجوز‌های لازم را از خزانه‌داری آمریکا کسب خواهد کرد. یا اینکه ایران از یک شرکت خرید می‌کند و آن شرکت از آن بانک پول می‌خواهد و بانک قطری با ارتباط با خزانه‌داری آمریکا مجوز لازم را اخذ می‌کند.

آزادسازی‌ها می‌تواند زمینه مذاکرات باشد

قاسم محبعلی در پاسخ به این سوال که آیا آزادسازی دارایی‌های ایران می‌تواند زمینه‌ساز احیای مذاکرات باشد یا خیر گفت: حتما آزادسازی دارایی‌ها و مبادله زندانیان بر روند مذاکرات و توافق برای کاهش تحریم‌ها موثر خواهد بود. چراکه مساله اصلی برای آمریکایی‌ها آزادی زندانیانشان از ایران بود، اما این مورد را هم باید در نظر گرفت که عملا زمان بندی ۸ ساله توافق وین گذشته و باید مذاکرات صورت گیرد که برجام می‌تواند چارچوب آن مذاکرات باشد.