ظریفیان: مرگ مهسا امینی، زوایای پنهان دارد/ گشت ارشاد ناکارآمد بود

دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: دکتر غلامرضا ظریفیان استاد بی‌حاشیه‌ای که در دولت سید محمد خاتمی معاون وزیر علوم بود، در دومین فصل از برنامه اصل ۲۷ مهمان دیدارنیوز بود؛ در ابتدای این گفتگو از او درباره دلیل یا دلایل بروز حوادث سال ۱۴۰۱ پرسیدیم و او اینگونه توضیح داد: "ما در سال ۱۴۰۱ با پدیده‌ای روبرو شدیم به اسم کشته شدن مهسا امینی. یکی از دلایل از دنیا رفتن این بانوی ایرانی جوان، دستگیری همراه با استرس بود که مدت زمان طولانی آن را تحمل کرد و پزشکان هم در پرونده او این موضوع را ثبت کرده بودند؛ هر چند که بیماری زمینه‌ای هم در پرونده پزشکی او نوشته شده بود، اما دلیل اصلی مرگ او همان استرس بود."

ویدیوی این گفتگو را اینجا ببینید

"این اتفاق، وجدان عمومی و افکار عمومی را متاثر کرد و تلخی ماجرا آنجا بود که این دختر جوان که شکل ظاهری‌اش مشکلی نداشت و البته که "کُرد بودن" و "زن بودن" بیش از عوامل دیگر باعث واکنش جامعه شد، اما نکته قابل تامل این است که اعتراضات جدی میان اقشار جامعه به ویژه جوانان و تا حدودی نوجوانان بود و البته که نقش زنان در این اعتراضات از همه پررنگ‌تر بود."

به زعم ظریفیان به خشونت کشیده شدن اعتراضات و گسترده شدن ابعاد آن در همه جای کشور از یک سو و ورود شبکه‌های خارجی با بهره‌برداری‌های سیاسی از سوی دیگر سبب شد که جامعه چند ماهی با فراز و نشیب‌های زیادی دست به گریبان باشد و نکته قابل تامل اینکه شهر‌های کوچک‌تر و حتی جامعه سنتی هم به این اعتراضات پیوستند.


معاون وزیر علوم دولت سید محمد خاتمی به این موضوع هم اشاره دارد که پس از اتفاق‌های سال ۱۴۰۱، ده‌ها سخنرانی و سمینار برای بررسی ابعاد این حوادث برگزار شد و جامعه‌شناسان و حتی اقتصاد‌دانان هم سعی کردند همه ابعاد این اتفاق‌ها را تحلیل و بررسی کنند تا به یک جمع بندی برسند، اما نکته اینجاست که آن حوادث زوایای پنهانی دارد که هنوز مشخص نشده است.

ظریفیان در بخش دیگر این گفت‌وگو به این موضوع اشاره دارد که نسل امروزی تفاوت عمده‌ای با نسل انقلاب دارد و خواسته‌های خود را بدون پیچیدگی در گفتار و ادبیات بیان می‌کند و همیشه به دنبال گرفتن حق خودش است، اما نسل انقلاب اولویت‌اش پیدا کردن ارتباط میان خود و خانواده از یک سو و خود و جامعه از سوی دیگر با کمترین خواسته بود و در نهایت می‌توان گفت که نسل جدید رودربایستی نسل ما را ندارد و این تفاوت عمده بین این دو نسل است.

یکی دیگر از موضوعاتی که این فعال سیاسی اصلاح‌طلب به آن اشاره دارد که شاید حاکمیت آن را یا ندید یا جدی نگرفت، حضور پررنگ بانوان در دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر است: "ما امروز ۱۴ میلیون فارغ التحصیل داریم که بیش از ۵۰ درصد آن زنان هستند در حالی که در گذشته عمده دانشجویان مرد بودند و آمار قبلی نشان می‌داد که حضور مردان در دانشگاه بیش از ۷۰ درصد است. اگر بخواهیم از نگاه دیگری این موضوع را تحلیل کنیم به این نتیجه می‌رسیم که در حال حاضر ۱۴ میلیون دانشجو (عمدتا زن) با تفکر، ایده، نگاه و خواسته‌های جدید وارد جامعه می‌شود و نکته قابل تامل دیگر اینکه این جمعیت فقط مختص به شهر‌های بزرگ نیست در حال حاضر عمده دانشجویان از شهر‌ها و روستا‌های کوچکتر وارد دانشگاه می‌شوند و وقتی همه این موضوعات مهم و خواسته‌های این نسل با تفکرات جدید نادیده گرفته می‌شود، شرایط همینی می‌شود که می‌بینید."