بسیاری از مسلمانان خشونت در مسجد الاقصی را حمله به دین می‌دانند. این یک فریاد قدرتمند شماری از جناح‌های سیاسی و گروه‌های مسلح در سراسر منطقه است که نه تنها اسرائیل بلکه فهرست رو به رشد حاکمان مسلمان عرب را که با اسرائیل صلح کرده‌اند مقصر می‌دانند. گروه حماس که بر غزه حکومت می‌کند بار‌ها خواستار یک انتفاضه یا قیام جدید شده است مانند آنچه که در سال ۲۰۰۰ با بازدید یک سیاستمدار اسرائیلی به مسجد الاقصی آغاز شد.
دیدارنیوز: این به چیزی شبیه به یک سنت شوم و بهاری در سرزمین مقدس تبدیل شده است.
پلیس اسرائیل گاز اشک‌آور و گلوله‌های پلاستیکی را به سمت فلسطینی‌هایی که سنگ‌ها و وسایل آتش‌بازی را در یکی از مکان‌های مقدس مورد مناقشه روی زمین انباشته می‌کردند شلیک می‌کند. خشونت در سراسر اسرائیل و بخش اشغالی کرانه باختری رود اردن موج می‌زند و شبه نظامیان از غزه تا لبنان با موشک پاسخ می‌دهند.
تنش‌های مشابه در سال ۲۰۲۱ به جنگ ۱۱ روزه غزه تبدیل شد. خشونت در این مکان مقدس در سال ۲۰۰۰ باعث شعله‌ور شدن قیام پنج ساله فلسطینی‌ها و سرکوب شدید اسرائیل در سراسر سرزمین‌های اشغالی شد. یکی از نخستین خشونت‌های یهودی-عربی در شهر قدیمی بیت‌المقدس در بهار ۱۹۲۰ رخ داد که به شورش‌های موسی نبی معروف شد.
چرا بیت المقدس برای مسلمانان و یهودیان مقدس است؟
حرم شریف، مسجد الاقصی و نماد طلایی قبه الصخره سومین مکان مقدس در میان مسلمانان است. همچنین این مکان مقدس‌ترین مکان برای یهودیان است، زیرا محل معابد مقدس [کوه معبد]بود.
رومیان معبد دوم را در سال ۷۰ پس از میلاد تخریب کردند و تنها دیوار غربی باقی مانده است. مساجد نیز قرن‌ها بعد ساخته شد.
اردن کشور همسایه، به‌عنوان متولی این مکان وقفی است. این مکان در زمان‌های خاصی به روی گردشگران باز است، اما تنها مسلمانان مجاز به اقامه نماز در آنجا هستند. این موضوع طبق قوانین غیر رسمی است که پس از جنگ خاورمیانه در سال ۱۹۶۷ ایجاد شد یعنی زمانی که اسرائیل شرق بیت‌المقدس را در جایی که زیارتگاه در آن قرار دارد، همراه با کرانه باختری و نوار غزه را تصرف کرد. اسرائیل، اردن و مقامات مذهبی مسلمان در تنظیم قوانینی که به‌عنوان وضعیت موجود شناخته می‌شود کمک کردند.
چه چیزی در پس خشونت‌ها در بیت المقدس نهفته است؟
فلسطینی‌ها این مکان مقدس را آخرین بازمانده از سرزمین خود می‌دانند که تحت کنترل کامل اسرائیل نیست و می‌ترسند که اسرائیل روزی این مکان را تصرف کند یا آن را تقسیم کند.
مقامات اسرائیلی می‌گویند که آن‌ها هیچ قصدی برای تغییر وضعیت موجود در این مکان از سال ۱۹۶۷ نداشته‌اند. این کشور در حال حاضر از سوی دست راستی‌ترین دولت تاریخ خود اداره می‌شود و ملی‌گرایان افراطی مذهبی در مناصب ارشد هستند.
در روز‌های اخیر فلسطینی‌ها با سنگ و ترقه مسجد الاقصی را محاصره کرده‌اند و خواستار حق اقامه نماز شبانه در این مسجد شده‌اند چیزی که اسرائیل در گذشته تنها در ۱۰ روز آخر ماه رمضان اجازه داده بود.
فلسطینی‌ها همچنین می‌گویند می‌خواهند جلوی یهودیان برای کشتن حیوانات در این مکان را بگیرند. اسرائیل این عمل باستانی را ممنوع کرده است، اما افراط گرایان یهودی خواستار احیای آن شده‌اند و به کسانی که سعی در انجام این کار دارند جوایز نقدی می‌دهند.
در سال‌های اخیر گروه‌هایی از یهودیان ملی‌گرا که از سوی پلیس اسکورت می‌شوند، بیشتر از گذشته از این محوطه بازدید می‌کنند و برخلاف قوانین دیرینه نماز و دعا برپا می‌کنند. فلسطینی‌ها بازدید‌های مکرر و تلاش برای اقامه نماز از سوی یهودیان را تحریک آمیز می‌دانند که اغلب باعث درگیری یا خشونت‌های جدی‌تر می‌شود.
امسال ماه رمضان با عید بزرگ یهودیان یعنی عید پسح همزمان شده است و تعداد زیادی از یهودیان برای بازدید از این مکان هجوم آورده‌اند. پلیس نیز معمولا در اوایل صبح شرایط را با بیرون راندن اجباری فلسطینی‌ها تسهیل می‌کند.
شماری از اسرائیلی‌ها می‌گویند که این مکان باید به روی تمام نمازگزاران باز باشد. فلسطینی‌ها از ترس اینکه این موضوع راه را برای کنترل کامل اسرائیل بر این مکان هموار کند با آن مخالف هستند.
چرا بیت‌المقدس برای اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها مهم است؟
اسرائیل بیت المقدس را پایتخت «یکپارچه و ابدی» خود می‌داند. بیت‌المقدس شرقی که در سال ۱۹۶۷ از سوی اسرائیل تصرف شد شامل شهر قدیمی با مکان‌های مهم مقدس برای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان است.
فلسطینی‌ها بیت‌المقدس شرقی، کرانه باختری و غزه را برای کشور آینده خود می‌خواهند و می‌گویند که بیت‌المقدس شرقی پایتخت آن‌ها خواهد بود. اسرائیل بخش شرقی شهر را در اقدامی که در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته نمی‌شود ضمیمه خاک خود کرده است.
سرنوشت شرق بیت المقدس و اماکن مقدس آن یکی از حسا‌س‌ترین مسائل در روند صلح بوده است که بیش از یک دهه پیش متوقف شد.
یهودیانی که در شرق بیت المقدس متولد شده‌اند، شهروندان اسرائیلی هستند در حالی که به فلسطینی‌های بیت‌المقدس شرقی نوعی اقامت دائم داده می‌شود که اگر برای مدت طولانی در خارج از شهر زندگی کنند قابل لغو است. آن‌ها می‌توانند برای شهروندی اسرائیل درخواست دهند، اما این موضوع یک روند طولانی و نامطمئن است و اکثر آن‌ها به‌دلیل اینکه کنترل اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسند بنابراین برای این موضوع اقدام نمی‌کنند.
اسرائیل شهرک‌های یهودی نشین در شرق بیت المقدس ساخته است که حدود ۲۳۰ هزار نفر در آن زندگی می‌کنند. تخمین زده می‌شود که ۳۶۰ هزار فلسطینی در شرق بیت‌المقدس زندگی کنند. اسرائیل همچنین از رشد محله‌های فلسطینی به شدت جلوگیری و آن را محدود می‌کند که این موضوع باعث ازدحام بیش از حد و ساخت و ساز‌های غیرمجاز هزاران خانه شده که در معرض تخریب قرار دارند.
شهرک نشینان یهودی همچنین به‌دنبال اخراج ده‌ها خانواده فلسطینی از خانه‌هایشان در محله‌های حساس در شهر قدیمی و اطراف آن بوده‌اند. تنش‌های چند دهه‌ای برای بیرون راندن خانواده‌های فلسطینی از محله شیخ جراح با اعتراضات شبانه در سال ۲۰۲۱ به اوج خود رسید و آتش جنگ را در غزه شعله‌ور ساخت.
سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل، دیده‌بان حقوق بشر و یک سازمان حقوق بشری اسرائیل در گزارش‌هایی به سیاست‌های تبعیض آمیز در بیت المقدس شرقی اشاره کرده‌اند و می‌گویند که اسرائیل در جنایت بین‌المللی آپارتاید مقصر است. اسرائیل این اتهامات را رد می‌کند و می‌گوید که با ساکنان بیت المقدس به‌طور یکسال رفتار می‌شود.
چرا خشونت در بیت‌المقدس در سراسر منطقه گسترش پیدا می‌کند؟
بسیاری از مسلمانان خشونت در مسجد الاقصی را حمله به دین می‌دانند. این یک فریاد قدرتمند شماری از جناح‌های سیاسی و گروه‌های مسلح در سراسر منطقه است که نه تنها اسرائیل بلکه فهرست رو به رشد حاکمان مسلمان عرب را که با اسرائیل صلح کرده‌اند مقصر می‌دانند.
گروه حماس که بر غزه حکومت می‌کند بار‌ها خواستار یک انتفاضه یا قیام جدید شده است مانند آنچه که در سال ۲۰۰۰ با بازدید یک سیاستمدار اسرائیلی به مسجد الاقصی آغاز شد.
گروه جهاد اسلامی فلسطین در غزه و شبه نظامیان فلسطینی در لبنان در همبستگی با نمازگزاران به سوی اسرائیل راکت شلیک کردند. تظاهرات در کرانه باختری اشغالی و در جوامع عرب داخل اسرائیل برگزار شده است.
اردن و دیگر کشور‌های عربی که با اسرائیل روابط دوستانه دارند اقدامات این رژیم در این مکان مقدس را محکوم کرده‌اند. تشکیلات خودگردان فلسطین که در زمینه مسائل امنیتی با اسرائیل همکاری می‌کند نیز این اقدامات را محکوم کرده است.
ایالات متحده و اتحادیه اروپا نیز خشونت را محکوم کرده و خواستار خویشتنداری شده‌اند و گفته‌اند اسرائیل حق دفاع از خود را دارد.
