اگرچه بازار بینالمللی تسلیحات در دهه گذشته روندی رو به نزول را تجربه کرده، اما گزارشهای تازه از افزایش واردات سلاح به اروپا طی چند سال اخیر حکایت دارد.
دیدارنیوز: بر اساس گزارشی تازه واردات تسلیحات به اروپا عمدتاً به دلیل تنشهای موجود میان روسیه و اغلب کشورهای اروپایی به شدت افزایش یافته است.
گزارش جدید انستیتو بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم نشان میدهد که واردات تسلیحات به اروپا در مقایسه بین دو دوره زمانی طی سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ میلادی با وجود افت ۵.۱ درصدی بازار تسلیحات ۴۷ درصد رشد داشته است.
افزایش تقاضا برای خرید تسلیحات در خاک اروپا به ویژه از زمان تهاجم نظامی روسیه به اوکراین به شکل قابل توجهی افزایش نشان میدهد.
مقصد صادرات تسلیحات فرانسه بیشتر خاورمیانه و آسیاست
روسیه طبق آخرین برآوردها برای سه دهه به وضوح دومین صادرکننده بزرگ سلاح پس از آمریکا بوده است.
مسکو این موقعیت خود را حفظ کرده، اما سهم این کشور از بازار جهانی سلاح به ۱۶ درصد کاهش یافته است؛ حال آنکه فرانسه اکنون با سهم ۱۱ درصدی از این بازار نزدیکترین تعقیب کننده روسیه به شمار میرود.
به گفته سیمون ویزمن، محقق ارشد برنامه انتقال تسلیحات در انستیتو بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم، تهاجم نظامی به اوکراین احتمالا در محدودتر کردن صادرات تسلیحات روسیه موثر بوده است.
به گفته این پژوهشگر سوئدی روسیه بر همین اساس اولویت را در تامین تسلیحات نیروهای نظامی خود قرار داده و از دیگر سو، سفارش خرید تسلیحات سایر کشورها از روسیه به دلیل تحریمها علیه کرملین همچنان به نسبت گذشته رو به کاهش خواهد بود.
این در حالیست که بازار تسلیحاتی روز به روز فرصتهای بیشتری را در اختیار پاریس قرار میدهد: فرانسه در مقایسه میان دو دوره زمانی یاد شده در بالا شاهد افزایش ۴۴ درصدی فروش و صادرات تسلیحات بوده است.
اغلب واردکنندگان تسلیحات از فرانسه را کشورهایی از آسیا، اقیانوسیه و منطقه خاورمیانه تشکیل میدهند؛ هند در این میان نزدیک به ۳۰ درصد از صادرات تسلیحاتی فرانسه را به خود اختصاص داده است.
عطش تسلیحاتی اوکراین و بیم کشورهای ناتو
جای تعجب نیست که تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ نیاز این کشور به تسلیحات را به نسبت گذشته چندین برابر کرد.
کییف از سال ۱۹۹۱ تا پایان سال ۲۰۲۱ عملاً اقدام به واردات سلاحهای سنگین نکرده بود. این در حالیست که اوکراین در پی آغاز جنگ، پس از قطر و هند، به سومین واردکننده بزرگ تسلیحات در سراسر جهان تبدیل شده است.
این شرایط به ویژه بواسطه کمکهای نظامی ارائه شده از سوی ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپایی رقم خورده است.
اعضای اروپایی ناتو نیز همزمان با ارائه کمک تسلیحاتی به کییف، اغلب در واکنش به تهدیدهای فزایندهای که از جانب روسیه احساس میکنند دست به تقویت زرادخانههای خود زدهاند.
واردات تسلیحات توسط کشورهای ناتو در بازه زمانی ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ نسبت به سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ افزایش ۶۵ درصدی را نشان میدهد؛ این کشورها نیازهای تسلیحاتی خود را اغلب از آمریکا تامین میکنند.
تقاضا برای «سلاحهای پیشرفته» در خاورمیانه
به نظر میرسد کشورهای خاورمیانه بیشتر بر نوسازی و تقویت زرادخانههای خود متمرکز شدهاند. بر همین اساس گزارش انستیتو بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم نشان میدهد که عربستان سعودی و قطر طی سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ به ترتیب دومین و سومین وارد کننده بزرگ سلاح در جهان بودهاند.
در این گزارش آمده است که به عنوان مثال واردات تسلیحاتی کشور قطر به نسبت به پنج سال گذشته ۳۱۱ درصد افزایش یافته است.
آمریکا با سهم ۵۴ درصدی، مبدا بیشترین تسلیحاتی است که به مقصد این منطقه ارسال میشود؛ پس از آمریکا، فرانسه (با سهم ۱۲ درصدی)، روسیه (با سهم ۸.۶ درصدی) و ایتالیا (با سهم ۸.۴ درصدی) در جایگاه دوم تا چهارم قرار گرفتهاند.
در میان سفارشهای خرید تسلیحات از سوی کشورهای خاورمیانه حدود ۲۶۰ جنگنده مدرن، ۵۱۶ تانک جدید و ۱۳ ناوچه پیشرفته به چشم میخورد.
