قوانین دست‌وپاگیر پخش جام‌جهانی از پلتفرم‌ها و پاسخ ساترا

دیدارنیوز: چند روز قبل ساترا شرایط پخش مسابقات جام‌جهانی از پلتفرم‌های دارای مجوز را اعلام کرد؛ خبری که گویای در اختیار قرار دادن قاب اختصاصی (iframe) شبکه‌های سه و ورزش به این پلتفرم‌ها و البته تعیین باید‌هایی از پیش تعیین‌شده بود که بسیاری از صاحبان پخش کننده در فضای مجازی را از تولید ویژه برنامه‌ای برای جام جهانی منصرف می‌کرد.

این الزام همچنین در ادامه با پرسش‌هایی از این دست از سوی صاحبان پلتفرم‌ها همراه شد: آیا امکان در اختیار قرار دادن تصاویر صرف (کلین) از این رویداد وجود نداشت و اساسا چرا پخش مسابقات جام‌جهانی در پلتفرم‌ها باید به قاب اختصاصی شبکه‌های سه و ورزش با گزارشگر‌های انتخابی و حتی تبلیغات آن‌ها محدود شود؟

طبق آخرین اعلام ساترا، حق مالکیت پخش مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ توسط سازمان صداوسیما خریداری شده است و در نتیجه پلتفرم‌های دارای مجوز از ساترا تنها می‌توانند از طریق قاب اختصاصی (iframe) شبکه‌های سه و ورزش نسبت به پخش مسابقات جام جهانی اقدام کنند.

در الزام‌ها و انحصار تعیین شده برای پخش مسابقات جام جهانی از پلتفرم ها، دو وجه امنیتی و اقتصادی احتمال می‌رود که هر کدام از آن‌ها بار دیگر پرسش‌هایی را با خود به همراه دارد.

اگر علت این تصمیم وجه امنیتی و تاکید بر اصل انحصار صوت و تصویر فراگیر در اختیار صداوسیما باشد، شاید بتوان این پرسش را مطرح کرد که آیا با کمی انعطاف بیشتر، ساترا نمی‌توانست اجازه پخش «تصاویر کلین» مسابقات (تصاویری بدون هیچگونه صداگذاری، زیرنویس و تبلیغات) را به پلتفرم‌ها بدهد تا در این مسیر با به کارگیری گزارشگر و کارشناسان انتخابی خود، شاهد شکوفایی خلاقیت‌های بیشتر و البته شنیدن صدا‌های تازه‌تر باشیم؟

و اما در وجه دوم و بحث مالی می‌توان گفت، آن‌طور که مشخص است اگر پخش مسابقات در پلتفرم‌ها با زیرنویس‌های شبکه‌های پخش کننده همراه باشد، در این بایدها، سود اقتصادی و مقوله تبلیغات همچنان سهم شبکه‌های پخش کننده و به طور کلی سهم سازمان صداوسیماست. هرچند که نمی‌توان از این نکته گذشت که به هر طریق رسانه ملی با خرید قانونی حق پخش مسابقات، مبلغ بالایی را هزینه کرده که طبیعتا انتظار دارد بخشی از این رقم را بر اساس تبلیغاتی که روی آنتن می‌فرستد برگرداند. اما می‌توان این پرسش را هم مطرح کرد که آیا نمی‌شود حداقل در این مسیر از زیرنویس‌های شبکه‌های پخش کننده صرف نظر کرد تا پلتفرم‌ها با انگیزه پخش تبلیغات، تمایل بیشتری به تولید ویژه برنامه‌های جام جهانی نشان دهند، مخاطب هم امکان انتخاب بیشتری داشته باشد و در ادامه ساترا هم هزینه‌ای را برای پلتفرم پخش‌کننده در ازای پخش بازی‌ها تعیین کند؟

پاسخ ساترا به پرسش‌های مطرح شده

محمدصادق افراسیابی ـ معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا ـ پرسش‌هایی را درباره‌ نحوه در اختیار قرار دادن تصاویر رقابت‌های جام جهانی برای پخش از طریق پلتفرم‌ها را پاسخ داده است.

او با بیان اینکه این تصمیم از نظر مالی برای صدا و سیما هزینه اقتصادی بالایی داشته است، اما بعد حمایتی آن برای پلتفرم‌ها و کمک به اجرای قوانین پخش زنده در کشور مد نظر بوده است، اظهار کرد: صدا و سیما برای اخذ کپی رایت پخش زنده بازی‌های جام جهانی از طریق پلتفرم‌های دارای مجوز هزینه بالایی به فیفا پرداخت کرده است. برنامه ریزی اولیه این است که در صورت امکان تصویری که به صورت آی فریم در اختیار پلتفرم‌ها قرار می‌گیرد، فاقد زیرنویس باشد. در عین حال پلتفرم‌ها می‌توانند برای برنامه سازی با موضوع جام جهانی از شورای تولید و انتشار ساترا مجوز بگیرند و تا کنون برخی طرح‌ها هم مجوز گرفتند که باید دید با توجه به محدودیت زمان آیا موفق به برنامه سازی می‌شوند یا خیر؟

وی در پاسخ به این پرسش که آیا تصاویری که از مسابقات جام‌جهانی در اختیار پلتفرم‌ها قرار می‌گیرد، کلین خواهد بود، توضیح داد: بازی‌ها با لوگوی شبکه سه یا ورزش سیما و احتمالاً بدون زیرنویس در قالب‌ای فریم (iframe) پخش خواهند شد و تصمیم فعلی بر این است این اتفاق به این صورت و بدون زیر نویس محقق شود.

افراسیابی در پاسخ به اینکه آیا پلتفرم‌ها اجازه دارند گزارشگر را خودشان انتخاب کنند، اظهار کرد: فعلا بنا بر این است که صوت و تصویر همان باشد که به صورت آی فریم در اختیار پلتفرم‌ها قرار میگیرد، اما طرح‌هایی از سوی پلتفرم‌ها مطرح بوده که برنامه‌سازی در ایام جام‌جهانی را با حضور هنرمندان و افراد شناخته‌شده در حوزه ورزش داشته باشند که اگر به تولید برسد در نوع خود اتفاق خوبی خواهد بود و پلتفرم‌ها می‌توانند با چنین طرح‌هایی برای خود مزیت رقابتی ایجاد کنند.

با این همه به گفته‌ی معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا، بازی‌ها با لوگوی شبکه سه یا ورزش سیما و احتمالاً بدون زیرنویس تبلیغاتی به صورت (iframe) پخش خواهند شد و تصویر و صدای بازی‌ها همان خروجی است که از طریق شبکه‌های سه و ورزش سیما پخش می‌شود و هر نوع برنامه سازی مرتبط با جام جهانی در پلتفرم‌ها مانند سایر برنامه‌های تلویزیونی نمایش خانگی نیاز به اخذ مجوز از شورای صدور مجوز تولید و نشر ساترا دارد.