
پس از برگزاری کنگره حزب کمونیست در چین، شی جین پینگ برای دور تازهای از ریاست جمهوری خود بر این کشور رای اعتماد گرفت. سی ان ان در مقالهای به این موضوع پرداخته که ترجمه اختصاصی دیدار را میخوانید.
دیدارنیوز ـ سرویس بینالملل: این مطلب را با ترجمه اختصاصی دیدار بخوانید با این توضیح که لزوما مطالب درج شده در این مقاله مورد تایید دیدار نیست و تنها جهت اطلاع خوانندگان منتشر شده است.
منبع: سی ان ان
نویسندگان: سیمونه مک کارتی و نکتار گان
مترجم: حمید رضا بابایی
یکشنبه گذشته برای شی جین پینگ رئیس جمهور چین لحظاتی فراموش ناشدنی رقم خورد، یعنی زمانی که وی قدم به روی فرش قرمز گذاشت تا سومین دوره ریاست جمهوری اش را آغاز کند، تحولی که غیرمعمول به نظر میرسید.
شی ۶۹ ساله، در پایان کنگره حزب حاکم چین که هر پنج سال یک بار برگزار میشود، با اقتداری بیش از هر زمان دیگر ظاهر شده و توانسته است ردههای مختلف حزبی را با نیروهای قدیمی دست پرورده و متحدان سینه چاک خود، پُر کند.
محافل وفادارِ داخلی نه تنها جایگاه شی را بر اریکه قدرت تقویت کرده، بلکه اقتدار او را به آینده چین نیز گره زده اند. خط سیر آتی کشور تا حدی که در چندین دهه گذشته بیسابقه بوده، با دیدگاهها و بلندپروازیهای یک نفر شکل گرفته است؛ به گونهای که چنددستگی و یا تغییرات در رئوس قدرت، مجال چندانی برای خودنمایی نخواهند داشت.
از نظر شی، چین بیش از هر زمان دیگر تا رویای "احیای ملی" و رسیدن به جایگاه حقیقی خود در جهان نزدیک شده است. اما در مسیر پیش رو " بادهای شدید، آبهای متلاطم یا حتی توفانهای خطرناک" قرار دارند؛ اینها هشدارهای نگران کننده بودند که شی در ابتدا و پایان یک هفته نشست کنگره چین بر آنها تصریح کرد.
شی در گزارشی کاری به کنگره گفت، چالشهای فزاینده از "اوضاع پیچیده و ناگوار بین المللی" ناشی و با "تلاشهای خارجی برای سرکوب و مهار چین" همراه شده است و "هر آن بیم آن میرود که تشدید شود. "
ناظران میگویند شی در واکنش به دورنمای تاریک یاد شده، تلاش خواهد کرد از منافع ملی و امنیت چین در برابر تمام تهدیدات، بیش از پیش دفاع کند.
بانی لین، مدیر "پروژه توانمندی چین" در مرکز مطالعات بینالملل و راهبردی میگوید: "شی احتمالا در تمام تصمیمگیریهای مهم بین المللی دخالت و آنها را به شدت کنترل خواهد کرد. مجموعه رهبران عالیرتبه چین که از وفاداران وی تشکیل شده است، به شی امکان میدهند تا کنترل و نفوذ بهتری داشته باشد. "
تصمیمات وی و این که چگونه آنها را اجرا کند، تاثیرات عمیق بر جهان خواهد داشت.
شی به مرحله بعدی قدرت گام مینهد و نسبت به دو دوره قبل دورنمایی کاملا متفاوت در انتظار او است. ماهیت ارتباط میان چین و غرب به شدت تغییر کرده به ویژه با توجه به آن که روابط آمریکا-چین به دلیل جنگ دو طرف در حوزه فناوری و تجاری، تنشها در خصوص تایوان، کرونا، سوابق حقوق بشری پکن و خودداری آن از محکوم کردن جنگ روسیه علیه اوکراین، قویا متشنج شده است.
شی در گزارش کاری خود - که هر پنج سال یک بار در کنگره حزب کمونیست ارائه میشود ـ به "تغییرات شدید" در دورنمای بینالملل اشاره کرد. "تلاشهای خارجی برای باج دهی، مهار، مقابله و اِعمال فشار حداکثری به چین" عبارتی که دیپلماتهای چینی اغلب برای انتقاد از آمریکا به کار میبرند، از جمله این تحولات بود.
اندرو اسمول، مولف و تحلیلگر ارشد آمریکایی میگوید: "مشخص است که از نظر شی، چین وارد دورهای از تلاش در عرصه بینالملل شده است، نه دورانی مملو از فرصت ها. "
وی میافزاید، انتظار بحرانی شدن این روابط از آنجا ناشی میشود که "چین آشکارتر از هر زمان در حال رقابت نظاممند با غرب بوده، بر مواضع خود پافشاری کرده، رویکردهای بسیار خصمانهتر ایدئولوژیک اتخاذ و بیش از پیش تلاش میکند در اقدامی تلافی جویانه ائتلافسازی کند. چین همچنین بیشتر از قبل به دنبال تقویت مواضع خود در کشورهای درحال رشد است. "
این فشارها احتمالا روابط نزدیک پکن را با مسکو تحت تاثیر قرار خواهد داد. چین تلاش کرده است در جنگ اوکراین، عاملی خنثی به نظر برسد و در همین حال از محکوم کردن تهاجم روسیه نیز خودداری و غرب را عامل این جنگ معرف کند، رویکردی که احتمالا تغییر نخواهد کرد.
اسمول میافزاید: "به نظر میرسد (شی) تاکنون بسیاری از هزینههای ناشی از رواط چین با غرب، به ویژه اروپا را نادیده گرفته است. "
سخنان شی درباره تایوان در مراسم افتتاحیه کنگره حزب کمونیست در ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر)، بیشترین تشویق حدود ۲ هزار و ۳۰۰ نفر از اعضای دست چین شده حزب کمونیست را در تالار بزرگ خلق در پکن برانگیخت. شی در آن سخنان وعده داد تایوان را که هرگز تحت کنترل پکن نبوده، اما بر آن ادعای مالکیت دارد به سرزمین مادریاش ـ چین- بازگرداند.
شی گفت: "چین برای اتحاد مسالمت آمیز تایوان با پکن تلاش خواهد کرد. "، اما پس از آن هشدار داد که پکن "هرگز قول نخواهد داد تا برای این منظور از زور استفاده نکند. "
شی در سخنانی که که تشویق کوبنده حضار را درپی داشت، گفت: "چرخهای تاریخ به سمت اتحاد مجدد چین و احیاء ملت آن میچرخد. اتحاد کامل کشور ما باید تحقق یابد. "
در دوران شی، پکن فشار نظامی علیه تایوان را تشدید و با اعزام هواپیماهای جنگنده، در اطراف آن جزیره مانور نظامی اجرا کرده است. به دنبال حمایت نانوشته چین از تهاجم روسیه به اوکراین، نگرانی در خصوص طرحهای پکن در قبال تایوان افزایش یافته است.
لین از مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی میگوید گزارش کاری شی، حاوی تغییر چشمگیری در سیاست پکن در قبال تایوان نیست، اما تحولات اخیر در فرماندهی ارتش چین احتمالا نشان میدهد "تسریع در روند اتحاد تایوان با چین از آرزوهای شی است. "
هی ویدانگ، فرمانده سابق فرماندهی منطقه شرق در ارتش آزادیبخش چین ـ که نظارت بر تنگه تایوان نیز در حوزه آن قرار دارد- به صورت غیرمنتظره به عنوان نایب رئیس کمیسیون مرکزی نظامی ارتقاء درجه یافت، گرچه هرگز در آن بخش خدمت نکرده بود.
لین میگوید: "این مساله نشان میدهد شی احتمال بحران نظامی و یا جنگ را بسیار جدی گرفته و میخواهد از آمادگی ارتش چین مطمئن شود. "
"من اعتقاد ندارم که شی درنظر دارد علیه تایوان از قوه قهریه چندانی استفاده کند، اما وی برای چنین منظوری آماده میشود. "
در گزارش کاری شی همچنین بر عزم چین برای ارتقاء توانایی در به کارگیری از شیوههای گوناگون به منظور استقرار نظاممند در مناطق مختلف تاکید شده است، تا بتواند "پیروزِ جنگهای منطقهای باشد. "
اسمول که از اعضای برجسته اندیشکده (آلمانی) German Marshall Fund است، میگوید، "شی آشکارا خواستار آن است که ارتش چین، اگر او بخواهد، در جنگ برای کنترل تایوان پیروز شود. چه این محاسبات ارزش خطرکردن داشته، و یا نداشته باشد. این مساله همواره اولویت نخست است. "
وی به مواردی از گذرگاههای پرخطر در صورت تشدید بحران در تنگه تایوان در سالهای آینده اشاره میکند، از جمله انتخابات ریاست جمهوری بعدی این جزیره در سال ۲۰۲۴.
اسمول میگوید: "این واقعیت است که ارتش خلق چین در چند دهه گذشته آمادگی رزمی خود را به صورت جدی نیازموده و یکی از مسایل در دوران پیش رو این است که آیا آنها به صورت موثر میتوانند خود را برای این منظور آماده کنند. "
شی روز یکشنبه پس از اعلام تیم جدید رهبری ـ اعضای کمیته دایم سیاسی ـ در سخنانی تلویزیونی قول داد درهای چین "بازتر خواهد شد" و پیشرفت کشور، "خود فرصتهای بیشتری برای دنیا خواهد بود. "
وی گفت، "چین نمیتواند در انزوای جهانی پیشرفت کند و دنیا نیز برای پیشرفت خود به چین نیاز دارد. ".
اما امروز چین بیشتر از هر زمان دیگر و نسبت به دهههای گذشته، بسته است. شی همچنان از سیاست پرهزینه بدون کرونا حمایت میکند. بر اساس این سیاست، تردد در مرزهای چین به شدت محدود شده و شهرهای مختلف دایما در حالت قرنطینه قرار میگیرند، و این مساله رشد اقتصادی چین را کاهش داده است.
به نظر میرسد وعدههای شی، اطمینان خاطر چندانی به سرمایهگذاران نداده است. روز دوشنبه بازار سهام هنگ کنگ ـ که بسیاری از شرکتهای بسیار بزرگ چینی در آن حضور دارند ـ بدترین روز خود را از بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ تاکنون تجربه کرد.
ویکتور شیه، کارشناس امور سیاستهای تراز اول چین در دانشگاه سان دیاگو در کالیفرنیا، میگوید علاقه ظاهری شی به تلفیق امنیت داخلی و بینالمللی، احتمالا "به معنای سیاستهایی نظیر تحریم شرکتهای خارجی، و کاغذبازی بیشتر برای سرمایه گذاری در شرکتهای فناوری چینی است. "
شی تاکید کرده است که ارتقاء "مواضع و نفوذ بین المللی" چین، از طریق حمایت از توسعه جهانی، از جمله اهداف مهم اولیه او در پنج سال آتی است. اما شاید پکن برای این منظور دیگر قادر نباشد در دنیای چند قطبیتر، مانند گذشته بر همان میزان از تعاملات اقتصادی تکیه کند.