هزینه سنگین سیاست‌ها در سوریه

دیدارنیوز: این مطلب را با ترجمه اختصاصی دیدار بخوانید با این توضیح که همه مطالب درج شده در این مقاله مورد تایید دیدار نیست و تنها جهت اطلاع خوانندگان منتشر شده است.

منبع:روزنامه جمهوریت(مخالف دولت)

نویسنده:بارش دوستر

مترجم:رضا قنبری(کارشناس مسائل ترکیه)

در حالی که اخیرا سطح تنش بین ترکیه و سوریه کاهش یافته، به نقل از برخی تحلیلگران پوتین ریس جمهور روسیه رهبران دولت‌های آنکارا و دمشق را برای آغاز گفتگو‌های صلح به یک نشست مشترک دعوت کرده است. صرف نظر از دلایل و علل این تغییر سیاست ها، ورود به این مرحله پس از ۱۱ سال مهم و مثبت است. اما نباید از اشتباهات بزرگ این سال‌ها هم به راحتی چشم پوشید. بیاید باهم مرور کنیم ...

در این دوره در حالی که ترکیه در تمامی ابعاد پس از سوریه بیشترین آسیب‌ها را متحمل شده کشور‌های آمریکا، روسیه، اسرائیل و ایران بالاترین منافع را کسب کرده اند. سازمان‌های نزدیک به کردها، چون PKK-PYD-YPG نیز با حمایت آمریکا از برندگان این جنگ محسوب می‌شوند. آمریکا در خاک سوریه استقرار یافت. روسیه با افزایش تعداد پایگاه‌های نظامی‌اش در سوریه نفوذ فراوان خود در این کشور را بیش از پیش افزایش داد. اسرائیل هم از برندگان است چه آنکه سوریه، به عنوان مهمترین دشمن آن‌ها در جهان عرب بر اثر جنگ داخلی ویران شد. ایران هم نفوذش را در سوریه بیشتر کرده است. علاوه بر ترکیه، ترکمن‌های سوریه و عراق نیز در جریان این جنگ جزو بازندگان هستند.

در مقیاس بزرگ‌تر، اگر در مدیترانه شرقی به یونان نگاه کنیم آن‌ها با مصر و ایتالیا قرارداد‌های منطقه دریایی امضا کرده اند. همچنین با پشتیبانی آمریکا و اتحادیه اروپا در حال تشکیل جبهه‌ای علیه ترکیه به همراه قبرس جنوبی، مصر و اسراییل هستند. از دیگر سو امارات متحده عربی و بحرین شروع به عادی سازی روابط با اسرائیل کرده اند. یونان، در مدیترانه شرقی فعال شده و با  قبرس در سال ۲۰۰۴، سوریه و لیبی ۲۰۰۹ و لبنان ۲۰۱۰ منطقه دریایی مشترک مشخص کرده است. همانطور که قبل از آن در سال ۲۰۰۳ با مصر، ۲۰۰۷ با لبنان و ۲۰۱۰ با اسراییل به توافق رسیده بود. اما از این سو ترکیه تنها یک یادداشت تفاهم دریایی با لیبی در سال ۲۰۱۹ امضا کرده که هنوز به قرارداد منطقه دریایی منجر نشده است. در این حوزه فرصت‌های فراوانی از دست رفت.

خطا‌های محاسباتی ترکیه

حالا اگر به جای نگاه منطقه‌ای در مقیاس جهانی به مسائل بنگریم ایالات متحده آمریکا توانسته در خاک سوریه استقرار یابد. آن‌ها در این مدت آشکارا همه نوع حمایتی از سازمان‌های ضد‌ترکیه‌ای، چون PKK-PYD-YPG انجام داده و در مناطق نفت خیز سوریه در استخراج نفت با آن‌ها همکاری می‌کنند. ایالات متحده آمریکا، با بهره‌گیری از انزوایی ترکیه در مدیترانه، آشکارا جزایر یونان را به پایگاه نظامی خود تبدیل کرده و در کرت و قبرس جنوبی دارای پایگاه موشکی است. فرانسه نیز دائما یونان و قبرس جنوبی را علیه ترکیه تحریک کرده و در قبرس جنوبی در حال ایجاد یک پایگاه نظامی است. آن‌ها همچنین در لیبی هم در جبهه رو به روی ترکیه قرار دارند.

اما بالاخره این مشکلات دیده شد. در ماه‌های اخیر در حالی که ترکیه آرام آرام در حال عادی سازی روابط خود با کشور‌های عربی است که آن‌ها از مدت‌ها پیش با پی بردن به شکست سیاست خارجه ایدئولوژیک و فرقه‌گرا در خاورمیانه، روابط‌شان با اسراییل را آغاز کرده اند. آن سیاست خارجی که ترکیه را پیشگام جهان اسلام، رهبر جهان عرب و سخنگوی خاورمیانه می‌خواند حالا ضعیف شده و کسانی که پیمان لوزان و مونترو -که توسط آتاتورک امضا شده بود- را تحقیر می‌کردند در حال عقب نشینی هستند. نزدیکی و رفقات با اخوان المسلمین نه تنها صدمات زیادی به ترکیه وارد کرد که جهان عرب را هم به وحشت انداخت. حالا اهمیت سکولاریسم نه فقط در سیاست داخلی که در سیاست خارجی نیز هم قطعا بیشتر درک خواهد شد.