حاجی فیروز و برخی از آداب نوروزی در تهران

دیدارنیوز: نوروز برای ایرانیان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و به همین دلیل از چندین روز قبل حال و هوای شهر تغییر می‌کند و حاجی فیروزه‌ها در خیابان‌ها حضور می‌یابند.

نوروز ایرانی‌ها همواره توأمان با اداب و رسوم خاص بوده است که در این میان نیز تهران به عنوان پایتخت کشورمان، میزبان عمده رسومات فرهنگ‌های مختلف بوده که در این گزارش سعی کردیم با استناد به اطلاعات ستاد گردشگری شهرداری تهران مهمترین و مرسوم‌ترین آن‌ها را بیان کنیم.

حاجی فیروز از پیام آوران نوروز است که در آخرین روز‌های سال با لباسی قرمز، کلاهی بلند و نوک تیز و چهره‌ای سیاه شده به کوچه و خیابان می‌زند و با ترانه خواندن، رقصیدن با دایره زنگی و شکلک درآوردن موجب شادی مردمان می‌شود.

حاجی فیروز نمادی از مبارزه خیر و شر

با فرا رسیدن بهار این بازیگران و نوازندگان با لباس‌های سرخ و کلاهی بلند و نوک تیز با زنگ و منگوله بر سر و مشعل بر دست نوید فرا رسیدن نوروز و بهار را می‌دهند سرودهایشان که جمله بندی و آهنگ آن‌ها کاملا"سنتی است، تصنیف‌های تکرار شونده کوتاهی هستند که با لهجۀ خنده دار و معمولا" لکنت زبان خوانده می‌شوند.

گفته می‌شود سیاهی روی حاجی فیروز اشاره به جهان زیرین، سیاهی مرگ و زمستان است و سرخی جامۀ او به رنگ خورشید، زندگی و بهار بر می‌گردد.

حاجی فیروز شخصیتی مشابه سیاه یا مبارک، در نمایش سنتی سیاه بازی دارد. نمادی از مبارزۀ خیر و شر است، از مردم و در میان مردم است و با ظاهری طنز گونه، سعی در حمایت از مظلومان و رعیت دارد.

نوروز خوانی برای پیشواز نوروز

نوروز خوانی آیینی برای پیشواز از نوروز است. نوروزخوانان بعنوان پیک‌های نوروزی، با گشت زدن در محلات، اشعاری در ارتباط با آمدن نوروز و مژدۀ فرارسیدن بهار می‌خوانند.

زمان اجرای این آیین اواخر اسفندماه تا پیش از تحویل سال نو است. نوروز خوان‌ها که در دسته‌های دو یا چند نفره هستند، در کوچه‌ها و معابر شهر و روستا به راه می‌افتند. یک نفر اشعاری می‌خواند و نفر یا افراد دیگر ترجیع بند را همراه او تکرار می‌کنند. مضمون در مدح پروردگار، پیامبر (ص)، ائمه معصومین، بزرگان و صاحبان‌خانه‌ها و مشاغل و بهار است و در شعر ترجیع بند معمولاً واژه نوروز و بهار وجود دارد.

از جمله نقاطی که مراسم نوروزخوانی برگزار می‌شود شمیرانات تهران است که متاثر از فرهنگ مازندرانی در برخی از روستا‌های مناطق شمالی تهران اجرا می‌شود. جدای از شمیرانات چند سالی است که جشنواره نوروز خوانی در نقاط مختلف شهر صورت می‌گیرد و حتی کارناوال‌های نوروزخوانی راه‌اندازی شده است.