طرح توسعه گردشگری آشوراده سال هاست محل اختلاف سازمان محیط زیست و سازمان وقت میراث فرهنگی است، اما سفر رئیسی به گرگان بحث توسعه این جزیره را دوباره داغ کرد؛ داغی که بر دل نگین دریای خزر می‌نشیند.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: خاص بودن جزیره آشوراده به دلیل داشتن پوشش گیاهی منحصر به فرد و وجود حیات وحش خاص‌تر که فک‌های خزری معروف‌ترین آن هستند سبب شد که در طول سال‌های گذشته طرح توسعه گردشگری این جزیره با اصرار سازمان محیط زیست به دلیل آسیب‌های جبران ناپذیر اجرایی نشود، اما گویا اصرار ابراهیم رییسی برای اجرای طرح گردشگری آشوراده با تمام مخالفت‌ها قرار است اجرایی شود اما به چه قیمتی؟
جزیره منحصر به فرد آشوراده در سال ۵۴ به عنوان یکی از نخستین مناطق زیست کره زمین معرفی شده و به ثبت رسیده است. این جزیره اتفاق‌های عجیبی را به خود دیده است؛ در سال ۱۸۳۷ میلادی جزیره آشوراده با وجود اعتراض ایران، به دست نیرو‌های شوروی سابق اشغال شد و این کشور تا چند دهه بعد یک پاسگاه نظامی در آن داشت و بعد‌ها دوباره به ایران بازگردانده شد.
بیشتر بخوانید: فاجعه بیخ گوش نقاط بحرانی بافت قدیمی، جای خالی میراث فرهنگی
این جزیره قبل از وقوع سیل سال ۱۳۷۲ با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از یک هزار نفر سکنه داشت که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه وری و ماهیگیری مشغول بودند، اما با طغیان رود ولگا در روسیه و وقوع سیلاب این جزیره ایرانی خالی از سکنه شد.
شرایط این جزیره تا مدت‌ها به همین منوال گذشت تا اینکه در سال ۹۳ یعنی در اولین دولت روحانی بحث توسعه گردشگری این جزیره مطرح شد و سازمان میراث فرهنگی و محیط زیست مسوول بررسی اجرای این طرح شدند.
سازمان میراث فرهنگی وقت که شرایط را برای به نام زدن این توسعه مناسب دید تمام تلاش و توان خود را گذاشت تا پای گردشگران داخلی و خارجی را به جزیره آشوراده باز کند، اما مقاومت سازمان محیط زیست در مقابل اجرایی شدن این طرح همه نقشه‌های سازمان میراث فرهنگی را نقش بر آب کرد.
فشار سازمان میراث فرهنگی از یک سو و حضور سرمایه گذاران خصوصی و بعضا خاص مانند قرارگاه خاتم از سوی دیگر، محیط زیست را برآن داشت تا از آن‌ها طرح توجیهی بدون آسیب به گونه‌های گیاهی و جانوری بخواهد؛ سازمان میراث هم طرحی را آماده کرد که ذیل آن ۳۸۰ هکتار از جزیره به فعالیت‌های گردشگری مانند بازارچه‌های صنایع دستی، ساحل اختصاصی شنا، ماهیگیری و اقامتگاه‌های بوم گردی اختصاص پیدا کند.
اما ماجرا آن طوری که میراث فرهنکی می‌خواست پیش نرفت و بعد از کشمکش‌های زیاد محیط زیست تنها با اجرای ۱۰ درصد این طرح یعنی ۳۸ هکتار موافقت کرد، سرمایه گذاران هم که شرایط را چنین دیدند از حضور در این پروژه منصرف شدند و در نهایت برنده این جنگ سرد سازمان محیط زیست بود.
حالا ماجرا چه بود؟ سال ۹۷ سازمان همیاری شهرداری‌های استان گلستان به عنوان مجری این طرح انتخاب شد و قرار بود که در مدت ۳۰ سال از زمان شروع بهره برداری به صورت سه دوره ۱۰ ساله آن را اجرا کند.
هفتم آذر همان سال عملیات اجرای پروژه ملی گردشگری و طبیعت گردی جزیره آشوراده برای ساخت امکانات جذب گردشگر در ساحل بندرترکمن، آغاز شد و اما اجرای طرح پس از ۳ ماه به دلیل شکایت اداره محیط زیست بهشهر به عنوان مدیر متمرکز پناهگاه حیات وحش میانکاله متوقف شد و در آن زمان محیط زیست اعلام کرده بود که اگر چه محل اجرای طرح‌های در نظر گرفته شده برای ساخت و ساز‌های سنگین مانند هتل، رستوران‌ها و اقامتگاه‌ها (سایت پشتیبان) خارج از پناهگاه حیات وحش و در محدوده‌ای خارج از پناهگاه حیات وحش آشوراده است، اما داخل ذخیره گاه زیست کره یعنی در منطقه بینابینی ذخیره گاه زیست کره میانکاله قرار دارد و همین مساله مانع از ادامه اجرای کار شد.
بیشتر بخوانید: سفر ضرغامی به شیراز و تصمیم برای اجرای طرح لغو شده!
در سال‌های پایانی ریاست جمهوری سید محمد خاتمی و ریاست معصومه ابتکار بر سازمان محیط زیست، مجوز واگذاری ۳۸۰ هکتار از این جزیره به شرکت خصوصی «مناطق گردشگری جهان» امضا شد در سال ۸۳ بنیاد علوی مدعی مالکیت تنها جزیره ایرانی دریای خزر شده بود. وقتی مخالفت فعالان محیط زیست بالا گرفت این داستان مسکوت ماند. همان زمان صحبت از واگذاری این جزیره به بخش خصوصی هم بود که در دوره اول دولت احمدی نژاد واگذاری جزیره آشوراده به بخش خصوصی با پیگیری سازمان بازرسی کل کشور باطل شد؛ اما در پایان دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد، امتیاز سرمایه‌گذاری در آشوراده به یک شرکت لبنی به نام «شرکت لبنی صباح ابراهیمی» واگذار شد که انتقادات فراوانی را به‌همراه داشت!
بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی و ریاست مجدد معصومه ابتکار بر سازمان محیط زیست، این پرونده دوباره در سال ۹۳ بررسی و قرار شد تا بخشی از این منطقه به بخش خصوصی واگذار شود و در آشوراده هتل، مرکز تجاری، میدان تیراندازی، بازار‌های متعدد، زمین گلف و تنیس، باغ پرندگان، موزه، پارک بازی، رستوران، سفره خانه، پلاژ بانوان و آقایان، قایقرانی، جاده و دیگر زیرساخت‌های لازم برای گردشگران احداث شود.
پس از مراسم افتتاحیه پروژه ملی گردشگری و طبیعت گردی جزیره آشوراده و با زدن کلنگ عملیات اجرایی این طرح در سال ۹۷، کشمکش حامیان محیط زیست و مدیران اجرایی گلستان آغاز شد و طرح گردشگری آشوراده به طرح طبیعت‌گردی آشوراده تغییر کرد، اما این پایان ماجرا نبود و هیچ کدام از این طرح‌ها و پیشنهاد‌ها اجرایی نشد تا همین چند روز پیش که ابراهیم رییسی در سفر استانی ش به گلستان تصمیم گرفت سوار بر قایق راهی آشوراده شود و حضور او در این جزیره دوباره ماجرای اجرای طرح گردشگری مسکوت و متوقف شده را زنده کرد.
در این سفر که عزت الله ضرغامی هم حضور داشت وقتی فضا را مناسب دید و فهمید ابراهیم رییسی تصمیم جدی برای اجرایی شدن طرح گردشگری آشوراده دارد تمام توان خود را به کار گرفت و با بیان محاسن اجرای این طرح چراغ سبز را از رئیسی گرفت و حالا معلوم نیست چه در انتظار بکرترین جزیره دریای خزر است!
