مسئولیت من فیلم خوب ساختن است (گفتگوی اصغر فرهادی با خبرنگار لوموند فرانسه)

دیدارنیوز - وی در این گفت‌و‌گو درباره ساخت فیلم اسپانیایی، دیدار با عباس کیارستمی، شخصیت زن و مرد در فیلم‌هایش و ... صحبت کرده است.

ایده ساخت این فیلم برمی‌گردد به سفری که ۱۳ سال پیش به جنوب اسپانیا داشتم. روی دیوارهای شهر جایی که ما ایستاده بودیم، پوسترهایی از یک بچه بود که ناپدید شده بود. این موضوع دخترم «سارینا» را که در آن زمان سنش کم بود خیلی نگران کرد و ایده ساخت فیلمی‌ در این‌باره آن موقع شکل گرفت.

می‌توانستم داستان را جای دیگری ببرم، اما هیچ‌ دلیلی برای این کار نداشتم. ایده از همان اول در اسپانیا شکل گرفت و من نگهش داشتم.

تصادفی بود. پیش‌بینی شده نبود.با عباس در یک مهمانی در ایران همدیگر را دیدیم و در آن زمان او در ژاپن فیلمبرداری‌اش را تمام کرده بود و من در فرانسه سه سال برای «گذشته» وقت گذاشته بودم. او پیشنهاد کرد فیلمی‌ با یک شرایط خاص بسازیم و گفت تو فیلم خودت را می‌سازی من فیلم خودم را. تو روی زمین کار می‌کنی و من روی دریا؛ هیچ‌خبری از کارمان به هم نمی‌دهیم تا بعد ببینم چه شده است. این پیشنهاد او در آن شب بود اما باید بگویم اشتیاق عمیق هر دوی ما این بود که بخواهیم در وطنمان ایران فیلم بسازیم.

دوست دارم پیش از یک پروه هیچ‌ اطلاعاتی درباره آن وجود نداشته باشد.

علاقه من این است که به موقعیتی برسم که امکانات زیادی در آن وجود داشته باشد و به تماشاگر اجازه دهد تا یکی از آنها را برای خودش انتخاب کند و در عین حال حسی از همدلی هم با شخصیت داشته باشد.

محدود‌بودن اندیشه القایی موجب می‌شود تماشاچی هم یک شاهد ماجرا شود و مزیتی نداشته باشد. من با این بازی می‌کنم؛ اینکه تماشاگر بدون درنظر گرفتن ذهنیات و خلقیات شخصی‌اش، خودش را در جایگاه شخصیت بگذارد.

فکر می‌کنم زنان مرموزترند، شخصیت‌های غنی‌تری دارند و از ظرفیت‌های دراماتیک بیشتری برخوردارند. حتی نمی‌توانم تصور کنم که به‌جای «الی» مثلا «اِلو» می‌داشتم که ناپدید شده و ما دنبال یک مرد می‌گردیم؛ شاید دلیلش این باشد که خودم مرد هستم.

فکر می‌کنم حتی اگر یک فیلمساز سوئیسی بودم باز همین‌طور کار می‌کردم.من از فرهنگی می‌آیم که همه زبانش را از شاعری به‌نام «فردوسی» وام گرفته است. در داستان حماسی او در قرن ۱۰ میلادی دو قهرمان با هم نبرد می‌کنند. وقتی فردوسی آنها را توصیف می‌کند، هیچکدام را بیشتر از دیگری تحسین نمی‌کند. هر دوی آنها با همه پیچیدگی‌هایشان تصویر می‌شوند. شاید نگاه من ریشه در چنین چیزهایی داشته باشد.

در هر سنی یک فیلمی ‌روی شما تاثیر می‌گذارد. من وقتی خیلی سنم کم بود، چاپلین این نقش را داشت و وقتی ۱۴‌ساله بودم دسیکا را کشف کردم. برای درک پیچیدگی روابط انسانی برگمان باید زمان بیشتری می‌گذشت اما «داستان توکیو» ساخته اُزو و «ساعت ساز سن پل» تاورنیه، «ترز» آلن کاوالیه... اینها هم بودند.

من کسی هستم که بیشتر در درون خودم هستم تا در بیرون. فکر می‌کنم این را باید دوستانم درک کنند.

این واقعیت که فیلم برای «کن» انتخاب شده موجب توجه عموم می‌شود و اگر اقلیتی باشند که از نظر آنها باید با افرادی مانند من مبارزه کرد، در این صورت اهمیتی ندارد که این فیلم در اسپانیا یا ایران فیلمبرداری شده باشد. البته حالا همه منتظر دیدن فیلم هستند.

مسئولیت من این است که کار خودم را که ساختن فیلم است به بهترین راه ممکن انجام دهم.

نه، خیلی ساده است. این انتظار وجود دارد که من وظایفی سنگین و سنگین‌تر دارم زیرا مردم زیادی فیلم‌های مرا می‌بینند اما من به این به‌عنوان چیزی غنی‌تر نگاه می‌کنم؛ این واقعیت که هر فیلمی ‌که بسازم موجب توجه و دیالوگ و اشتیاقی می‌شود که حتی شامل مردمی‌ که فیلم را دوست ندارند هم می‌شود و این برای من موفقیت است.