دیدارنیوز ـ پس از آن‌که بازار اجاره کارت ملی برای خرید ارز مسافرتی داغ شد، سیاست ارزی کشور تغییر کرد؛ بانک مرکزی اوایل آذرماه ۱۴۰۰ بخشنامه کرد علاوه‌بر کارت ملی، خریدار ارز مسافرتی باید دارای سیم کارت معتبر به نام متقاضی، اصل و کپی مدارکی همچون بلیت پرواز، ویزا، پاسپورت و عوارض خروج از کشور باشد تا بتواند از سهمیه خرید سالانه ارز که حدود ۲۲۰۰ دلار است، استفاده کند.
با وجود این سخت‌گیری، اما ادعا‌هایی درباره "مسافران صوری" در صف ارز مطرح شد. برخی صرافی‌ها بر پایه مشاهدات خود از افزایش تمایل برای خرید ارز مسافرتی گفتند. همچنین گزارش‌هایی منتشر شد درباره این‌که برخی آژانس‌های مسافرتی در ازای دریافت وجه، بلیت صوری صادر می‌کنند که تا زمان خرید ارز مسافرتی اعتبار دارد و بعد، آن را کنسل می‌کنند.
احمد لواسانی، رییس شورای عالی کانون صرافان، اما مسؤولیت تشخیص مسافر صوری در صف ارز را از روی دوش صرافی‌ها برداشته و گفته است: صرافی‌ها برای راستی‌آزماییِ ثبت بلیت به اسم متقاضیان ارز، به هیچ سامانه‌ای دسترسی ندارند و شرکت‌های صرافی تنها متولی خرید و فروش اسکناس هستند و وظیفه احراز هویت متقاضیان ارز را ندارند و این کار خارج از توانایی ذاتی آن‌ها است.
برخی کارشناسان اقتصادی نیز بر این نظرند: سیاست بانک مرکزی باید تأمین ارز صرفاً برای متقاضیان واقعی به صورت اسکناس یا حواله ارزی باشد تا در کنار کاهش تلاطمات بازار ارز، هیجانات کاذب را در این بازار تنش‌زا به حداقل برساند.
با این همه، حرمت‌الله رفیعی ـ رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ـ که افزایش حجم صدور بلیت‌های پروازی در مسیر‌های خارجی را تایید می‌کند، در گفتگو با ایسنا، در ارتباط با مسافران صوری که به انگیزه خرید ارز مسافرتی، بلیت پروازی تهیه و بعد آن را کنسل می‌کنند، مسؤولیتی را متوجه آژانس‌های خدمات مسافرتی نمی‌داند.
او اظهار می‌کند: بانک مرکزی حدود ۲۰ ماه بدون بلیت و فقط با کارت ملی، ارز مسافرتی به مردم می‌داد و هر روز صف مقابل صرافی‌ها طولانی‌تر می‌شد و بازار دلال‌ها هم داغ شده بود، اما آن زمان کسی را مسؤول تشکیل این صف نمی‌دانستند، حالا که فقط تعداد مدارک را بدون راه‌حل اصولی، زیادتر کرده‌اند و نتوانسته‌اند آن صف را کوتاه کنند انگشت اتهام خود را به سمت آژانس‌های مسافرتی گرفته‌اند.
رفیعی یادآور می‌شود: وظیفه دفاتر خدمات مسافرتی صدور بلیت است، اگر مسافر منصرف شد و بلیتش را کنسل کرد، آژانس اجازه ندارد مداخله کند. کنترل و تشخیص مسافر صوری هم با آژانس مسافرتی نیست. اگر مشکل ارز حل نشده بانک مرکزی باید برای آن راه‌حل پیدا کند و جوابگو باشد، نه یک آژانس مسافرتی که نزدیک دو سال بیکار و کم‌کار شده است. بانک مرکزی عین ۲۰ ماه فقط با کارت ملی به مردم ارز فروخت، آن موقع مرز بسته بود، ویزای توریستی هم داده نمی‌شد و سفر خارجی هم متوقف بود، حالا که سفر و گردشگری کمی راه افتاده است، بلیت و ویزا را به مدارک ارز مسافرتی اضافه کرده‌اند و دنبال مقصر جدید می‌گردند.
رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران از رشد فروش بلیت یا میزان کنسلی بلیت‌ها آماری نمی‌دهد، اما می‌گوید: در همین مدت، فروش بلیت در مسیر‌های خارجی به نسبت ماه‌های گذشته رشد داشته، اما عوامل زیادی در این رشد دخیل بوده که از جمله آن‌ها باز شدن بیشتر مرزها، برقراری دوباره سفر‌ها و جذاب‌تر شدن برخی مقاصد از نظر هزینه است. ضمن این‌که کنسلی بلیت پرواز منفعتی برای دفاتر خدمات مسافرتی ندارد، چون سود آن مستقیم به جیب شرکت‌های هواپیمایی می‌رود و برای آژانس فقط بدنامی و دردسرش باقی می‌ماند، وگرنه که صدور بلیت و کنسل کردن آن جزو وظایف آژانس مسافرتی است.
