جایزه اسکار بهترین فیلم بینالمللی (با نام قبلی اسکار بهترین فیلم خارجیزبان) یکی از جوایز معتبر اسکار است که از سوی آکادمی علوم و هنرهای سینما به فیلمهای غیر انگلیسی زبان این مراسم تعلق میگیرد.
دیدارنیوز ـ هنگامی که نخستین مراسم اسکار در سال ۱۹۲۹ برگزار شد جایزهای مجزا برای فیلمهای زبانهای خارجی وجود نداشت. در خلال سالهای ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۵ برنامهای برای اعطای جایزه به فیلم خارجی مطرح شد تا اینکه در بیست و نهمین دوره، در سال ۱۹۵۶، بود که این جایزه رسماً به یک فیلم خارجی تعلق گرفت. از آن زمان هر سال یک فیلم غیرانگلیسی زبان در این مراسم جایزه میگیرد.
برخلاف جوایز دیگرِ اسکار، لازم نیست که حتماً فیلمهای نامزد شده در این بخش در سینماهای آمریکا اکران شده باشند. کافی است که، در مدتی که آکادمی مشخص میکند، در کشوری که آن فیلم را نامزد کرده، دستکم بهمدت ۷ روز در سینماهای تجاری اکران شده باشد. شرط مهم دیگر این است که بخشِ عمدهٔ دیالوگهای فیلمها باید حتماً به زبانی غیر از انگلیسی باشد و آکادمی روی این موضوع سختگیری میکند. همچنین آکادمی فیلمهایی را که پیش از اکران در سینما از رسانههای دیگر مثل تلویزیون و اینترنت پخش شده باشند به نامزدی در این بخش قبول نمیکند.
برخلاف جایزهٔ اسکار برای بهترین فیلم سال که به تهیهکنندگان فیلم تعلق دارد، جایزهٔ اسکار بهترین فیلم خارجیزبان به شخص خاصی اهدا نمیشود و متعلق به کشوری است که آن فیلم از طرف آن کشور معرفی شدهاست. در بیشتر سالها کارگردان فیلم برای دریافت جایزه توسط آکادمی در نظر گرفته شدهاست، اما در برخی موارد تهیهکننده جایزه را دریافت کردهاست. تا ۱۳۹۲ (۲۰۱۴) تنها نام فیلم و کشور سازنده بر روی تندیس اسکار حک میشد، اما پس از این سال نام کارگردان یا دریافتکننده نیز درج میشود.
نخستین فیلمی که از سوی ایران برای رقابت در اسکار ارائه شد فیلم دایره مینا اثر داریوش مهرجویی بود که در ۱۹۷۷ به آکادمی علوم و هنرهای سینما ارائه شد، اما در میان پنج کاندیدای نهایی جایی نداشت.
بعد از این دوره ایران تا ۱۹۹۴ فیلم دیگری به اسکار نفرستاد. در ۱۹۹۴ ایران زیر درختان زیتون اثر عباس کیارستمی را به اسکار فرستاد و از این سال تا به امروز به جز یک وقفه یک ساله در ۲۰۱۲ هر سال یک فیلم به اسکار فرستادهاست.
بچههای آسمان
نخستین فیلم ایرانی که به فهرست پنج کاندید نهایی رسید فیلم بچههای آسمان اثر مجید مجیدی بود که در ۱۹۹۸ نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم خارجی شد، اما در نهایت جایزه را به فیلم زندگی زیباست اثر روبرتو بنینی از ایتالیا باخت.
جدایی نادر از سیمین
در ۲۰۱۱ فیلم جدایی نادر از سیمین اثر اصغر فرهادی تبدیل به دومین فیلم ایرانی شد که توانست در میان پنج کاندید نهایی جا بگیرد و در نهایت برنده جایزه اسکار نیز شد. سومین و تا به امروز آخرین فیلم ایرانی که به فهرست پنج کاندیدای نهایی راه یافتهاست فیلم فروشنده دیگر اثر اصغر فرهادی است که توانست در ۲۰۱۶ دومین اسکار برای فرهادی و ایران را به دست آورد.
فروشنده
فیلم قهرمان ساختهی اصغر فرهادی در سال ۲۰۲۱ به اسکار ارسال شده است و تا به امروز آخرین فیلم ایرانی است که برای رقابت در جایزه اسکار بهترین فیلم بینالمللی ارسال شدهاست.