همزمان به سفرهای منطقه‌ای امیرعبداللهیان، علی باقری کنی معاون سیاسی او به قطر و عمان سفر کرده است. سفرهایی که با توجه به سوابق پیشین شاید نشانه‌ای از این باشد که او مذاکره کننده اصلی ایران در وین خواهد بود.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: مقامات وزارتخارجه دولت سیزدهم در ماه‌های اول کاری خود سفرهای مختلفی به کشور‌های منطقه داشته اند. حسین امیرعبداللهیان از زمانی که به عنوان وزیر وارد وزارت خارجه شده، سفرهای متعددی در منطقه داشته است. سفرهایی که حواشی بسیاری نیز داشته است. برخی سفرهای امیرعبداللهیان را در راستای اهداف سیاست‌های دولت رئیسی برای ایجاد همکاری‌های گسترده در منطقه ارزیابی می‌کنند.
امیرعبداللهیان در اولین سفر خارجی خود برای شرکت در کنفرانس بغداد به عراق رفت. تا به امروز هم وزیر خارجه دولت رئیسی به روسیه و لبنان سر زده و در کمتر از ۲ ماه دو بار به دمشق سفر کرده است. بدون شک این سفرها برای معرفی و شروع مراودات با کشور‌های منطقه تعریف شده است، اما انتخاب کشور‌های مورد نظر نیز بی ارتباط با شرایط امروز منطقه نیست. ایران امروز با دو همسایه روبرو است که هر لحظه امکان شروع تنش با آن‌ها را دارد. افغانستان در همسایگی ایران تغییر حکومت داده و طالبان قدرت گرفته است. از سوی دیگر جمهوری آذربایجان نیز مدتی است که با ایران وارد تنش‌های لفظی شده است. این موضوعات باعث اولویت قرارگرفتن کشور‌های منطقه برای سفر امیرعبداللهیان شده است.
امروز خبر رسید که امیرعبداللهیان با وزیر امور خارجه آذربایجان گفتگوی تلفنی داشته و بر لزوم کاهش تنش‌ها تاکید کرده است.
با این حال موضوع اصلی امروز سیاست خارجی ایران که با وضعیت اقتصادی کشور هم پیوند خورده است، مربوط به بازگشت به میز مذاکرات وین است. بسیاری از کارشناسان از سفرها و صحبت‌های وزیر خارجه به دنبال ردی از این موضوع می‌گردند. در واقع بدون حل بحران تحریم ها، اقتصاد ایران گروگان مسئله برجام باقی می‌ماند. امیرعبداللهیان تا به امروز بار‌ها از بازگشت ایران به مذاکرات برجام سخن گفته، با این حال هنوز اقدام جدی برای بازگشت به وین انجام نشده است. هنوز هم به طور رسمی از تغییرات تیم مذاکره کننده پرده برداشته نشده است. با این حال رد مذاکرات پشت پرده را باید در سفرهای مقامات وزارتخارجه دنبال کرد. بدون شک سفر امیرعبداللهیان به روسیه با رایزنی در خصوص برجام همراه بوده است. اما رد اصلی این ماجرا را در جای دیگر باید دنبال کرد.
از زمانی که علی باقری کنی بر روی صندلی عباس عراقچی در وازرتخارجه نشسته، بسیاری او را گزینه اصلی رئیس هیئت مذاکره کننده در وین خوانده اند. باقری کنی در تیم مذاکرات سعید جلیلی بوده است که این مذاکرات نتیجه مطلوبی برای ایران نداشت. او از منتقدان جدی برجام است. بسیاری حضور باقری کنی در راس تیم مذاکره کننده ایران در وین را نشانه‌ای منفی برای احیای برجام می‌دانند. استدلال منتقدان این است که رئیس تیم مذاکره کننده برای احیای نمی‌تواند کسی باشد که به صورت کلی با برجام مخالف است.
خبر انتصاب عباس عراقچی به سمت دبیر شورای راهبردی روابط خارجی در روزهای اخیر گمانه‌زنی‌هایی را در فضای مجازی ایجاد کرده است مبنی بر این که او ممکن است مجددا هدایت تیم مذاکره کننده را بر عهده بگیرد. این در حالی است که این انتصاب با واکنش‌های تندی در میان بدنه اصولگرایان حامی دولت مواجه شد و کار تا به آن جا پیش رفت که حسین شریعتمداری یکی از اصلی‌ترین چهره‌های رسانه‌ای اصولگرایان رادیکال در یک برنامه تلویزیونی از عراقچی دفاع کرد و او را با سایر اعضا تیم مذاکره کننده قبلی متفاوت دانست.
با این حال بعید است که عباس عراقچی مانند قبل مسئولیت مذاکرات در وین را بر عهده بگیرد. چنین اقدامی به منزله عدم تغییر در سیاست هسته‌ای است. امری که توجیه آن برای بدنه و حتی راس جریان اصولگرایی که هشت سال مداوم روند مذاکرات دولت حسن روحانی را زیر سوال برده است؛ بسیار بسیار دشوار است.
همزمان اما نشانه‌هایی از تحرک علی باقری کنی در مورد مسائل مربوط به پرونده هسته‌ای ایران قابل مشاهده است. معاون سیاسی وزیر خارجه علاوه بر پاکستان، در دو هفته اخیر به عمان و قطر سفر کرده است. . مسقط ایستگاهی است که در سال ۱۳۹۱ تا حدود زیادی شرایط را برای شکل گیری قرارداد برجام کلید زده بود. جایی که مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در انتهای دولت احمدی نژاد آغاز شد و از مهمترین روندهایی بود که به مذاکرات برجام منتهی شد. قطر نیز این روز‌ها از کشور‌های مورد توجه جدی آمریکایی‌ها است و بیشتر نشست‌های منطقه با حضور آمریکا در این کشور انجام می‌شود. عمان و قطر سعی بر میانجیگری جدی میان ایران و آمریکا از مدت‌ها قبل داشته اند. حضور علی باقری کنی در این کشورها ممکن است به مذاکرات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران مربوط باشد. امری که البته خبری در مورد آن منتشر نشده است و یک گمانه‌زنی تحلیلی است.
در حالی که سفرهای امیرعبداللهیان و حواشی آن مورد توجه رسانه‌ها است، بعید نیست که باقری کنی در پشت پرده روند بازگشت به مذاکرات وین را دنبال کند. دولت ابراهیم رئیسی به خوبی می‌داند برای حل مسائل اقتصادی داخلی به حل مسئله برجام و برداشته شدن تحریم‌ها نیاز دارد. با این حال تا به حال کوشیده است که اشتیاق چندانی به بازگشت به مذاکرات نشان دهد و حتی اعلام تیم مسئول مذاکرات را هم به تعویق انداخته است. با این حال این روند نمی‌تواند مدت زمانی طولانی به طول انجامد. از روند سفرها و تحرکات دیپلماتیک علی باقری کنی شاید بتوان حدس زد که اوست که سکان هدایت مذاکرات را علی رغم همه نقدهایش به برجام در دست خواهد داشت.
